2014 yılında 'Kral İçin Hologram' (A Hologram for the King) filmini çeken Oscar ödüllü ünlü oyuncu Tom Hanks, iki yıl beklese Suudi Arabistan'ı ve arazisini simüle etmek için Mısır'daki Hurgada çölüne gitmeye belki de gerek duymayacaktı.
Zira o zamanlar sinema konusunda gönülsüz olan ülkeler bugün çok farklı bir konumda bulunuyor. Suudi Arabistan ise Ortadoğu'nun Sollywood'u olma planlarını sürdürüyor.
2016 yılında gösterime giren ve yazılı bir romandan uyarlanan A Hologram for the King adlı filmine ve Hanks'e dönecek olursak, film ülkesinin iflasından kurtulmak için petrol zengini Suudi Arabistan'a kaçan Amerikalı bir iş adamının hikayesini anlatıyor.
Filmde o dönemde ülkeyi sadece bir çöl olarak gösteren sahneler yer alıyor. Bu nedenle bir film eleştirmeni söz konusu film için, "Oscar ödüllü oyuncu bugüne kadar sabırlı olsaydı, birçok inancı değişirdi ve tüm film fikrini iptal edebilirdi" diyor.
Tabii ki bu, Suudi Arabistan'ın sinema sektörü de dahil olmak üzere her düzeyde tanık olduğu açıklığın ışığında söylenmiş bir söz.
Suudi Arabistan'ı anlatan filmler çekme fikri, Nisan 2016'da 2030 Vizyonu tanıtıldığından beri yapımcıların artık ihtiyaç duymadığı, modası geçmiş bir fikir olmaya devam ediyor.
2030 Vizyonu, 'yedinci sanat' dünyalarının ve endüstrisinin örtüsünü kaldıran, film kahramanlarını ve yapımcılarını cezbeden bir vizyon olarak öne çıkıyor.
Uluslararası filmler
Ülke bu sektörde yeni oluşuna rağmen, toprakları, anıtları UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan El-Ula şehri gibi tarihin antik çağına damgasını vuran yerlerde bir dizi uluslararası filmin çekilmesine tanık oldu.
El-Ula Film İdaresi İcra Direktörü Charlene Jones, El-Ula Kraliyet Komisyonu'nun büyük uluslararası yapım şirketlerini kendi topraklarında film çekmeleri için ülkeye davet etme eğilimi olduğunu ortaya çıkardı.
2020 yılında El-Ula Film İdaresi kurulduğundan bu yana İcra Direktörlüğü görevinde bulunan Jones, Şarku'l Avsat ile yaptığı röportajda, "30 bin metrekarelik bir çekim yeri de dahil olmak üzere birinci sınıf bir tam hizmet üretim tesisi açılacak" ifadelerini kullandı.
Film çekimlerinin ana destinasyonu haline gelen El-Ula'da ise tamamı şehirde çekilen büyük bir prodüksiyondaki ilk ABD filmi olan 'Kandahar'ın özel gösterimine tanık olundu.
İskoç aktör Gerard Butler'ın gizli ajan Tom Harris'i canlandırdığı filmin yönetmenliğini Rick Roman Waugh üstleniyor. Galaya filmin başrol oyuncularından Bollywood yıldızı Ali Fazal da katıldı.
El-Ula şehri, Müslümanlar arasında meşhur bir olay olan 'Zi Kar' gününde yaşanan olaylardan ilham alan destansı bir tarihi film olan 'Çöl Savaşçısı'nın (Desert Warrior) çekimlerine de tanık oldu.
Robert Wyatt'ın yönettiği, Anthony Mackie, Aisha Hart, Ben Kingsley, Sharlto Copley, Ghassan Massoud, Sami Bouajila, Lamis Ammar ve Giza Rohrig'in oynadığı filmin hasılatı 140 milyon doları aştı.
