Türk dış politikası için bir öncelik sıralaması yapmak gerekirse, Ortadoğu her zaman ön sıraları işgal edecek bölgelerin başında gelmiştir.

Zira sahip olduğu enerji kaynakları, ulusal güvenliğimize tehdit yapılar barındırması ve bizzat içinde yaşadığımız coğrafya olması nedeniyle bölge yıllardır Türk dış politikasının ana odak noktasını oluşturmuştur.

Ortadoğu'nun yanı sıra bir diğer önceliğimiz de hegemon devlet olması münasebetiyle bölgenin her karışına nüfuz edebilme gücü olan ABD olmuştur.

Bu nedenle yıllarca Ortadoğu'daki aktörlerle birlikte Amerikalı elitlerin de bölgedeki olaylar hakkında neler düşündüğünü anlamaya çalıştık.

Çünkü Washington hesaba katılmadan bölgede bir eyleme girişmenin pek de mümkün olmadığını hepimiz çok iyi biliyorduk. 

ABD'nin bölgedeki hegemonik gücü, son yıllarda ciddi bir şekilde zedelense de hala yoğun bir şekilde devam ediyor.

Ancak son yıllarda bölgedeki ayak izini hızla artıran ve Ortadoğu'nun her noktasına yavaş, dikkatli ve kararlı adımlarla nüfuz etmeye başlayan yeni bir aktör doğdu.

Bu aktör hepimizin bu günlerde sıkça ismini duyduğu Çin. 

Çin, dünyanın en büyük enerji rezervleri ve dünyanın en istikrarsız alanlarına ev sahipliği yapan Ortadoğu'da nispeten yeni sayılabilecek bir oyuncudur.

Hızla büyüyen ekonomik kapasitesi ile uluslararası arenada daha fazla siyasi güç elde eden Çin, zaman içerisinde küresel arenanın da başat oyuncularından biri haline gelmiştir.

Gerek hızla büyüyen ekonomisinin devamlılığını sağlayan enerjinin merkez üslerinden biri olması, gerekse ABD hegemonyasına yönelik en büyük meydan okumalardan biri olan Kuşak ve Yol Projesi'nin en önemli güzergâhlarından birinde yer alması nedeniyle Ortadoğu, zaman içerisinde Çin için hayati öneme sahip bölgelerden biri olmuştur.

Ortadoğu, 1993 yılında petrol ithalatçısı bir ülke olmasından bu yana Çin'in her geçen gün artan enerji ihtiyacının en kritik sağlayıcısı haline gelmiştir.

Çin'in petrol ithalatının neredeyse yarısını tek başına karşılayan bölge, Pekin'in enerji güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olmuştur.

Enerji güvenliğinin yanı sıra; Çin'in diplomatik becerilerini test ettiği sıcak bir bölge, Çin ürünleri için önemli bir pazar, Uygur meselesine karşı destek alınması gereken bir coğrafya olması hasebiyle de bölge, yıllar içerisinde Pekin'in dış politika öncelikleri arasında üst sıralara çıkmayı başarmıştır.

Çin'in ekonomiyi merkeze alan yaklaşımı sayesinde bölge ülkeleriyle olan ticaret hacmi de önemli oranda artmıştır.

2000-2014 yılları arasında Çin ile Ortadoğu ülkeleri arasındaki ticaret 17 kat artarak, 18 milyar dolardan 312 milyar dolara çıkmıştır.

2010'da Çin, bölgenin en büyük ticaret ortağı olarak ABD'nin yerini alırken, ticari ilişkilerin merkezinde doğal olarak Çin'in muazzam enerji talebi bulunmaktadır.

2017'de dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı olan Çin, 2020 rakamlarına göre bölgeden 176 milyar ABD doları tutarında ham petrol ithal etmiştir.

Bu resmi ithalatın neredeyse yarısı (yüzde 47) anlamına gelmektedir. Çin'in en büyük petrol sağlayıcısı ise yine bölge ülkelerinden biri olan Suudi Arabistan'dır.

2021 yılında Suudi Arabistan'ın Çin'in petrol ithalatındaki toplam payı yüzde 17'ye çıkmış ve Rusya'nın da önünde Pekin'in en büyük petrol sağlayıcısı olmuştur.

