BAE Dışişleri Bakanlığı adeti olduğu üzere, bu yıl da Dubai şehrinde ülkenin ev sahipliği yaptığı büyük iklim konferansına yakın bir yerde düzenlenen ve yıllık bir toplantı olan Sir Bani Yas Forumu'na davette bulundu.
Bu yıllık toplantının önemi iki ana faktörden kaynaklanıyor:
Birincisi, bu toplantının dünyadaki mevcut ve eski karar vericiler ile düşünürlerden oluşan, aynı görüşte olmasalar da diyalog metodu üzerinde hemfikir olan elit bir grubu içeren bir toplantı olması.
Bunlar arasında başbakanlar, dışişleri bakanları, akademisyenler, iş adamları ve aydınlar var.
İkinci faktör ise "konuşmacılara söylemedikleri bir şeyi atfetmemek" kuralına bağlı kalınması.
Bu iki nedenden dolayı, bu foruma katılmak ve tartışmaların yanı sıra, genellikle açık sözlü olan ve bilhassa acil meseleleri ele alan yan sohbetleri dinlemek önemli.
Zira bu toplantı genellikle büyük ölçüde diplomasi ve belki de belirtisizlikle örtülü tartışmaların yapıldığı diğer toplantılara benzemiyor.
Toplantı 8-10 Aralık tarihleri arasında 3 gün sürdü ve oturumlarda ele alınan konular şu başlıkları taşıyordu:
Küresel sistemde stratejik değişim.
Bölgesel değişim: Ortadoğu'da çatışma düzeyi nasıl azaltılabilir?
Filistin-İsrail ilişkileri. Sudan çatışması ve bunun bölgeye etkisi.
Geleceğin Ufku: Yapay zeka insanlığın geleceğini nasıl etkileyecek?
Filistin-İsrail çatışmasının geleceği ve devam eden savaş ne gibi sonuçlara yol açacak? İklim değişikliği Ortadoğu'da güvenliği nasıl değiştirecek?
Küresel demografik değişim ve ülkelerdeki değişen demografik yapının etkisi.
Bölge ülkelerindeki hızlı gelişim ve durgunluk hızlarında ekonomik değişim.
Bunlar, bu yıl tartışılan konulardı. Okuyucu başlıklardan bunların zengin ve çok yönlü olduğunu, tüm fikri ve politik ayrıntılarını bir yazıda ele almanın zor olduğunu fark edebilir.
Bu nedenle aşağıda yer alanlar, makalenin yazarının tartışmalardan genel olarak anladıklarının yanı sıra bu önemli toplantıda hazır bulunan bazı isimlerle yapılan yan görüşmelere ilişkin izlenimleridir.
Katılımcılar, yapay zekanın yalnızca yaklaşmakta olan değil, aynı zamanda halihazırda yaşanan devrime de kattıkları karşısında şaşkınlığa uğradılar.
Günümüzde yapay zeka insanlığın karşı karşıya olduğu pek çok sağlık sorununu çözmüş ve ulaştığı bulguları, tedavisi olmayan hastalıkların tedavisinde uygulamaya başlamış bulunuyor.
Yaklaşan devrim ise daha dikkat çekici, çünkü bu devrim ile bugün bilinen şekliyle internetten kurtulmak mümkün olacak, bilgiler, dünyayla iletişim kuran küçük bir çip aracılığıyla hafızada saklanacak ve kullanıcının hatırlamak veya yaymak istediği bilgiye ulaşmak için tek yapması gereken "göz kırpmak"!
Bu tür fikirler şaşırtıcı olabilir ve belki bazıları bunlara inanmayabilir, ancak bilim adamları bugün "Beşinci Bilimsel Devrim" adı verilen o büyük dönüşüm üzerinde çalışıyorlar!
"Demografik" nüfus değişimi konusuna gelince, dünyanın birçok sanayi ülkesinin üretim yükünü taşıyacak yeni nesiller yetiştiremeden "nüfusun yaşlanmasına" tanık olduğu kaydedildi.
Bu, söz konusu ülkelerin başka yerlerden insanlara, çalışma çağındaki gençlere ihtiyaç duyduğu anlamına geliyor ve bu da nüfus transfer haritasını etkileyecek.
Yoksul ve en genç nüfusa sahip olan ülkeler, daha yüksek gelirli çalışma alanları olan ülkelere yönelecekleri için eğitimli gençlerinden mahrum kalacaklar.
Bu ise yoksul ülkeleri ekonomik olarak zayıflatacak, onları üretim yapabilecek akıl ve emekten mahrum bırakacak, en düşük gelirli ve geri ülkeler arasında kalmalarına yol açacak.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters) -
2/30
23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters) -
3/30
22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP) -
4/30
21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP) -
5/30
20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP) -
6/30
19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP) -
7/30
18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP) -
8/30
18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP) -
9/30
16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters) -
10/30
15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters) -
11/30
14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP) -
12/30
13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP) -
13/30
12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters) -
14/30
11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP) -
15/30
10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters) -
16/30
9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP) -
17/30
8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP) -
18/30
7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP) -
19/30
6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP) -
20/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
21/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
22/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
23/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
24/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
25/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
26/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
27/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
28/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
29/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
30/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)
İsrail-Filistin çatışması konusunu önemi nedeniyle sona bıraktık ve yukarıda bahsettiğimiz gibi bu konu iki oturumda tartışıldı.