Cazibe merkezleri ve tesisler
Suudi Arabistan, dünyadaki dizi ve film yapımcılarını çekme bağlamında, lojistik destek ve tesislerin yanı sıra El-Ula'daki her türlü üretimi teşvik etmenin bir yolu olarak yüzde 40 nakit indirimi sunuyor.
El-Ula Film İdaresi'nin şu ana kadar birkaç film için 694 günlük prodüksiyona ev sahipliği yaptığını açıklayan Jones, "Daha fazla uluslararası yapım için çalışmalar sürüyor" dedi.
Jones, önümüzdeki iki ay boyunca Hollywood, Bollywood ve Güney Kore filmlerinin çekileceğini açıkladı.
Suudilerin gözü önünde 20 ülkenin tecrübeleri
Tüm bu adımlar, Suudi Arabistan Kültür Bakanlığı'nın 28 Kasım 2021 tarihinde küresel olarak izlenen en iyi uygulamaları ortaya çıkarmak için dünyada film endüstrisindeki en önemli 20 ülkeyle kıyaslama karşılaştırmasına dayanan 'Film Otoritesi' stratejisini başlatan sürekli çabaları çerçevesinde geldi.
Suudi Arabistan Kültür Bakanı Prens Bedr bin Abdullah bin Ferhan ve ekibi, "ülkenin film endüstrisindeki konumunu pekiştirmek ve Suudi Arabistan'ı Ortadoğu'nun kalbinde film yapımında küresel bir merkez haline getirmek için" çalışmaların devam edeceğini belirtti. Şüphesiz bu, yeni Sollywood'un ilk adımıydı.
Suudi Arabistan'ın stratejisi iki bölümden oluşuyor. Birincisi, 'sektörü destekleyerek, film stüdyoları kurarak ve sinema salonlarına yatırım yaparak yerel bir pazar geliştirmek'.
İkincisi ise 'yabancı yapımcıların ve uluslararası medya şirketlerinin ilgisini çekmek.'
Bu bağlamda, Suudi Arabistan Kültürel Kalkınma Fonu geçen Mayıs ayı sonunda Cannes Film Festivali'nde yapım altyapısı ve film endüstrisine yatırım için 180 milyon dolarlık iki fon açıkladı.
Suudi Arabistan Kültür Bakanı'nın dünyanın dört bir yanındaki sinemacılarla bir araya geldiği Cannes Film Festivali'nde filmlerini Suudi Arabistan'da çeken yönetmenlere destek amacıyla tanıtım afişleri asıldı.
Film turizmi
Turizm sektörünü vizyonunun ana eksenlerinden biri haline getiren Suudi Arabistan, Turizm Bakanı Ahmed el-Hatib'e göre gayri safi yurt içi hasılada (GSYİH) yüzde 4,45 büyüme sağladı.
Gözlemciler, turist vizesinin başlamasından bu yana film ve televizyon yapım şirketleri arasında Suudi Arabistan'da film çekmeye artan bir ilgi olduğuna inanıyor.
Bu şirketlerin büyük bir kısmı, henüz kullanılmamış ve sinema veya televizyon görsel anlatımı için yeni ve benzersiz alanlar sağlayan çeşitli çekim alanlarını keşfetmek için El-Ula'yı ve birkaç Suudi bölgesini ziyaret etti.
Turizm rotalarına gelince, sinema ve filmlerden türetilen bir terim vardır. Bu terim, turizmin reklamını yapmanın ve belirli alanları tanıtmanın etkili yollarından birinin sinematik sahnelerle öne çıkarılmasını ifade eden 'film turizmi' terimi.
Yeni Zelanda gibi birçok ülke, kendi topraklarında film çekerek benzeri görülmemiş bir turizm atılımı gerçekleştirdi.
Rakamlar, Hobbit dizisinin Yeni Zelanda'da çekilmesinin ardından 2014 yılında turizm gelirlerinin üç milyar doların üzerine çıktığını gösteriyor.
