Japonya’daki Yamanshi Üniversitesi’nden Sayaka Wakayama liderliğindeki bir araştırma ekibi genetikte bir ilke imza attı.
Araştırmacılar, dondurularak kurutulmuş deri hücrelerini kullanarak fareleri klonlamayı başardı. Söz konusu çabanın amacı ise nesli tükenmekte olan türlerin nüfusunun yeniden canlandırılmasını sağlamak.
Bu keşif sayesinde hayvanların nesli tükenme riskine karşı önlem almak isteyen bilim insanları, hayvanların deri hücrelerini saklama yoluna gidebilir.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bilim insanları daha önce de klon üretmek için donmuş hücreleri kullanıyordu.
Ancak bu hücreler, sıvı halde azot içinde korunuyordu. Elektrik kesintileri olursa veya sıvı azot düzenli olarak doldurulmazsa, hücreler eriyor ve kullanılamaz hale geliyordu. Aynı zamanda bu prosedür epey de pahalıydı.
Ancak yeni araştırmada hücreleri başka bir yöntemle saklama yoluna gidildi. Basitçe "dondurarak kurutma" diye tarif edilen bu yöntemde hücreler yüksek basınçlı bir vakum odasına yerleştirmeden önce yaklaşık -80 dereceye kadar soğutuldu.
Araştırma ekibinden Prof. Teruhiko Wakayama, "Bu hücreleri dondurarak kurutma teknolojisiyle sıvı azot olmadan korumak, dünyanın dört bir yanından gelen genetik kaynakların ucuz ve güvenli bir şekilde saklanmasına olanak tanır" diye konuştu:
Gelişmekte olan ülkeler kendi değerli genetik kaynaklarını kendi ülkelerinde depolayabilecekler.
Son çalışmada araştırmacılar, fare kuyruklarından elde ettikleri deri hücrelerini kullandı. 9 ay kadar saklanan hücreler daha sonra klonlama için kullanıldı.
Araştırmacılar kurutulan hücrelerdeki genetik bilgiyi fare yumurtalarına yerleştirerek embriyolar üretebileceklerini gösterdi.
Hakemli bilimsel dergi Nature’da yayımlanan araştırmada konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:
Burada, dondurularak kurutulmuş somatik hücrelerin sağlıklı, verimli klonlar üretebileceğini gösteriyoruz. Bu da söz konusu tekniğin alternatif, daha ucuz ve daha güvenli, sıvı azot içermeyen biyobankacılık çözümlerinin oluşturulması için önemli olabileceğini düşündürüyor.
Öte yandan, elde edilen bu başarıya rağmen, süreç verimsizdi. Sağlıklı yavrular üretmedeki başarı oranı sadece yüzde 0,2 ila 5,4'te kaldı. Dahası, bazı hücrelerde Y kromozomu kayboldu, bu da erkek hayvanlardan elde edilen hücrelerden dişi farelerin doğmasına neden oldu.
Ancak araştrmacılar, bunun da avantaj sağlayabileceğini savundu:
Yalnızca erkeklerin hayatta kaldığı nesli tükenmekte olan türlerde dişi üretmek ve türleri doğal yollarla korumak mümkün olabilir.
Independent Türkçe, Science Alert, The Guardian
Derleyen: Çağla Üren