Çin'in Ortadoğu'daki faaliyetleri ise rakibi ABD'nin aksine önemli farklılıklar göstermektedir.

Bölge ülkeleriyle ABD'nin kutuplaştırıcı tavrının aksine kazan-kazan anlayışını ve müdahaleci olmayan tavrını merkeze alarak ilişki kuran Pekin, birçok Ortadoğu ülkesiyle pürüzsüz diplomatik bağlar kurabilmiştir.

Kendi içişlerine müdahale etmeden şimdilik sadece ekonomiyi merkeze alan Çin'in bu tavrı bölgedeki pek çok ülkeyi de memnun etmektedir.

Ayrıca özellikle Trump'la birlikte başlayan ABD'nin müttefiklerini ötekileştirici tavrı da Suudi Arabistan başta olmak üzere bölge ülkelerinin arayışa girmesine ve Pekin'le daha yakın ilişkiler geliştirmesine vesile olmuştur. 

Bununla birlikte, Çin'in bölge ülkeleriyle yürüttüğü diplomatik ve ekonomik bağlar, bölgenin petrol temelli ekonomileri için de yeni fırsatlar yaratmaktadır.

Petrol gelirlerine aşırı bağımlı olan Ortadoğu ülkeleri, bu sıkışmışlıktan kurtulabilmenin yollarını aramakta ve ekonomik bir dönüşüm için çabalamaktadırlar.

Bu nedenle yeni dönemde Arap ülkeleri Çin ile enerji konularının yanı sıra; teknoloji transferi, alt yapı geliştirme, yenilenebilir enerji gibi konularda da iş birliğini arttırmaya çalışacaktır. 

Bu kapsamda Çin'in bölge ülkelerine yapacağı yatırımların daha da artması beklenmektedir.

Son yıllarda Çin'in Ortadoğu'daki yatırımlarında bir azalma gözlemlenmesine rağmen, 2005-2021 yılları arasında MENA ülkelerindeki toplam Çin yatırımı 213,9 milyar doları bulmuştur.

Suudi Arabistan ise 2005-2021 yılları arasında aldığı 43,47 milyar dolarlık yatırımla, MENA ülkeleri arasında en çok Çin yatırımı çeken ülke olmuştur.

Çin yatırımları Ortadoğu'nun petrol temelli ekonomilerini çeşitlendirme açısından oldukça önemliyken, Çin'in de bu doğrultuda hareket ettiği görülmektedir.

Örneğin Çin'in Suudi Arabistan'da son 15 yılda yaptığı yatırımlar incelendiğinde yatırımların dar bir kapsamdan ziyade; teknoloji, yenilenebilir ve nükleer enerji, finans, lojistik, silah üretimi, iletişim, turizm gibi geniş bir çerçeveye yayıldığını görüyoruz. 
 

Kral Selman, Çin Devlet Başkanı ile Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması imzaladı / Fotoğraf: SPA

Son yıllarda artan bu ivmenin 9 Aralık'ta düzenlenen Çin-Arap zirvesiyle yeni bir aşamaya geçmesi bekleniyor.

Zirve öncesinde Çin Dışişleri Bakanlığı "Yeni Dönemde Çin-Arap İşbirliği Raporu"nu yayımlayarak, Çin'in Ortadoğu'ya yönelik politikalarının ana hatlarını vurguladı.

Raporda en dikkat çeken konulardan biri; Pekin'in, bölgede jeopolitik çıkar peşinde olduğu ve ABD'nin Ortadoğu'daki boşluğunu dolduracağı iddialarını reddetmesiydi.

Rapor genel olarak ortak gelişmeye, kazan kazana vurgu yaparken, Çin'in bölgede yapıcı bir rol üstleneceğini özellikle vurguluyordu.

Raporda öne çıkan konulardan bir diğeri de Çin'in önümüzdeki dönemde bölge ülkeleriyle yapacağı iş birliğinin detaylarıydı.

Rapora göre, tarım, finans ve yüksek teknoloji gelecekteki Çin-Arap iş birliğinin kilit sektörleri olarak öne çıkacaktı. 

Rapor Çin-Arap devletleri arasındaki ilişkinin rotasını çizmesi açısından oldukça önemli bir niyet beyanı olmuştur.

Raporla Çin, ABD'nin aksine karşılıklı saygı ve içişlerine müdahale etmeme anlayışı ekseninde bölge ülkeleriyle daha yoğun ilişkiler kuracağını ilan etmiştir.

