Gazze'de ateşkes görüşmelerinde son durum ne?

İsrail Cumhurbaşkanı Herzog, "Anlaşmanın zamanı geldi" diyor

27 Kasım'da yürürlüğe giren Lübnan-İsrail ateşkes anlaşmasının ardından gözler Filistin'e çevrildi (AFP)

İsrail'in 422 gündür saldırılarını sürdürdüğü Gazze'de ölenlerin sayısı 45 bine yaklaşırken Lübnan'ın ardından Filistin'de de ateşkesin sağlanmasını hedefleyen görüşmeler devam ediyor.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, dün Hamas'ın yayımladığı bir videoda yer alan ABD-İsrail yurttaşı rehine Edan Alexander'ın ailesiyle bir araya geldi. Cumhurbaşkanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Herzog, müzakerelerin arka planda sürdüğünü vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

Kuzey sınırda Lübnan'la uzlaşma sağlandığına göre  artık bir anlaşma sağlayıp rehineleri evlerine götürmenin zamanı geldi.

Wall Street Journal anlaşmanın sağlanması için Mısır'la Gazze arasındaki Refah Sınır Kapısı'nın açılmasının gündeme alındığını bildiriyor. Amerikan gazetesi, bu adımın hemen atılabileceğini de Arap müzakerecilere dayandırdığı haberde vurguladı. 

Mayıstan beri kapalı kalan kapının açılmasının, bölgeye yardım ulaştırılması için hayati bir adım olacağı belirtildi.

Mısır'da görüşülen son ateşkes teklifinde çatışmaların en az 60 gün süreyle durdurulması ve İsrail'in bölgedeki askeri varlığını sürdürmesi yer alıyor. Hamas'ın, elindeki rehineleri 7 gün içinde bırakmaya başlaması da isteniyor. 

Sadece Batı Şeria'yı kısmen kontrol edebilen Filistin Ulusal Yönetimi'nin Refah'ta görev yapması, Hamas'ın tamamen oradan çekilmesi ve kapıdan geçenlerin adını İsrail'in kontrol etmesi de teklifte var. 

Bunun karşılığında başlangıçta her gün 200 yardım kamyonunun Gazze'ye girmesine izin verilecek. 

Filistin Ulusal Yönetimi adına konuşan üst düzey bir yetkili, "Henüz doğrulanmış bir şey yok" dedi. 

AFP

Harap olan Gazze'de 100 civarında rehine kalsa da bunların önemli bir kısmının öldüğü tahmin ediliyor (AFP)


"Yeni hiçbir şey yok"

Fransız haber ajansı AFP, cumartesi günü Mısırlı arabulucularla görüşmek üzere Kahire'ye giden üst düzey Hamas yetkililerinden birinin "tüm fikirlere ve tekliflere" açık olduklarını söylediğini aktardı. 

Adını ve görevini gizlemek isteyen Hamas yetkilisi, herhangi bir yeni teklif almadıklarını da sözlerine ekledi. 

Times of Israel'e konuşan bir İsrail yetkilisi de esir takası ve ateşkes konusunda "Yeni hiçbir şey yok" dedi. 

Hamas'ın taleplerinde daha esnek davrandığı iddialarınaysa "Hamas'ın terminolojisi de dahil olmak üzere hiçbir değişiklik görmedim" diye yanıt verdi. 

Yetkili, özel bir ABD şirketinin Gazze'nin kuzeyindeki küçük bir bölgeye insani yardım ulaştırması planının da henüz başlatılmadığını söyledi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

New York Times önceki günlerde Hamas'ın taviz vermeye daha istekli göründüğünü bildirmişti.

Aralarında İsrail'in de bulunduğu üç Ortadoğu ülkesinin istihbarat servislerinden yetkililere dayandırılan haberde, Hamas'ın Gazze Şeridi ve Mısır arasındaki sınır bölgesinde İsrail askerlerinin geçici varlığını kabul edebileceği yazılmıştı.

"Philadelphia Koridoru" olarak da bilinen 14 kilometre uzunluğundaki şerit, Gazze savaşında İsrail ordusunun kontrolüne geçti. Aylardır sonuç alınamayan ateşkes görüşmelerinde Hamas, rehine takası için İsrail güçlerinin koridordan çekilmesini şart koşuyordu. Mısır da İsrail'e askerlerini çekmesi için defalarca çağrı yaptı.

Tel Aviv yönetimiyse bölgenin kontrolünün İsrail ordusunda olması gerektiğini savunarak buna yanaşmıyor.

Trump'a yakın isim ve Kuveyt Emiri'nden "acil ateşkes" çağrısı

Bugün düzenlenen Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi zirvesinde konuşan Kuveyt Emiri Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah uluslararası topluma seslenerek Gazze'de "acil ateşkesin sağlanması, masum sivillere yönelik koruma, güvenli koridorların açılması ve acil insani yardımın ulaşması" çağrısında bulundu.  

ABD'nin müstakbel başkanı Donald Trump'ın, 20 Ocak 2025'te göreve başlamadan önce Gazze'de ateşkesin sağlanmasını ve bu yolla esirlerin serbest bırakılmasını istediği cuma günü bildirilmişti.

Trump'a yakın isimlerden Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Suudi Arabistan ve İsrail ziyaretinden dönerek Axios'a verdiği röportajda "Trump, esirlerin serbest bırakılması konusunda her zamankinden daha kararlı ve esir anlaşmasını da içeren ateşkesi destekliyor. Bu anlaşmanın gerçekleştiğini şimdi görmek istiyor" demişti.

Trump'ın 20 Ocak öncesindeki geçiş sürecinde mevcut Joe Biden yönetimiyle birlikte bu konuda çalışacağını da vurgulayan Graham, Gazze'de ateşkesin sağlanmasının kendileri için önemli olduğunu savunmuştu:

Hamas'a karşı en iyi sigorta poliçesi, İsrail'in Gazze'yi yeniden işgal etmesi değil, Filistin toplumunda reform yapılmasıdır. Bunu da sadece Arap ülkeleri yapabilir.

69 yaşındaki siyasetçi, Gazze'de ateşkese ulaşılmasının ardından Suudi Arabistan'la İsrail arasındaki normalleşme süreci ve İran'la mücadele konularının kendileri için ana başlıklar olacağını da belirtmişti.


Independent Türkçe, Wall Street Journal, Times of Israel, AFP, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU