Cezayir Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi, Cumhurbaşkanlığı Seçimlerini veya Seçimler için Organik Yasayı Denetleme Kurulu çalışmaları için iki çalıştay başlatmaya hazırlanıyor. Organik Yasa, Anayasa Konseyi yerine Denetleme Kurulu’nu aday dosyalarının incelenmesinden sorumlu tutacak.
Sayısal çoğunluk perspektifinden bakıldığında Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi, gelecekte cumhurbaşkanlığı düzenlemesinin nasıl olacağı yönündeki istişarelerin başlamasından bu yana bir araya geldiği isim ve sivil toplum kuruluşlarıyla çalışıyor.
Bu çerçevede komite, "Yaklaşık 300 kuruluş, girişim ve diyalog oturumunun, yaklaşık 3 bin kişinin katılımıyla gerçekleştiği" açıklamasında bulundu.
Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi Divanı Başkanı Said Makdem, yaptığı basın açıklamasında, “Komite, Seçimleri Düzenlemeye İlişkin Bağımsız Otorite ve Seçimler için Organik Yasa hakkında iki taslak metin sunmaya hazırlanıyor” dedi.
Makdem, "Çeşitli toplantılarımızla, krizin sonuçlarına dair ulusal uzlaşıya varılması ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en kısa zamanda düzenlenmesini hızlandırarak yönetimin meşrulaştırılması gerekliliğini oy birliğiyle kabul ettik. Bu, Arabuluculuk ve Diyalog turlarının ön sonuçları" şeklinde konuştu.
Fikir birliği yerine çoğunluk
Birçok kişi, Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi’nin mantığını, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın düzenlediği önceki iki diyaloğa benzetiyor. Ancak çoğunluğun mantığı, "çoğunlukla sadakat mantığı önderliğinde" ve "eksiklikleri daha sonra ispatlanan siyasi reformlara dair fikir birliği yokluğunda" iktidarlık döneminde ortaya çıkan parti ve örgüt hesaplarına dayanıyor.
Bu tecrübenin yeniden kopyalanmasının, Demokratik Alternatif güçler kapsamındaki laik partilerin Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi çalışmalarına yönelik herhangi bir yaklaşımı reddetmesi olduğu söylenebilir. Gözlemciler ise çoğu kişinin söylediği bu Demokratik Alternatif bloğun, yalnızca parlamento ve yerel konseylerde seçilen bir azınlığı temsil ettiği yönündeki gerekçelere dair farklı görüşlere sahip.
Denetleme Kurulu adayı
Cezayirlilerin, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın sağlık durumunu kasıtlı olarak göz ardı eden Anayasa Konseyi’nden miras aldığı sonuçlar açısından Diyalog Komitesi, adaylık dosyasının cumhurbaşkanlığını denetlemek üzere bağımsız bir komitenin elleri arasındaki anayasaya uygunluğunu ve bunu, Anayasa Konseyi’nin yetkilerinden geri almayı taahhüt etti.
Cumhurbaşkanlığı adaylığı, Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi tarafından öngörüldüğü gibi köklü şekilde gözden geçirilecek. Adayın, 40 yaşını aşmamış ve Cezayir uyruklu olması şart koşuluyor.
Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi liderliğinde yer alan hukuk uzmanı Buzeyd Lazhari, komitenin bu talebe bağlı kaldığını, çünkü bunun, adaylara ve halka cumhurbaşkanlığı sonuçlarının doğruluğu hakkında büyük bir güven vereceğini belirtti. Yetkili, "Komitenin hukuk komisyonu; iki yasal yapıyı, bağımsız otorite yasasını ve seçimler için organik yasaya dair sonuçlarını hazırlamaya başladı" dedi.
Komitenin, niyet belirtilmeden önce adaylık koşullarının önceden sağlanmasını önerebileceğini söyleyen Lazhari, bunun adayın en az 25 ilden yaklaşık 60 bin imza toplaması anlamına geldiğini ifade etti. Bu nedenle seçim sürecinin başlangıcının, bu koşulu sağlayabilecek birkaç adayla yeterli olacağı ifade edildi.
Eşit muamele
Cumhurbaşkanı Adayı veya oy birliğiyle gösterilen Cumhurbaşkanı adayı konusu, Komite üyeleri arasında (siyasi partiler dahil değil) henüz karar verilmemiş bir tartışma meselesi olarak sayılıyor. Bu durum ise hem devlet kurumlarının desteğine hem de üst düzey iş adamlarının takipsiz finansal desteğine sahip önceki cumhurbaşkanlığı kampanyalarındaki aday olan cumhurbaşkanının tercihli muamelesi ile ilgili.
Bu sebeple eski bir yasada belirtilen, ancak henüz uygulamaya koyulmayan fon limitlerini takip mekanizması tartışmalara konu oldu.
Parlamento randevusu
Bu yasal tartışmaların, 3 Eylül 2019 Salı günü parlamentoya taşınması bekleniyor. Öyle ki Ulusal Halk Konseyi ve Ulusal Meclis yıllık oturumunu başlatacak. Oturum gündemi ise, cumhurbaşkanlığının Denetleme Kurulu ve Seçimler için Organik Yasa düzenlemeleri, ülkenin gelecek yılki bütçesini kontrol etmesi gereken acil bir yasa sayılan 2020 mali yasası olacak.
Eski cumhurbaşkanlığı ittifakı, meclisin çoğunluğunu kontrol ediyordu. Bu nedenle adından seçimin vaatlerini baltalayan bir aktör olarak bahsedilmesine rağmen cumhurbaşkanlığı ittifakı, başarı veya başarısızlık sürecinde de büyük bir rol oynayacak.
Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi çalışmalarında, parlamento hazırlıklarına paralel olarak, yasal tartışmaları hızla sonlandırmak için açık bir hızlandırma süreci görülebilir. Tüm bunlar, cumhurbaşkanlığının yakında seçilmesi gerektiğine dair bir karara işaret ediyor. İktidardaki otorite, şu an cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yükünden bu yıl sonlanmadan önce kurtulmayı umut ediyor. Yürürlükteki dosyaların dürülmesi halinde de cumhurbaşkanı, seçim heyeti oluşturmak için yıl sonuna kadar 3 ayı geçmeyecek bir vakte sahip olacak.
Ülkede 4 Temmuz'da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçiminde, adaylık başvurularının tamamlanması için verilen süre 26 Mayıs'ta dolmuş ancak başvuru yapan 77 kişiden biri bile başvurularını tamamlamamıştı.
Anayasa'ya göre işleyen seçim takvimi uyarınca cumhurbaşkanlığı seçiminin 4 Temmuz'da yapılacağının açıklanmasına karşın sivil toplum ve muhalefetten boykot çağrıları yükselmişti. Cumhurbaşkanlığı seçimleri, 4 ayda iki kez (18 Nisan ve 4 Temmuz) ertelendi.
Seçimlerin ertelendiği ülkede, yaklaşık 4 aydır her hafta aralıksız gösterilerine devam eden Cezayirliler, Anayasa'ya göre geçiş dönemini yürüten devletin zirvesindeki isimleri "Buteflika döneminin temsilcileri" olarak nitelendirerek seçimlere bu geçici yönetimle gidilmesini reddetmişti.
Cezayir'de ordu ve yönetimden seçimlerin bir an önce gerçekleştirilmesi çağrısı gelirken, sivil toplum ve muhalefet, bir geçiş döneminin ardından seçimlerin gerçekleştirilmesi yönünde fikir beyan ediyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin
