ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffrey Lane Flake, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Türkiye’ye F-16’ların satışıyla İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği arasında bir bağlantısının olmadığını “net olarak söylediğini” belirtirken, Kongre sürecindeki zorluğa işaret etti. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın dün Washington’da yaptığı görüşmenin ardından Büyükelçilik’te bir grup gazeteciye açıklama yapan Büyükelçi Flake, F-16 satışı konusunda Kongre’deki süreçle ilgili bir takvim veremeyeceğini söyledi.

"Harika bir görüşmeydi"

Biden yönetiminin iş başına geldiği 2021’den bu yana Türkiye’den Washington’a gerçekleşen ilk en üst düzey ziyaret için Büyükelçi Flake, “Harika bir toplantıydı” dedi ve bu görüşmenin öncesinde ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Victoria Nuland ile Bakan Yardımcısı Sedat Önal’ın görüştüğünü anımsattı.

İki ülkenin dördüncü stratejik mekanizma toplantısını gerçekleştirdiğini belirten Flake, üst düzey görüşmelerin sürmesinden memnun olduklarını belirtti. Blinken’ın, Türkiye’nin başlattığı tahıl inisiyatifine, Ukrayna’nın egemenliğine ve 70 yıldır NATO üyesi olarak birliğe verdiği desteğe teşekkür ettiğini belirten Flake, şu an Kongre’de kademeli gözden geçirme sürecinde olan F-16 satışının da ele alındığını söyledi.

İki bakanın görüşmesinde NATO’ya katılımın ABD için öneminin vurgulandığını belirten Büyükelçi, "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in saldırganlığının" da ele alındığını belirterek, “Umarız ki üst düzey görüşmeler gelecekte de devam edecek” dedi.

ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini Türkiye’nin onaylaması arasında bir bağlantı olup olmadığı ve ABD yönetiminin Kongre’ye F1-6’lar ve modernizasyon kiti için ne zaman resmi başvuruda bulunacağı sorularına daha önce senatörlük de yapmış olan Büyükelçi, şu sözlerle yanıt verdi:

Öncelikle, hiçbir bağlantı yok. Blinken bunu net şekilde söyledi. Bununla birlikte, çok sayıda Kongre üyesi NATO'ya katılım konusunda çok güçlü duygular besliyor. Son birkaç hafta ya da birkaç ay içerisinde bunun dile getirildiğini gördünüz. Ben bunu yaklaşık sekiz aydır duyuyorum, İsveç ve Finlandiya’nın (üyelik başvurusunu) yaptığından bu yana. Dolayısıyla bu konunun benim eski meslektaşlarım için son derece önemli olduğunu söyleyebilirim. ABD Kongresi bu savaşa, Ukrayna'nın Rus saldırganlığına karşı koymasına hem parasal olarak hem de bu koalisyona öncülük ederek büyük yatırımlar yaptı. Yani bunun çok önemli olduğunu görüyorlar ama bir bağlantı yok.

"Silah satışını kongre onaylamalı"

F-16’ların satışı konusunda, Kongre’de tıkanıklığı aşmak için Biden yönetiminin ne gibi adımlar atacağı sorusuna ise Flake, yasama organının önemini vurgulayarak yanıt verdi:

Senatör Menendez'in satışa karşı olduğunu sık sık dile getirdiğini duymuşsunuzdur. Senatör Menendez ile hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato'da görev yaptım. Kendisi, giderilmesini istediği ciddi endişeleri olan, işine bağlı ve gayretli bir üyedir.  Ve bu da İsveç ve Finlandiya’nın eksikliği. Kongre’nin tamamı İsveç ve Finlandiya’yı NATO üyesi olarak görmeyi arzuluyor. Eski meslektaşlarımdan ya da ben ayrıldıktan sonra Kongre’ye katılanlar arasında bu konuya ilgi duymayan birini bulmakta zorlanırım. Bu da Kongre üyeleri için üstesinden gelmesi zor bir konu. Ancak ABD yönetiminin silah satışını desteklediğini biliyorsunuz ve bunun için Kongre ile birlikte çalışacaklar ve müzakere etmeye çalışacaklar. Kongre bağımsız bir yasama organıdır ve bu silah satışlarını onaylaması gerektiğini de eklemeliyim. Yönetimin kolayca ‘onları atlatacağız’ deme şansı yok. Bunu yapamazlar ama yönetim bunu destekliyor ve biz de bunu gerçekleştirmek için Kongre ile birlikte çalışacağız. Ancak İsveç ve Finlandiya konusu, Cumhuriyetçi ya da Demokrat değil, her iki parti tarafından da güçlü bir şekilde savunuluyor. Bunun gerçekleştiğini kim görmek istemez ki?

"Resmi talep için tarih veremem"

Büyükelçi, Biden yönetiminin Türkiye’ye F-16 satışı için resmi talebi ne zaman iletmesini beklediğine yönelik soru üzerine Kongre’nin kademeli inceleme sürecine işaret ederek tarih veremeyeceğini söyledi. Büyükelçi, şunları söyledi:

Teknik olarak, sanırım şu anda komitelere kademeli inceleme sürecinde belli bir gün verildi. Ancak bunlar kesin tarihler değil. Kongre’nin haklı soruları varsa kademeli inceleme sürecinde çok zaman alan konular olur. Bu süreci bekletebilirler. O yüzden size tarih veremem. Elbette Türkiye’nin talebi var. Aynı tarihlerde Yunanistan'dan da bir talep geldi. Bunlar da birbiriyle bağlantılı değil. Dışişleri Bakanlığı'nın politikası, yabancı bir ülkeye askeri satış söz konusu olduğuna, teknik süreç tamamlandıktan sonra, Kongre’yi gayri resmi olarak bilgilendirmektir. Şu anda içinde bulunduğumuz durum budur.

"Esad rejimi ile normalleşmenin karşısındayız"

Türkiye ile Suriye arasındaki yakınlaşma süreci konusunda ise Büyükelçi Flake, sorunun Türk hükümetine sorulmasını isterken, ABD’nin tutumunun değişmediğini söyledi. Flake, “Esad rejiminin yıllar boyunca kendi halkına yaptıklarını düşününce, onunla ilişki kurmanın ve ilişkileri normalleştirmenin karşısındayız. Biz hala buna karşıyız” dedi.

Büyükelçi, iki ülke arasında Suriye ve özellikle Kuzey Suriye konusunda güvenlikle ilgili konularda farklılıklara rağmen diyaloğun sürdüğünü belirtti. Büyükelçi, “Birlikte çalışmanın yollarını arıyoruz. Türk müttefiklerimiz, IŞİD ile mücadelede kesinlikle önemli bir partner. Bazı farklılıklar var ve biz bunları, Türkiye de farklılıklarını söyledi. Fakat bu verimli bir diyalog” diye konuştu.

Çavuşoğlu’nun Blinken’ı mart ayında Büyükelçiler Konferansı’na davet ettiğinin hatırlatılması üzerine Büyükelçi, üst düzey görüşmeleri memnuniyetle karşıladıklarını ve bunu kişisel olarak desteklediğini belirtirken, bu aşamada ziyarete dair açıklanacak bir şey olmadığını söyledi.

ANKA