İş birliğinin enerji dışında; tarım, finans ve teknoloji gibi alanlara da yoğunlaşacak olması Arap devletlerinin ekonomilerinin çeşitlendirilmesi açısından da kayda değer bir vurgu olmuştur. 

Bu bağlamda, 9 Aralıktaki ilk Çin-Arap zirvesi Çin Dışişleri Bakanlığının raporu ile aynı doğrultuda şekillenecek ve kurulacak yeni mekanizma sayesinde ise ilişkiler yeni bir aşamaya geçecektir.

Zirve Çin ve Arap ülkeleri arasındaki enerji işbirliğine odaklanmanın yanı sıra, nükleer enerji ve yeni enerji gibi konuları da gündemine alacaktır.

Zirvenin aynı zamanda gıda krizi ve iklim değişikliği gibi konulara da odaklanması bekleniyor. 

Özetle OPEC+'ın petrol üretimini azaltma kararı sonrası yaşanan gerginlik bölgede ABD hegemonyasına olan güvensizliğin derinleşmesini sağlamış ve bölge ülkelerini yeni arayışlara itmiştir.

Pekin yönetiminin ekonomiyi ve 'kazan-kazan'ı önceleyen tavrı ise birçok Arap devletinin Çin ile daha yakın ilişkiler geliştirme arzusunu perçinlemektedir.

Aynı zamanda geleneksel enerji kaynaklarına dayanan ekonomilerinin sürdürülebilir olmadığını fark eden Arap devletleri, Çin'in yardımlarıyla teknoloji odaklı bir ekonomik dönüşüm başlatmak istemekteler.

Suudi Arabistan'daki zirve ise bu isteğin somutlaşmasını kolaylaştıracak ve ikili ilişkilerin yeni bir aşamaya geçmesini sağlayacaktır.

Böylece, dünyanın hızlı bir şekilde çok kutupluluğa doğru gittiği bu günlerde, Arap devletleri Çin ile yakınlaşarak yeni yapıya uyum sağlama niyetlerini ortaya koymuşlardır. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 2/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 3/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 4/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 5/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 6/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 7/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 8/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 9/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 10/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 11/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 12/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 13/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 14/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 15/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 16/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 17/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 18/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 19/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 20/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 21/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 22/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 23/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 24/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 25/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 26/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 27/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 28/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 29/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 30/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

Bu noktada sormamız gereken şey ise bizim bu değişime ne kadar adapte olacağımız ve Ortadoğu'daki Çin varlığına nasıl hazırlandığımız sorusu.

Evet, ABD bölgede hala çok güçlü ve Çin bölgede siyasi bir inisiyatif almaktan hala uzak. Ancak, Pekin'in faaliyetleri artıyor.

Çin, bölge ekonomilerini kendisine öylesine angaje etti ki bazı devletlerin karar alma mekanizmalarına dahi etki edebiliyor.

Üstelik Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, nisan ayındaki 21. Boao Asya Forumu'nda "Küresel Güvenlik Girişimi" konseptini gündeme getirerek, ilerleyen dönemlerde Çin'in güvenlik konularında da inisiyatif alacağı sinyallerini verdi. 

Öyle görünüyor ki ilerleyen dönemlerde Pekin'in etkisi daha da artacak ve bölgenin siyasi konularına da etki etmeye başlayacaktır.

Bu noktada Çin'in BM'deki faaliyetlerinin yakından takip edilmesini tavsiye ediyorum. Çin'in BM'deki temsilcisi Geng Shuang'ın Türkiye'nin Irak ve Suriye'deki operasyonlarına yönelik sert tepkileri incelenirse ne demek istediğim daha rahat anlaşılacaktır. 

Çin'in bölgedeki artan etkisi ortadayken, Türkiye'nin bu duruma ne kadar hazır olduğu ise ciddi soru işaretleri içeriyor.

En azından Çin'i tanıyan insan kaynağımızı iyi koordine etmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Zira hemen dibimizdeki gelişmeleri artık Çin'den bağımsız bir şekilde değerlendirmek imkansızlaşacak.

Ve görünen o ki artık Çin'i bilmeden Ortadoğu'daki gelişmeleri değerlendirmek hiç sağlıklı olmayacak. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.