Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK), pazar günü ABD'nin cumartesi sabahı İsrail'de Hamas tarafından gerçekleştirilen saldırılara yönelik güçlü kınama talebine yanıt verememesi, Rusya ve Çin'in şu an gerekli olan önceliklere itirazını yansıtıyor. Talep edildiğine göre bu önceliklerden en önemlisi, Gazze ve çevresinde derhal ateşkes ilan edilmesi ve Filistinliler ile İsrailliler arasında müzakerelerin başlatılması.
BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, bölgedeki durumun riskli ve korkunç olduğunu vurguladı. Her iki taraftan insanların da korktuğunu öyledi.
Güvenlik Konseyi'nin 15 üyesi pazar akşamı kapalı kapılar ardında yapılan acil toplantıda uzlaşmaya varamazken birçok ülke Hamas’ın bu ani saldırısını kınadı. ABD uzlaşma sağlanamamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, ABD'nin toplantıdaki odak noktasının Hamas'ın kınanması olduğunu belirterek Hamas'ın bir an önce İsrail halkına yönelik terör saldırılarını durdurması gerektiğini vurguladı. Toplantıda Hamas'ın saldırılarının birçok üye tarafından kınandığını ancak tüm üyelerin bu kınamaya destek vermediğini belirten Wood, “Bu ülkelerden birini ben hiçbir şey söylemeden kesinlikle tespit edebilirsiniz” ifadeleriyle Rusya’ya açık bir göndermede bulundu. Şubat 2022'de Ukrayna işgaline başlayan Rusya’nın Batı ile ilişkileri büyük ölçüde kötüleşti.
Şarku’l Avsat’ın ikili ve çok taraflı düzeyde istişarelerin devam etmesi nedeniyle isimlerinin yayınlanmamasını isteyen diplomatlardan aldığı bilgilere göre ABD, Hamas'ı terör örgütü olarak kınayan ve İsrail'e sempatisini ifade eden toplu bir deklarasyona izin verecek bir başlangıç pozisyonu arıyor. Filistin-İsrail ihtilafına ilişkin olağan görüş ayrılığına rağmen ortak bildiri yayınlama önerisi sunulmadı. Bazı ülkeler sadece Hamas'ı kınamanın ötesine geçen bir metin üzerinde anlaşmayı umuyor.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, toplantıda Rusya'nın açık bir şekilde "çatışmaların hemen durdurulması, ateşkesin sağlanması ve anlamlı müzakerelerin yapılmasının önemli olduğu" mesajını verdiğini aktardı. Şuan yaşananları kısmen çözülmemiş sorunların neden olduğu bir duruma bağladı. AP’nin haberine göre, ABD'nin toplantı esnasında Rusya'nın saldırıları kınamadığını ima ettiğini belirterek “Bu doğru değil. Biz sivillere yönelik tüm saldırıları kınıyoruz” vurgusunda bulundu. Hiçbir ülkenin Konsey'in fikri konusunda bir açıklama önerisi sunmadığını da ekledi.
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jung da benzeri bir duruş sergiledi. Doğrudan Hamas'tan bahsetmese de Pekin'in sivillere yönelik her türlü saldırıyı kınadığını söyleyen Jung, “Asıl önemli olan, durumun daha da kötüleşmesinin ve siviller arasında daha fazla can kaybının önlenmesidir. Önemli olan iki devletli çözüme dönüştür” vurgusunda bulundu. Uluslararası barış ve güvenliği korumakla görevli BMGK’nın sesinin duyulmasının önemli olduğuna dikkat çekti.
İki devletli çözüme ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması ve yıllardır süren İsrail-Filistin çatışmasının sona erdirilmesinin önemli olup olmadığı sorusuna ise “Bunun için zaman olacak. Artık rehin almalar ve Hamas’ın devam eden şiddetini ele almamızın zamanı geldi. Önceliklere odaklanmamız gerekiyor” yanıtını verdi.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) BM Daimi Temsilcisi Lana Nuseybe, tüm üyelerin her iki tarafta da sivillerin korunmasına öncelik verdiğini, herkesin sükunet ve gerilimi azaltmak için çalışmasının öneminin bilincinde olduğunu vurguladı.
Malta’nın BM Daimi Temsilcisi Vanessa Frazier BMGK’nın bir açıklama yapıp yapmayacağını bilmediğini bildirdi. Ancak herhangi bir kınamanın çoğunlukla Hamas'a karşı olması gerektiğine dikkat çeken Frazier, “Filistinli siviller de bu konuda mağdur ve onları bu duruma Hamas soktu” dedi.
İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan, Hamas'ı aniden barbarca bir katliam yapmakla, bariz ve belgelenmiş savaş suçları işlemekle suçlamıştı. “Bu hayvan benzeri teröristler evlere girdi. Bütün aileleri odalara topladı. Sanki böcek eziyormuş gibi onları yakın mesafeden vurdu” ifadelerini kullanan Erdan, İsrail'in BMGK’dan tek talebinin savaş suçlarının kesin olarak kınanması olduğunu belirtti. “Bu akıl almaz zulümler kınanmalıdır. İsrail'in kendisini savunması için güçlü destek alması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, “Ne yazıkki bazı medyaya ve siyasi yetkililere göre tarih ancak İsrailliler öldürüldüğünde yazılıyor. İnsanlığımızı çarpıtan, haklarımızı inkar eden söylemleri, topraklarımızın işgalini, halkımızın zulmünü yok sayan söylemleri asla kabul etmeyeceğiz. Şimdi İsrail'in korkunç tercihlerinde ısrar etmesine izin vermenin zamanı değil. İsrail'e rotasını değiştirmesi gerektiğini, Filistinlilerin ve İsraillilerin öldürülmeyeceği bir barış yolu olduğunu söyleme zamanı geldi” vurgusunda bulundu.
Ocak ayında BMGK, işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimini iki devletli çözümü baltaladığı gerekçesiyle kınamıştı. Bu, Komisyon'un altı yıl aradan sonra bu dosyayla ilgili verdiği ilk karardı. Aralık 2016'da Konsey, 1979'dan bu yana ilk kez İsrail'e Filistin topraklarındaki yerleşim faaliyetlerini durdurma çağrısında bulunmuştu. Dönemin ABD Başkanı Barack Obama'nın görev süresinin bitimine birkaç hafta kala ABD, veto yetkisini kullanmamıştı. ABD, bu çetrefilli konuda İsrail'in her zaman yanında yer alıyor. Bu destek bundan sonra da sürdü.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
