ABD'li bilim insanları kısa süre önce nükleer füzyon teknolojisinde büyük bir atılıma imza atmıştı.

13 Aralık'ta yapılan duyuruda, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'ndaki deneylerde  füzyon ateşlemesinin ilk kez başarıldığını duyurmuştu. Bu da nükleer füzyonla ilk kez net bir enerji kazancı elde edildiği (harcanan miktardan daha fazla enerji üretildiği) anlamına geliyor.

İki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturduğu sürece nükleer füzyon adı veriliyor.

Dünyanın dört bir yanında pek çok bilim insanı temiz ve sonsuz enerji elde etme umuduyla Güneş'in ve diğer yıldızların enerji kaynağı olan bu süreci onlarca yıldır laboratuvarda da canlandırmaya çalışıyor.

Öte yandan bazı bilim insanları, nükleer füzyonun insanlığı kurtarabilmesi için artık çok geç. Dahası bu yeni teknoloji, ölümcül silahların geliştirilmesinin de önünü açabilir.

"Halen çok uzağız"

The Guardian'ın "Enerjinin 'kutsal kâsesi' nükleer füzyon dualarımızın cevabı değil" başlıklı soruşturmasına katılan üç bilim insanı konuyla ilgili görüşlerini açıkladı.

Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nda gerçekleşen atılımın enerji teknolojileri için gerçekten de çok önemli olduğunu vurgulayan bilim insanları, teknolojinin kısa sürede hayata geçmesinin mümkün olmayacağı görüşünde.

Enerji ve çevre konularında uzmanlaşan araştırmacı gazeteci Dr. Chris Cragg, bu reaktörlerin hayata geçmesinin çok uzun süreceğini vurguladı.

"Torunlarım 70 yaşına gelmeden gerçek bir füzyon santralinin faaliyete geçemeyeceğine bahse girerim" diyen araştırmacı, şöyle ekledi:

Ne de olsa bu noktaya gelmek bile 60 küsur yıla ve çok büyük miktarda paraya mal oldu.

Avustralya'daki Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Dr. Mark Diesendorf da, "Ticari bir nükleer füzyon reaktörüne geçmek en az 25 yıl alabilir" ifadelerini kullandı:

O zamana kadar, tüm dünya, başta Güneş ve rüzgar olmak üzere, güvenli ve temiz yenilenebilir enerjiyle güçlendirilmeli.

Nükleer silah ihtimali

Yenilenebilir enerji uzmanı Diesendorf'a göre  Livermore laboratuvarındaki araştırmacıların kullanılandığına benzer lazer füzyon sistemleri, plütonyum-239, uranyum-235 ve uranyum-233 nükleer patlayıcılarının üretiminde kullanılan nötronların oluşturulması amacına da hizmet edebilir.

Başka bir deyişle, geleceğin füzyon reaktörleri, askeri güçlere nükleer bombalar için hammadde üretmenin yeni yollarını sağlayabilir.

Livermore laboratuvarının nükleer silahlar üzerinde uzun bir çalışma geçmişi de var. Tesis, Sovyetler Birliği'nin 1949'da atom bombasını denemelerine yanıt olarak 1952'de kurulmuştu.

"Fark yaratmayacak"

Bristol merkezli şirketiyle yeşil enerji çalışmaları yürüten Dick Willis ise yeni nesillerin iklim krizi karşısında yaşayacakları zorluklara dikkat çekti.

"Kavram ispatı arayışındaki bilim insanları ve mühendisler için harika bir başarı" diyen Willis, şöyle ekledi:

Ancak bu, çocuklarımın ve torunlarımın iklim krizi yüzünden karşılaşacağı zorluklara karşı zerre kadar olumlu fark yaratmayacak.

İklim krizinin etkilerini hafifletmek için yalnızca birkaç yılımız kaldığını hatırlayan iş insanı, "İyimserler bile, füzyon enerjisinin şebekelere katkıda bulunmasının onlarca yıl alacağını biliyor" dedi:

Konuyla ilgili manşetler sadece güven vermeye ve dikkatleri tam da şimdi yapılması gerekenlerin aciliyetinden uzaklaştırmaya hizmet ediyor.

Independent Türkçe, Futurism, The Guardian

Derleyen: Çağla Üren