Van'ın cömert yaylalarından faydalanan köylüler, geçimlerini doğada yetişen yenilebilir bitkilerden sağlıyor.
Gübresiz ve tamamen doğal ortamda yetişen mantar, cağ, heliz, elegez, ışkın ve benzeri bitkileri kadınlar topluyor, erkekler ise pazarlarda satarak geçim kaynağına dönüştürüyor.
Yaptıkların işin binlerce yıllık bir geleneğin devamı olduğunu belirten yöre halkı, "Bizden hiçbir şey almadan bize veren tabiat annemizin fedakarlığı saymakla bitmiyor. Ancak buna rağmen doğanın kıymeti bilinmiyor" ifadeleriyle hem ekolojik tahribatları eleştirdi hem de minnetini dile getirdi.
"Ben topluyorum eşim pazarda satıyor"
Günümüz koşullarında geçinmenin bir hayli zor olduğuna dikkat çeken 6 çocuk annesi olan Zübeyde Sancak, doğanın bedava bir gelir kaynağı olduğunu söylüyor:
Artık geçinmek çok zor, eskiden eşimin çalışmasıyla geçine biliyorduk. Ancak son birkaç yıldır yapılan zamlar nedeniyle ailece çalışmazsak geçinemeyiz. Ben burada birçok bitki topluyorum. Topladığım bitkileri ise eşim pazarda satarak geçimimize katkı sunuyor.
Ot toplayanların sayısı arttı
Yaşanan ekonomik sıkıntıyla birlikte geçinmenin zorlaştığı şu günlerde doğanın sunduğu otları toplayanların sayısı da arttı.
Müşerref Sancak da onlardan biri. Yıllardır tohum atma, çapalama ve benzeri bir zahmete gerek duymadan yenilebilir bitkileri toplayıp pazarda satarak geçimlerini sağlıyor.
Hem otlu peynir için hem de kışlık gıda ihtiyacını karşılamak adına çocuklarıyla birlikte ot toplayan Sancak, "Coğrafyamız çok mert, istediğimiz her türlü bitkiyi toplayabiliyoruz. Ancak son birkaç yıldır ot toplayan insan sayısı baya bir arttı. Bu da geçim sıkıntısının artmasından kaynaklanıyor" diyor.
Püskülleri koparmasınlar
Mehmet Canpolat, toplanan doğal bitkileri pazarda satıyor.
İlkbaharın başlamasıyla, özellikle köylerde çoğu ailenin bütün zamanını yaylalarda topladığı bu bitkilerden karşıladığını söyleyen Canpolat, "Çünkü başka bir iş yok. Bugün gençlerimiz çoğunlukla iş bulamadıkları için yurt dışında. Orada bir iş bulunur mu ya da sınır dışı mı edilirler, belli değil" diye konuşuyor.
Ailelerin doğal bitkilerden hane başı aylık 30-40 bin TL gelir elde ettiğini dile getiren Canpolat, son olarak bir çağrıda bulunuyor:
Biz insan oğlu ne kadar sıkışırsak, doğaya sığınırız. Bugün olduğu gibi... Bu nedenle doğanın kıymetini bilmeliyiz. Özellikle tohumluk bitki bırakmalıyız. Püskülleri ve kökleri koparmamalıyız.
© The Independentturkish