Birinci oturumda, Ortadoğu'daki çatışmaların seviyesinin azaltılması, ikincisinde ise Filistin-İsrail çatışmasının geleceği ele alındı.
Oturumlara katılan Filistin tarafı ile İsrail tarafının, benim tahminime göre deyim yerindeyse ılımlılar grubundan olduğu dikkat çekiyordu.
Aralarında bazı noktalarda ihtilaflar olsa da konuşmacıların üzerinde uzlaştığı belki de en önemli husus, yaklaşık bir asırdır süren çatışmanın, çeşitli tarafların ulusal haklarını elde etmeleri ve "taviz" verme cesaretinin gösterilmesiyle durdurulması gerektiği, geçmişte herhangi bir tarafın radikalliğinin benzer bir radikalliğin önünü açtığı idi.
Bazı eski İsrailli liderlerin uzun süren radikalliklerinin ardından Filistinlilerin haklarına sahip olmaları gerektiği kanaatine vardıklarına dair örnekler verildi.
Nitekim Menahem Begin Sina'dan çekildi ve aynı şekilde Şaron da Gazze'den çekildi.
Ancak önceki tüm müzakere aşamaları kapsamlı bir çözüme ulaşmadı, çünkü bazı İsrailli siyasi çevreler "güç", otoriterlik ve Filistinlileri sınır dışı etme çözümüne inanıyorlardı.
Ne var ki, 7 Ekim hadisesi denklemi değiştirdi ve artık üzerinde uzlaşılan nihai bir çözümün zamanının geldiğine inanan bir İsrailli akım var.
Arap tarafı, Filistin meselesinin "tüm meselelerin anası" olduğunu ve Ortadoğu'daki tüm "kargaşaların" itici gücü olduğunu açıkladı.
Filistin meselesi, Arap çevresindeki çeşitli darbelerin sebebiydi ve aynı zamanda bölgedeki tüm aşırılık yanlılarının onu desteklemekte yarıştığı bir işaretti.
İsrail'e komşu ülkeler bu çatışma nedeniyle ekonomilerinin önemli bir bölümünü ve birçok kalkınma fırsatını kaybettiler.
7 Ekim Savaşının "son savaş" olması gerektiği anlaşılırken, bu savaşta her iki taraf da çok sayıda can kaybı yaşadı.
Çok sayıda Filistinli ve daha az sayıda İsrailli hayatını kaybetti. Ancak İsraillilerin kaybı az olsa da tarihi bir kayıp, çünkü İsrail daha önceki hiçbir savaşında bu kadar çok can kaybı yaşamamıştı.
Avrupalıların konuyla ilgili tartışmalara eşlik eden yorumları da dikkat çekiciydi, zira babalarını korkutan "antisemitizmin" Avrupa ve Amerikan gençliği için artık hiçbir şey ifade etmediğini söylüyordu.
Bu nedenle bahsi geçen gençlik bu durumdan en çok etkilenen taraf olan Filistinlilerin tarafını tuttu ve bu yönelim, Yahudilere karşı büyük bir suçluluk duygusu hisseden Almanya hariç, zaman içinde Batı'daki politikacılar üzerinde bir baskı oluşturmak için yeterli.
Görünen şikayetlerden biri de Filistinlilerin birlik olmadığı ve aralarındaki anlaşmazlıkları "çözecek bir düzenleyicinin", yani bir mekanizmanın bulunmadığı yönündeydi.
Konuşmacılar arasında bir tür uzlaşıya varılan husus ise şuydu, yarın, yani savaş bittikten sonra Binyamin Netanyahu siyaset sahnesini terk etmek zorunda kalacak.
Öte yandan, Filistin liderliğinin Filistinlilerin seçimle vereceği kararla değiştirilmesi gerektiği de hemfikir olunan bir diğer husustu.
Liderliğin değişmesi Filistinli arabulucu yapının şikayetçi olduğu bir konu ve o yapıdan birinin "Bize hep geleceğin liderleri olduğumuzu söylediler, biz büyüdük ama gelecek gelmedi!" sözleri Filistin tarafındaki kurumsal acziyetin acı verici bir ifadesiydi.
Tartışılan son konulardan biri de şuydu:
Arap demokrasisi uygulandığı şekliyle kalkınmaya ve istikrara yol açar mı?
Bu konuda görüşler farklıydı ve herkesin kendi fikri vardı ama bu başka bir konu, zira makalemiz uzadı.
Son söz, bu forumu bu seviyede ve bu şekilde düzenlemek, Araplar için kelimenin tam anlamıyla mükemmel, cesur ve etkili bir gurur.
BAE Dışişleri Bakanlığı'nda bunu başaran seçkin ekibin tamamı tebriki hak ediyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu
