Birleşik Krallık'ta İşçi Partisi henüz iktidara yeni gelmişken büyük ve ciddi bir sınav ile karşılaştı.

Souhtport'ta 30 Temmuz'da başlayan göçmen karşıtı isyanlar hızla Britanya'nın güneyinden kuzeyine, doğusundan batısına yayıldı, hatta Kuzey İrlanda'ya sıçradı.

Göçmen karşıtı isyanları kısa sürede bastırmakta zorlanan ve muhalefet partilerinin parlamentonun toplantıya çağrılması yönündeki taleplerine olumlu yanıt vermeyen Başbakan Keir Starmer eleştirilerin hedefi olurken, isyanların arkasında aşırı sağ grupların olduğu yönündeki iddialar dikkatleri temmuz genel seçimleri sonucunda Avam Kamarası'na girmeyi başaran "aşırı sağ" Reform UK ve lideri Nigel Farage'a çevirdi.

Zira Nigel Farage'ın ve Reform UK'nin alametifarikası göçmen karşıtlığıdır; partinin temmuz seçimlerinde elde ettiği başarının kaynağının Britanya'ya yönelik artan göçün Britanyalılar arasında yarattığı huzursuzluk olduğu ise aşikardır. 

Keir Starmer isyanları "aşırı sağcı haydutluk" olarak nitelendirirken ve göçmen karşıtı isyanlar ve artan şiddet ile aşırı sağ siyaset arasında ilinti kurarken, hiçbir zaman şiddeti teşvik etmediğini ve sokak şiddetinin hiçbir biçimiyle ilgisi olmadığını belirten Nigel Farage ülkedeki huzursuzluğun sorumlusu olarak "sol siyaseti" gösterdi.

Sokaklarda güvenlik güçleri ile isyancılar çatışırken, siyaset sahnesinde de "sol siyaset" ile "aşırı sağ siyasetin" atışması başladı; böylelikle temmuz seçimlerinden Reform UK'nin yüzde 14'lük oy oranı ile üçüncü parti çıkması ile aşırı sağın artık Britanya siyasetinde daha önce hiç olmadığı kadar etkin ve aktif olacağına yönelik tahminler çok kısa süre içinde  gerçekleşmiş oldu. 

Üstelik YouGov tarafından bu ay içinde yapılan bir anket İşçi Partisi ve Reform UK atışmasının seçmenlere de yansıdığını gösteriyor; ankete göre İşçi Partili seçmenin çoğunluğu isyanların sorumlusu olarak aşırı sağ grupları ve Nigel Farage'ı görürken, Reform UK'nin seçmeni isyanların sorumluluğunu göç politikasına, göçmenlere ve Keir Starmer'e yüklemekte.

Britanya'da göçmen karşıtı isyanların çıktığı bölgeleri gösteren harita ise önemli bir gerçeğe işaret etmektedir; bu gerçek ülkede hızla yayılan isyanların İngiltere-İskoçya arasında sınır olmamakla birlikte Britanya'nın güneyini ve kuzeyini ayrıran çizgi niteliğinde olan ve Britanyalılara Romalılardan miras kalan Hadrian Duvarı'nı aşmamış olduğudur.

Hadrian Duvarı'nın kuzeyinde de göçmen karşıtı isyanların çıkacağına yönelik söylentiler olsa da, İskoçya'da sükunet korunmaktadır.

Nasıl oluyor da Britanya'yı sarsan göçmen karşıtı isyan dalgası Hadrian Duvarı'nı aşıp İskoçya'ya ulaşamıyor? 

Bu sorunun yanıtını aramak için İskoçya'nın Britanya'nın diğer bölgelerinden farklı özelliklerini analiz etmek gerekir.

Birleşik Krallık Kıta Avrupası ülkelerinde gözlemlenenin aksine aşırı sağ partilerin genel seçim başarıları sergileyebildiği bir ülke olmamıştı.

Aşırı sağın ilk genel seçim başarısı United Kingdom Independence Party-UKIP'ın 2015 genel seçimlerinden üçüncü çıkması ile gerçekleşti ama partinin bu başarısı sonraki seçimlere yansımayınca bir "istisna" olarak görüldü.

UKIP Britanya genelinde seçmenin yüzde 12'sinin desteğini aldığında İskoçya'da seçmenin sadece yüzde 1.6'sının oyunu almıştı.

Temmuz seçimleri sonucunda seçmenin yüzde 14'ünün desteğini alan Reform UK ise İskoçya'da oyların sadece yüzde 7'sini aldı.

Bu noktada İskoçya'yı Britanya'nın diğer bölgelerinden ayıran, aşırı sağ partilerin burada genel seçim başarısı gösterememesi değil, aşırı sağ partilerin genel seçimlerde başarı gösterdiklerinde bile İskoçya'nın "istisna" olmasıdır.

Kısaca İskoçya aşırı sağ partiler için verimli bir alan değildir.

Britanya'ya göç akını devam ettikçe, Britanyalılar arasında göçmen karşıtlığı da artmaktadır.

2023 yılında 1.2 milyon göçmen Britanya'ya giriş yapmıştır, bu rakam nüfusunun yüzde 9'unun Britanya kökenli olmadığı ülke için bir rekordur.

