Irak'taki yolsuzluk skandalları, televizyon dizilerindeki hikayelere çok benziyor.

Öyle ki, hem televizyon dizileri hem de Irak'ın yolsuzluk vakaları, izleyicinin olayları ve gelişmeleri merakla takip etmesini ve sonlarını beklemesini sağlayan bir olay örgüsüne sahip.

Bizler Irak'ta yolsuzluk haberleriyle, yolsuzluğa karışan kişilerle ve olayların detaylarıyla tıpkı dizi izler gibi ilgileniyor ve etkileşime giriyoruz.

Haber bültenlerini ve siyasi tartışma programlarını asla kaçırmıyoruz.

Dahası yolsuzluk vakaları, kötü hizmetlerden, sağlık durumunun kötüleşmesine ve vatandaşlarla devlet daireleri ve kurumları arasındaki gündelik işlere kadar günlük hayatımızın bir parçası oldu.

Yolsuzluk skandallarına dair dizinin son bölümünde, davanın baş sanığı Nur Zuheyr Casim'in 14 Ağustos'taki duruşmasına katılmaması ve duruşmanın ayın 27'sine ertelenmesiyle başlayan ve "yüzyılın soygunu" diye adlandırılan dava yeniden gündeme geldi.

Davanın baş kahramanı Nur Zuheyr Casim, Irak'ın "Al-Sharqiya" adlı televizyon kanalına verdiği röportajda kendisinin de mağdur olduğunu söyledi.

Tüm bunları "uydurma" olarak nitelendiren Casim, soygun ya da yolsuzluk olmadığını belirtti.

Ancak siyasetçilere, medya mensuplarına ve devlet çalışanlarına rüşvet verdiğini inkâr etmeyen Casim, Irak'taki bürokrasinin yolsuzluğun temeli olduğunu vurguladı.

"Yüzyılın soygunu" dizisinin başrolü Casim, Beyrut'ta bir trafik kazasına karıştığına dair haberlerin ardından Iraklıların gözlerini kendisiyle ilgili haberlerden bir an olsun ayırmaları için çabaladı.

Basın ortada bir kaza olmadığı ve duruşma tarihinden kaçmak için uydurulduğunu ortaya çıkarana kadar Irak kamuoyu, özellikle duruşma tarihi yaklaşırken söz konusu "kazaya" ilişkin yorumlarla meşgul oldu.

İronik olan şu ki, yolsuzluk haberlerini takip etmekle o kadar meşgul hale geldik ki, milyonlarca ve milyarlarca dolarlık hırsızlık ve yolsuzluk vakalarını duymaya alıştık.

Milyonlarca vatandaşın sosyal yardımlarla geçindiği bir ülkede yaşıyoruz ve bu korkunç rakamlar Ürdün, Suriye ve Lübnan gibi ülkelerin genel bütçesiyle boy ölçüşebilecek düzeyde.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, göreve başladığı dönemlerde, "yüzyılın soygunu" skandalına karışanlardan hesap sorulmaması ve fonların geri alınmaması halinde yolsuzlukla mücadeleden bahsetmenin bir anlamı olmadığını açıkça ifade etti.

Sudani'nin açıklaması oldukça inandırıcı görünüyor, çünkü şimdiye kadar yolsuzluk dosyalarının hiçbiri çözüme kavuşturulmadı ve olaya karışanlardan hiçbiri yargılanmadı.

Başbakan Sudani göreve başladığı dönemlerde, yüzyılın soygunu skandalına karışanlardan hesap sorulmaması ve fonların geri alınmaması halinde yolsuzlukla mücadeleden bahsetmenin bir anlamı olmadığını açıkça ifade etti.

Bu açıklamaya rağmen Başbakan Sudani ve hükümeti, "yüzyılın soygunu" davasına müdahil olarak, dosya henüz yargının elindeyken ve ilk sanık Casim parmaklıklar arkasındayken çalınan paranın devlet hazinesine iade edileceğine söz verdiler.

Başbakan Sudani, kendisini Irak devleti tarihindeki en ciddi yolsuzluk dosyasını ve belki de en büyük devlet fonları hırsızlığını çözen kişi olarak pazarladı ve bu dosyayı çözerek bir başarı elde ettiğini söyledi.

