İran'da bir yandan gösteriler sırasında tutuklanan 23 yaşındaki Muhsin Şikari'nin 8 Aralık'taki idamı protesto edilirken, diğer yandan da yeni infazlardan endişe duyuluyor.

Sosyal medyada paylaşılan video kayıtlarına göre, Tahran'ın Narmak, Neziabad ve Sattarhan semtlerinde 10 Aralık gecesi toplanan kalabalıklar, İran rejiminin en tepesindeki kişi olan dini lidere göndermeyle, "Katil Hameney, hepimiz Muhsin'iz!" sloganı attı. Göstericilerden bir grup, Şikari'nin trafiğe kapatarak rejim yanlısı Besic milislerinden birini bıçakla yaralamakla suçlandığı Sattarhan Caddesi'nde ateş yaktı. Çok sayıda motosikletli de caddede trafiği engelledi.

Gösteriler sırasında "kamu güvenliğine karşı suç işlemek kastıyla eylemde bulunmak" suçlamasıyla yargılanan 23 yaşındaki Mahan Saderat Merni hakkındaki idam mahkumiyetinin onaylandığı ve infaza gönderildiği açıklandı. Kararı Mahan'ın babası Kazım Saderat Merni, İran'ın Şark gazetesine verdiği demeçle duyurdu.

Gösterilerde tutuklananlardan 6'sı Tahran'da, 5'i de Elburz eyaletinde olmak üzere 11 kişi hakkında idam kararı verilmişti.

Tebriz'de yüzlerce kişi Şikari'yi anmak için sessiz yürüyüşe katıldı. Kazvin, Kerec, Rudsar ve İsfahan kentlerinde de mumlu yürüyüşler yapıldı. Birçok kampusta da eylemler düzenlenirken, Kürdistan Eyaleti'ndeki Senendec Üniversitesi'nde öğrencilerle polisler arasında taşlı ve sopalı çatışma çıktı. 

İslam Devrimi Muhafızları'na bağlı Besic milislerinin güneybatıdaki Huzistan Eyaleti'nin Ahvaz kentindeki İmam Hüseyin Üssü'nde 10 Aralık'ta büyük yangın çıktı. Kuzeydeki Gilan Eyaleti'nin Rızvanşehr kentinde ve kuzeydoğudaki Razavi Horasan Eyaleti'nin Meşhed kentinde ve Tahran'daki Şerif Üniversitesi'nde de Besic binaları ateşe verildi. Üniversite çalışanı Abdülfazıl Hacızade, gece iki kişinin kampusa girerek binaya yanıcı madde attığını söyledi.

İstanbul'daki eylem Beyazıt Meydanı'nda düzenlendi (Reuters)

Türkiye, ABD, Almanya, Avustralya, Britanya, Belçika, Danimarka, Hollanda, İtalya, Japonya ve Macaristan'da Şikari'nin idamını protesto gösterileri düzenlendi. New York'taki göstericiler, İran'ın Birleşmiş Milletler Büyükelçiliği konutunun girişine kanı temsil eden kırmızı boya sürerek "İdamları durdurun" yazdı.

İran'da 1979'da devrilerek sürgüne giden ve 1980'de Mısır'da ölen Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin ABD'de yaşayan oğlu Rıza Pehlevi, 10 Aralık'ta şu açıklamayı yaptı:

Bu İnsan Hakları Günü'nde İranlılar, bütün siyasi suçluların kurtarılması, onların derhal ve koşulsuz serbest bırakılması için verdikleri çabaya daha fazla uluslararası destek arıyor. 

Bu arada, İran dini lideri Ali Hamaney'in 23 Kasım'da tutuklanan yeğeni Feride Muradhani'nin avukatı Muhammed Hüseyin Akasi, müvekkiline daha önce verilen 15 yıl hapis cezasının itiraz üzerine temyiz mahkemesince 3 yıla düşürülerek onaylandığını açıkladı. Muradhani, Ekim 2021'de uluslararası bir toplantıya internet bağlantısıyla katılıp rejim karşıtı görüşler ileri sürdüğü için tutuklanıp serbest bırakılmıştı. İranlı kadın, son gösterilere destek verince 23 Kasım'da yeniden tutuklanmıştı.

Yahudi tutukluların durumu merak ediliyor

İsrail gazetesi Jerusalem Post, İran'da eylül ortasında 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin polis tarafından kıyafeti gerekçesiyle gözaltına alınıp ölmesinin ardından yayılan gösterilerde gözaltına alınan yaklaşık 18 bin kişi arasında İran'ın Yahudi azınlığından kişiler bulunduğunu yazdı.

İran kökenli ABD'li Karmel Melamed gazeteye, en az 5 İranlı Yahudi'nin gözaltına alındığını ve birinin serbest bırakıldığını söyledi:

Hâlâ hapishanede tutulan 4 Yahudi, protestolara katıldığı için tutuklanan çok sayıda gençle birlikte İranlı yetkililerin vereceği hükmü bekliyor. Yahudi tutuklulardan ikisi Tahran'da onlarca öğrenciyle birlikte toplanan üniversite öğrencileri.

Melamed, İranlı Yahudi toplumunun, biri Şiraz'da drone uçurduğu için tutuklanan bu kişilerin serbest bırakılması için girişimde bulunduğunu söyledi.

ABD'deki siyasi kuruluş İran Ulusal Kongresi'nden Sheina Vojoudi, yaklaşık 10 bin kişi olduğu tahmin edilen İranlı Yahudi cemaatinin durumunu şöyle anlattı:

Yahudi halkı, dünyaya İran'daki Yahudi topplumunun dini özgürlüğü olduğunu göstermek isteyen İslam Cumhuriyeti ne derse kabule etmek zorunda ama bu bir yalan. Kolaylıkla casuslukla ve İsrail'le işbirliği yapmakla suçlanabilirler. Korkunç cezalara çarptırılabilirler ve mallarına el konulabilir.

Independent Türkçe, Iran International, Jerusalem Post, AA