Bilim insanları Güneş Sistemi'nin yaklaşık 2 milyon yıl önce karşılaştığı bir yıldızlararası bulutun, Dünya'daki iklimi etkilemiş olabileceğini buldu.
Yıldızlararası ortam, bir galaksideki yıldız sistemleri arasındaki bölgeyi ifade ederken, buradaki gaz ve tozun çok daha yoğun olduğu kısımlar yıldızlararası bulut diye adlandırılıyor.
Güneş Sistemi'nin tamamı, helyosfer denen ve Plüton'un ötesine kadar uzanan koruyucu bir kalkanla sarılı. Dünya ve diğer gökcisimlerini, DNA'yı değiştirme potansiyeline sahip radyasyon ve galaktik ışınlardan koruyan bu kalkan, pek çok bilim insanına göre gezegendeki yaşamın ortaya çıkmasında da önemli bir rol oynadı.
Nature Astronomy adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan bir araştırmaya göre soğuk bir bulut kümesi yaklaşık 2 milyon yıl önce helyosferi sıkıştırarak Dünya ve diğer gezegenleri bu korumadan mahrum bıraktı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bilgisayar modellerinden yararlanan araştırmacılar Güneş ve helyosferin 2 milyon yıl önceki konumuna baktı.
Ayrıca çoğunlukla hidrojen atomlarından oluşan büyük, yoğun ve çok soğuk bir bulut dizisi olan Soğuk Bulutların Yerel Şeridi denen sistemin, Samanyolu boyunca yaptığı yolcuğu takip ettiler.
Bilim insanları, bu sistemin sonundaki Yerel Soğuk Bulut Vaşağı denen bir bulutun helyosferle çarpışmış olabileceğini buldu.
Böyle bir çarpışma Dünya'yı yıldızlararası ortamdaki gaz ve toz kümelerine maruz bırakmış olabilir. Normalde helyosfer, gezegeni bu radyoaktif maddelerden koruyor.
Araştırmacılara göre bu durum Antarktika'daki karda, buz çekirdeklerinde ve Ay'da demir 60 ve plütonyum 244 izotoplarındaki 2 milyon yıl kadar önce yaşanan artışı açıklayabilir. Ayrıca çarpışma, Dünya'da bir soğuma döneminin yaşandığı zamana da denk geliyor.
Helyosfer uzmanı olan Merav Opher, başyazarı olduğu çalışma hakkında şöyle diyor:
Bu, Güneş'le Güneş Sistemi dışındaki bir şey arasında, Dünya'nın iklimini etkileyebilecek bir karşılaşma yaşandığını niceliksel olarak gösteren ilk çalışma.
Araştırmacılar bu bulutun helyosferi birkaç yüzyıl veya 1 milyon yıl boyunca kısıtlamış olabileceğini ve bunun bulutun büyüklüğüne bağlı olduğunu söylüyor.
Makalenin ortak yazarı Avi Loeb şu ifadeleri kullanıyor:
Sonuçlarımız, Dünya'daki yaşamın evrimiyle kozmik mahallemiz arasındaki ilişkiye yeni bir pencere açıyor.
Koruyucu kalkanını kaybeden Dünya'nın yıldızlararası ortamdan nasıl etkilendiğini ve bu olayın buzul çağını tetikleyip tetiklemediğini bilmek mümkün görünmüyor. Son buzul çağının yaşandığı Pleistosen Dönem'in 2,6 milyon yıl kadar önce başlayıp yaklaşık 12 bin yıl önce bittiği tahmin ediliyor.
Yeni araştırmayı yürüten ekip zamanda daha geriye giderek Güneş Sistemi'nin yaşadığı başka çarpışmaların buzul çağlarına denk gelip gelmediğini bulmayı amaçlıyor.
Independent Türkçe, Science Daily, Space.com, Nature Astronomy
Derleyen: Büşra Ağaç