Daha sonra Casim'in Irak dışında olduğu, herhangi bir hareket kısıtlaması bulunmadığı ve ülkeler arasında seyahat ettiği ortaya çıktı.

Casim, bir televizyon kanalına verdiği röportajda, "yüzyılın soygunu" diye anılan davayı "yüzyılın yalanı" olarak tanımlayarak, kirli bir şantajın kurbanı olduğunu ve milyonlarca dolar değerinde rüşvet teklif edildiğini söyledi.

"Yüzyılın soygunu" davasının baş şüphelisinin milyarlarca dolardan bahsettiği röportajı, tüm Irak yönetim sistemi için bir skandaldı.

Eğer yolsuzluk tüm siyasi sistemi içten içe kemirmiyor olsaydı, bu fonlar hırsızlığa ya da dolandırıcılığa karşı nasıl savunmasız olabilirdi.

Irak'ta yolsuzluk vakaları o kadar yaygın hale geldi ki, iktidardaki tüm aktörler, hatta kurucuları bile buna bulaşmış durumda.

Dolayısıyla, yolsuzluk sisteminin yönetilmesinde, mafyalar ve çeteler için mümkün olduğunca çok yağmalanması gereken bir altın madeni haline gelen devlet kaynaklarının yağmalanmasının meşrulaştırılmasında, doğrudan ya da dolaylı olarak yer alan siyasi figürlerin yolsuzluğu teşhis etmesine ve nitelendirmesine artık ihtiyacımız yok.

Irak'taki yolsuzluk vakaları, siyasi partiler ile iktidar ve nüfuz sahibi güçler arasındaki rant ekonomisini bölüşme mücadelesini yansıtıyor.

Bu yüzden tam bir örümcek ağına dönüşmüş durumda olan yolsuzluk vakaları, devlette üst düzey görevlerde bulunan kişilerle sınırlı kalmayıp, siyasi mafyaları ve siyasi ve sosyal sınıfların dışında kalan, etkili hükümet yetkilileri ve siyasi partilerin önde gelen isimleriyle olan şahsi ilişkilere göre çalışan yahut siyasi partilere ya da silahlı gruplara bağlı "ekonomi ofisleri" adı altında çalışan kişileri de kapsayacak şekilde genişledi.

Irak'ta yolsuzluk dizisi devam ediyor ve her geçen gün yeni bir bölümü yayımlanıyor.

Son bölümde hükümet ile Temsilciler Meclisi arasında 2024 yılı bütçe tablolarında 15 trilyon dinara (10 milyar dolar) ilişkin suçlamalar yer aldı.

Hükümet, Temsilciler Meclisi Başkanlığını, gönderdiği tabloların hükümet tarafından gönderilen tablolardan farklı olduğu için suçladı.

Bu anlaşmazlık nedeniyle Temsilciler Meclisi Başkanlığının nihai bütçe tablolarını onaylaması için yapılacak oylama ertelendi.

Hükümet, Temsilciler Meclisi Başkanlığına başvurarak tabloların üç farklı versiyonunun bulunduğunu teyit ediyor. Bunlardan birincisi, kâğıt üzerinde yer alıyor ve Bakanlar Kurulu tarafından gönderilen versiyonla arasında önemli farklılıklar bulunuyor.

İkincisi, elektronik ortamda yer alıyor ve Bakanlar Kurulu'ndaki versiyon ile Temsilciler Meclisi'nin kâğıt versiyonu arasında önemli farklılıklar bulunuyor.
 

Mesele ne hükümet ile Temsilciler Meclisi arasındaki anlaşmazlıklar ne de bütçe dağılımları.

Mesele Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp resmî gazetede yayınlandıktan sonra açıklanabilecek olan bütçe tablolarının onaylanmasındaki gecikmedir.

Dahası, devlet kaynaklarının yönetiminde yasama ve yürütme kurumları arasındaki ilişkinin niteliği, ya federal bütçeyi hazırlamaktan sorumlu hükümetin iradesine karşı bütçe dağılımlarının manipüle edildiğini ya da milletvekillerinin açıklamalarına göre 10 milyar dolarlık bir açıkla sonuçlanan rutin işlemlerde hatalar olduğunu gösteriyor.