Britanyalıların yüzde 41'i ülkelerinin karşılaştığı en önemli sorunun göç sorunu olduğunu düşünmektedir.

The Migration Observatory'ya göre Britanyalıların yüzde 50'sinden fazlası göçmen sayısının azaltılmasını isterken, yüzde 30'dan fazlası göçü "kötü-çok kötü" bir şey olarak tanımlamaktadır.

Göçmen karşıtlığı konusunda ise İskoçya farklı bir tablo sunmaktadır; What Scotland Thinks'de yayımlanan bir araştırmaya göre İskoçların yüzde 43'ü göçün Britanya kültürünü zenginleştirdiğine inanmakta ve yüzde 46'sı göçün Britanya ekonomisi için faydalı olduğunu düşünmektedir.

İskoçlar en önemli sorunları olarak yoksulluk, enflasyon, hayat pahalılığı gibi sosyo ekonomik sorunları görmekte, diğer Britanyalılar gibi göçü  başlıca sorunlar arasına yerleştirmemektedir. Kısaca İskoçya'nın "göç sorunu" yoktur. 
 

İskoçya'nın yukarıda bahsi geçen her iki özelliğinin kaynaklarından biri de olabilecek bir başka özelliği ise Britanya'nın diğer bölgelerinde olduğu kadar göçe maruz kalmamasıdır.

Britanya'ya göç edenler başta Londra olmak üzere, ülkenin güneydoğu ve orta bölgelerini tercih etmektedir; göçmenlerin sadece yüzde 6'sının tercihi İskoçya olurken, bu oranın 1990'lı yılların başından itibaren artış göstermediği dikkat çekmektedir.

Ayrıca, Birleşik Krallık nüfusunun yüzde 6'sından fazlası Müslüman iken bu oran İskoçya'da yüzde 2'dir; Statista'nın verilerine göre İskoçya'da yaşayan göçmenlerin büyük çoğunluğu Polanya'dan, İrlanda'dan ve İtalya'dan gelmektedir.

Dolayısıyla İskoçya'da İslam karşıtlığı üzerinden göç karşıtlığını körükleyebilecek koşullar bulunmamaktadır.

İskoçya'nın Britanya'nın diğer bölgelerinden farklı özellikleri isyanların neden Hadrian Duvarı'nı aşıp kuzeye geçemediğini açıklarken, diğer taraftan da Starmer'in "aşırı sağ haydutluk" olarak tanımladığı isyanların aslen göçmen karşıtlığının ürünü olduğunu da göstermektedir; kısacası Hadrian Duvarı'nın kuzeyi adeta "göçmen yoksa, göç sorunu yoksa isyan da yoktur" demektedir.

Diğer taraftan İskoçya ile birlikte Galler'in de göçmen karşıtı isyanlara sahne olmadığını belirtenler isyanları adeta "İngiliz işi" olarak nitelendirmekte ve bunun nedenini de İngilizlerin kendilerini Birleşik Krallık içinde konumlandırma şekline bağlamaktadır; bu görüş İngilizlerin kendilerini Birleşik Krallık'ın "itici gücü" olarak gördüklerine ve yetki devri (devolution) ile İskoçya'nın, Kuzey İrlanda'nın ve Galler'in kendi parlamentolarına sahip olmalarına içerlediklerine dikkat çekerek, İngiliz toplumunda oluşan tepkinin kurulu düzene tepkiye dönüştüğüne işaret etmektedir.

Bu çerçevede göçmen karşıtı isyanlar kurulu düzene tepkinin bir tezahürü ve Britanya milliyetçiliğinin değil de İngiliz milliyetçiliğinin ürünü olarak gösterilmektedir. 

Peki isyanlar Hadrian Duvarı'nı aşarsa?

İsyanların Hadrian Duvarı'nı aşıp Britanya'nın kuzeyine sıçramamış olmaması, kuzeyde isyanların olmayacağının garantisi değildir; zaten Britanya basınında aşırı sağ grupların İskoçya'da destek toplamak için faaliyetlerde bulunduğu yönünde iddialar yer almaktadır.

Üstelik YouGov tarafından yapılan bir çalışma üç Britanyalıdan birinin isyanları desteklemekte olduğunu, Britanyalılar arasında isyancıları "haklı kaygıları olan insanlar" ve "vatansever" olarak tanımlayanların bulunduğunu göstermektedir.

Hâl böyle iken isyanlar Hadrian Duvarı'nı aşarsa, İşçi Partisi hükümeti göçmen sorununun sandığından çok daha büyük bir sorun olduğunu belki daha kolay anlayabilecektir.

 

 

^Kaynaklar:

^{https://www.statista.com/statistics/759799/non-british-population-in-scotland-by-nationality/#:~:text=Thereyüzde 20wereyüzde 20approximatelyyüzde 2062yüzde 20thousand,Irishyüzde 20nationalsyüzde 2Cyüzde 20atyüzde 2021yüzde 20thousand.
https://yougov.co.uk/politics/articles/50257-the-public-reaction-to-the-2024-riots
https://migrationobservatory.ox.ac.uk/resources/briefings/uk-public-opinion-toward-immigration-overall-attitudes-and-level-of-concern/
https://www.whatscotlandthinks.org/analysis/do-scotland-and-england-wales-have-different-views-about-immigration/}

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.