ABD'nin Bronx semtinde 'Shakespeare ve Anderson' sokaklarını birbirine bağlayan merdivenler, sıradan bir merdiven ve bir beton geçiş noktası iken, Joaquin Phoenix'in 1,47 milyar dolardan fazla hasılat elde eden ünlü filmi 'The Joker'de o merdivenlerde ikonik bir şekilde dans etmesiyle kısa sürede dünya çapında milyonlarca turistin uğrak noktası haline geldi.
Söz konusu merdivenler New York'ta adeta popüler bir cazibe merkezi haline geldi.
Suudi Arabistan'ın vurgulamak istediği önemli noktalar
Suudi Arabistan vizyonu ve Sollywood'una giden yolda, turizm uğruna ve milyonları çekmek için ülkenin doğusunda ve batısında birçok kalkınma projesi başlatıldı.
Suudi Arabistan, Tom Hanks'in içine düştüğü basmakalıp 'çöl'ü kırmak için, yeni vizyonuyla, alanı iki milyon metrekareyi aşan Körfez ülkesinin doğası hakkında birçok kişinin bilmediği o korkunç çeşitliliği vurgulamak istedi.
Örneğin güneyde, deniz seviyesinden 2 bin metreden daha yüksek olan Asir bölgesinde kahvenizi bulutların üzerinde yudumlayabilirsiniz.
Ve ülkenin kuzeyinde, berrak güneş altında uzanabilirsiniz ve etrafınızda UNESCO Dünya Mirası listelerinin en önemli anıtları arasına dahil edilen milyonlarca yıl öncesinin izleri ve yazıtlarıyla dolu yüksek dağlar vardır.
Sahip olduğu ormanlar açısından dördüncü Arap ülkesi olarak kabul edilen Suudi Arabistan, geyiklerin kaplanlarla yarıştığı ve nadir görülen kuş türlerinin gökyüzünde uçtuğu doğa alanlarına sahip.
Ayrıca ülkede yaşayan sürüngenler, hükümet bu konuda uyarıda bulunmasaydı ve misyonu doğayı ve vahşi yaşamı korumak olan 10'dan fazla rezerv alan ilan etmeseydi yok olma eşiğine gelecekti.
Ülkenin merkezinde 'dünyanın en büyük kum çölü' olan Rubülhali (Boş Çeyrek) Çölü, batısında vahalar ve Kızıldeniz'in binlerce omurgasız ve mercan resifine ev sahipliği yaptığı bakir adalar var.
Batı Cidde'de deniz kıyısında kendinizi Monaco'da gibi hissedeceğiniz Cidde Yat Kulübü'nde bir gece geçirebilirsiniz.
Ayrıca daha önce petrol dışında neredeyse hiç bilinmeyen zengin ülkede modern şehirler de bulunuyor.
Bunlardan biri New York'taki ünlü Times Square'yi simüle etmek için tasarlanmış Boulevard Riyad City. Oraya çok uzak olmayan bir çevrede büyük uluslararası şirketlerin kullandığı modern gökdelenler mevcut.
Milyar dolarlık film endüstrisi
2019 yılında Batman filminin ülkede gösterime girmesinden bu yana, Suudi Arabistan sinemalarının Ortadoğu'daki sinema ekranlarının gelirlerinde üst üste beşinci yıldır ön sıralarda yer alması dikkat çekici.
Suudi Arabistan Görsel-İşitsel Medya Genel Otoritesi'nin geçen Nisan ayında yaptığı açıklamaya göre, ülke gelirler açısından dünyada 12'nci sırada bulunuyor.
Kitlelerin artan talebi neticesinde, 2021'de 54 olan toplam sinema sayısı 2022 yılı sonunda 63'e ulaştı. Ekran sayısı ise 20 şehirde 59 bin 444 koltuk içeren salonlarla 581'e ulaştı.
Ayrıca 2030 Vizyonu kapsamında, ülke genelinde 2 bin 500 film gösterilerek sinema sayısının 350'ye ulaşması bekleniyor.
Hane halkı eğlence harcamalarını yüzde 3'ten yüzde 6'ya çıkaran Suudi Arabistan, film endüstrisinin sermayesini 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Independent Arabia