Her iki durumda da idari bürokrasinin yolsuzluktan bir farkı yok. Zira her ikisi de siyasi yozlaşmanın tezahürleri olmaktan öteye gitmiyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 2/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 3/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 5/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 6/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 7/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 8/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 9/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 10/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 11/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 12/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 13/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 14/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 15/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 16/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 17/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 18/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 19/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 20/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 21/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 22/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 23/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 24/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 25/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 26/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 27/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 28/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 29/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 30/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

Basında ve sosyal medyada Başbakanlık Ofisi içinde bir "şantaj ağı" olduğu ile ilgili bir başka yolsuzluk dizisi daha var.

Hükümet sarayında önemli mevkilerde çalışan bazı isimlerin tutuklandığı olayda bu kişiler, siyaset ve emniyet camiasından isimlerin telefonlarını dinlemek, siyasetçileri ve iş adamlarını taklit etmek ve yalan haber üretmekle suçlandılar.

Yargı, bu suçlamaları sonuçlandırmamış olsa da bu suçlamaların varlığının kabul edilmesi bile hükümetin yolsuzlukla mücadeledeki güvenilirliğini zedeliyor.

Her iki durumda da idari bürokrasinin yolsuzluktan bir farkı yok. Zira her ikisi de siyasi yozlaşmanın tezahürleri olmaktan öteye gitmiyor.

Irak'ta yolsuzlukla mücadele için kurulan Dürüstlük Komisyonu, Mali Kontrol Bürosu, Temsilciler Meclisi Dürüstlük Komitesi ve yolsuzluk davalarına bakan mahkemeler gibi farklı isim ve unvanlara sahip birçok resmi kuruluş bulunmasına rağmen, yolsuzluk artarak devam ediyor. Irak'ta yolsuzluk, kendisiyle mücadele eden yasalardan daha yüksek bir otoriteye sahip.

Dünyada mali yahut siyasi yolsuzluğun olmadığı hiçbir ülke yoktur, fakat yolsuzluk vakalarının düzeyi bir ülkeden diğerine farklılık gösterir.

Irak gibi bir ülke yolsuzluğun en yoğun olduğu ülkelerin başında geliyorsa, bu yolsuzluğu üreten siyasi sistem ve yönetici elitlerle ilgili gerçek bir sorunla karşı karşıyayız demektir.

Al Majalla'nın aktardığına göre ironik olan ise herkes yolsuzluğun olduğu konusunda hemfikir ve nerede yapıldığını biliyor.

Ancak bununla mücadele etmek ya da buna bir sınır koymak için net bir irade yok.

Çünkü herkes onunla birlikte yaşamaya ve onu doğal bir olgu olarak görmeye başlamış durumda.

Bu yüzden isyan etmeye ya da onunla mücadele etmeye gerek duymuyor.

Tehlikeli olan ise yolsuzluktan ve yayılmasından ziyade, yolsuzluğun devlet kurumlarına nüfuz etmesi ve hem vatandaşlar hem de siyasetçiler tarafından kabul görmesidir.

Ardından gelenekler, toplumsal değerler, politikacılar ve yolsuzluğu kabul eden bir kültür üretildi.

Bu ülkede yolsuzluk yapanların çoğunluk, yolsuzluk yapmayanların ise azınlık olması genel bir kuraldır.

Siyasi bir pozisyonda ya da idari bir görevde bulunan herkes toplum tarafından yolsuzlukla suçlanan kişiler olarak algılanıyor.

Toplumun yolsuzluk yapanları resmî törenlerde kutlaması, bu kişilerin devlette üst düzey görevlere getirilmesi ve kamu parasının çalınması vakalarına karıştığı kanıtlanan kişiler için hesap verebilirlik ve hesap sorma yükümlülüğünün bulunmaması, yolsuzluğun toplumsal değerlere yönelik tehlikesinin bir göstergesidir.

Yolsuzluk yapanların hesap vermemesi, yolsuzluğun artmasına ve yolsuzluk yapanların toplum tarafından kabul gören kişiler haline gelmelerine yol açtı.

İktidar sistemi yolsuzluğun devletin tüm kademelerine nüfuz ettiğini kabul ederken, aynı zamanda onunla mücadele etmediği sürece yolsuzluğa karışanlar ülkeyi ve toplumu temsil eden kişiler haline gelecekler.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.

Al Majalla