İleri otomasyon teknolojileri ve yapay zekanın gelişmesinden rahatsız olanlara sadece sanatçılar veya öğretmenler değil.

Robotlar ve otomasyon teknolojisinin, Hinduizm'in en kutsal kabul edilen rituellerinden birine dahil olması din insanları ve ibadet edenler arasında rahatsızığa neden oldu.

2017'de Hindistan'da bir teknoloji firmasının ürettiği robot kollar, Hinduizm'de yer alan "aarti" rituelini inananlar adına yerine getiriyor. Karanlığı yok edilmesini sembolize eden ritüelde, Ganesha ismi verilen fil kafalı bir tanrı heykelciğinin önünde mum yakılıyor.

Mum yakma işlemini gerçekleştiren robot kollar milyonlarca kişinin bir araya geldiği bir dini festival olan Ganpati'de kullanıldığı zaman birçok yeni prototipe de ilham kaynağı oldu. 

Bugün hala Hindistan, Doğu Asya ve Güney Asya'da kullanılan ibadet eden robotlar, ibadet sırasında yapay zekanın kullanımı hakkında da tartışmalara neden oldu.

Bazı din insanları bunun toplumu daha iyi bir seviyeye taşıyacak insan inovasyonunun yeni bir boyutu olduğunu savunurken, diğerleri ise ibadet ederken robot kullanmanın gelecek için uğursuzluk getireceği görüşünde.

Hindu hikayelerindeki robotlar

Robotik ruhani deneyim Güney Asya ülkelerinde yeni bir kavram değil. Edebiyat eleştirmeni akademisyen Thaneswar Sarmah, ilk Hindu robotun insan ırkının ilk kralı olduğuna inanılan Kral Manu'nun hikayelerinde görüldüğünü söylüyor. Hikayede kendisi de büyük bir mimarın kızı olan Kral Manu'nun annesi Saranyu, canlı bir heykel inşa ederek evin tüm günlük işlerini ve dini ritüelleri onun yapmasını sağlıyor.

Halkbilimci Adrienne Mayor da benzer şekilde Hindu kahramanlık hikayelerindeki mekanize figürleri hatırlatıyor. Mayor, Hindu mühendis "tanrı" Visvakarman'ın robotik savaş arabalarının sıklıkla bugünkü dini robotların öncüsü olarak görüldüğünü ifade ediyor. Viskavarman, Hindu inanışında evrenin mimarı tanrı olarak görülüyor.

Üstelik bu hikayeler, günümüz Hindu milliyetçileri tarafından antik Hindistan'ın uzay gemilerinden füzelere varana kadar her şeyi daha önce inşa ettiğine kanıt olarak gösteriliyor. 

İbadet edenlerin sayısının azalacağından endişe ediliyor

Robotlar ve otomasyon Güney Asya kültürüne yabancı olmasa da bazı Hindu ve Budistler, robotların öncülük edebileceği bir gelecekten endişeli.

Birçok dinin mensupları arasında gençlerin sayısının azalması endişelerin temel kaynağını oluşturuyor. 

Robotların öncülük edeceği dini ritüellerin ibadethanelerdeki insan sayısını daha da azaltacağı belirtilirken, robotların ritüelleri kusursuz şekilde gerçekleştirmesinin de inananların yerini robotların almasıyla sonuçlanabileceğinden endişe ediliyor.


Independent Türkçe, The Conversation, Futurism