Bakteri sporları içeren ve doğada hızla çözünebilen "canlı plastik" geliştirildi.
Bazı bakteriler zorlu koşullarla karşılaştığında sporlara dönüşerek çok uzun süre hayatta kalabiliyor.
Bu şekilde bir nevi uykuya dalan canlılar, güçlü bir kalkanın ardında yüksek sıcaklık ve basınç gibi koşulların geçmesini bekliyor. Yaşayabilecekleri ortamın geri gelmesiyle tekrar hayata dönüyorlar.
Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, plastiği parçalayabilen bakterilerin sporlarını plastiğe gömerek canlı plastik üretti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Normal koşullarda sporlar uyku halinde olduğu için plastikte herhangi bir bozulma yaşanmıyor. Ancak belirli koşullara maruz bırakıldığında bakteriler harekete geçerek plastiği yok ediyor.
Hakemli dergi Nature Chemical Biology'de 21 Ağustos Çarşamba günü yayımlanan çalışmada, Bacillus subtilis adlı bakterinin genetiği değiştirilerek Lipaz BC adlı plastiği parçalayan enzimin salgılanması sağlandı.
Ağır metal iyonlarına maruz bırakılan bakteri, spor haline geçti. Ardından bu sporlar, polikaprolakton (PCL) türü plastik parçalarıyla karıştırıldı. Araştırmacılar bu karışımdan katı plastik oluşturdu.
Yapılan testlerde yeni plastiğin, normal PCL ürünler kadar dayanıklı olduğu görüldü.
Bilim insanları bozunma hızını test etmek için Lipaz CA adlı bir enzim kullandı. Enzimin plastikle etkileşime girmesinin ardından bakteriler uyanarak Lipaz BC enzimini salgılamaya başladı. 6-7 gün içinde plastiğin tamamen çözündüğü kaydedildi.
Daha sonra kompost denen doğal çözünme yöntemi de test edildi ve toprağa bırakılan plastik 25-30 günde tamamen yok oldu.
Öte yandan PCL kendi başına da doğada çözünebiliyor ancak biraz daha zaman alıyor. Bu nedenle yeni yöntemi doğada çözünmeyen plastiklerle de test eden ekip, sporların yine canlandığını kaydetti.
Ancak sporların, ne kadar sürede plastiği parçalayacağını belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Yeni çalışma, çevre dostu yöntemlerle plastiğin yol açtığı kirliliği azaltma açısından umut vaat ediyor.
Independent Türkçe, New Atlas, Phys.org, Nature Chemical Biology
Derleyen: Büşra Ağaç
