Gerek başbakan gerek devlet başkanı olarak Vladimir Putin 20 yılı aşkın bir süredir Rusya'nın başında. Yine de Batı dünyasının büyük kısmı Putin'i okumada, 1999'da güçsüz düşmüş Boris Yeltsin'in nispeten bilinmeyen biri olarak onu başbakanlığa (ve müstakbel devlet başkanlığına) getirdiği dönemdeki kadar zorlanıyor gibi görünüyor. 

Batı, Putin'in söylediği veya yaptığı iddia edilenler karşısında tekrar tekrar hayret etti, hazırlıksız yakalandı ya da ekseriyetle dehşete düştü. Noel'den önce başlayan, haftalarca daha sürebilecek olan ve artık Ukrayna krizi diye anılan mesele bunun belki de en vahim ve sonuncu örneği. Hem Washington'ın hem de Londra'nın Rusya'nın "eli kulağında" Ukrayna işgali için çaldığı alarm çanlarına rağmen iki başkentteki yetkililer de gerçekten emin olamadıklarını itiraf ediyor. İşgalin bu hafta* başlamasını "son derece olası" görseler de Putin'in karar verip vermediğini, verdiyse de o kararın ne olduğunu bilmediklerini söylüyorlar. Bazılarının karanlık bir biçimde bunu sadece onun bildiğini belirtiyor.

Bunun  tatmin edici olmaktan son derece uzak ve muhtemelen tehlikeli bir durum olduğu herkesin pekala malumu olmalı. Rusya büyük ve nükleer silahlara sahip bir ülke olsa da bazı açılardan vaktiyle Sovyetler Birliği'nden daha küçük ve daha güçsüz. Son teknoloji gözetleme kapasitesi ve son derece eğitimli Rusya uzmanlarından oluşan ekipleriyle Batı, olsa olsa çaresiz bir caydırıcılık hamlesi olarak değerlendirilebilecek durum karşısında III. Dünya Savaşı ihtimalini ilan ederek çırpınıp durmamalı. 

Tüm bu savaş dedikoduları istenmeyen sonuçları da beraberinde getirebilir. Rusya'yı daha da asabileştirmekle kalmayıp aynı zamanda ABD'nin ve birçok Batılı ülkenin önlemleriyle korumaya çalıştığını söylediği ülkeyi, yani Ukrayna'yı mahvetmesiyle de sonuçlanabilir. Diplomatlarını ve ateşkes gözlemcilerini geri çekerek, yurttaşlarına ülkeyi terk etmelerini söyleyerek, ticari uçuşları durdurarak, sigortaları geçersiz kılarak ve daha nicesiyle Ukrayna ekonomisine duyulan güvenin altı oyuluyor ve Kiev'in siyasi istikrarı tehlikeye sokuluyor. Bu hamleler ister gerçek önlemler isterse de sadece retorik uyarıları desteklemek için olsun, korkunç etkiler yaratabilir.

Peki, Batı neden Vladimir Putin'le baş etmede bu kadar zorlanıyor ve bu konuda yapabileceği bir şey varsa bu ne olabilir? 

Yıllardır ama özellikle de şu sıralar, Batı'daki hükümetlerden uzmanlara değin pek çok kişide Putin'in ve yetkililerinin söylediklerini sahiden dinlemeye karşı neredeyse dikkafalı bir isteksizlik var. Son zamanlarda, Rusya'nın geçen günlerde Ukrayna sınırına asker konuşlandırmasıyla ilgili kaç haber duydunuz? Peki bunlardan kaçı Putin'in işgal planlandığını mütemadiyen reddettiğine de yer veriyordu? Şimdi, elbette en iyisini umarken en kötüsüne hazırlanmak akıllıca bir tutum ama bu gayet belirgin inkarları dikkate almamak ya da bunlardan bahis dahi etmemek Putin'i açıklamalarını dikkate almaya değmeyen su katılmadık bir savaş çığırtkanı olarak tasvir ediyor.

Birleşik Krallık (BK) Dışişleri Bakanı Liz Truss geçen hafta Moskova'ya gittiğinde mevkidaşı Sergey Lavrov görüşmede söylediklerine kulak asılmadığından dert yandı. Nasıl ifade edilirse edilsin bu, Rus yetkililerin Batılı yetkililerle, özellikle de Britanyalılarla görüştükten sonra çoktandır dile getirdiği ve çoğu zaman haklı bir serzeniş. Aynı şekilde uzun süredir devam eden ve değişmeyen başka bir sorunla da bağlantılı: Duruma Rusların perspektifinden görmeye bile çalışmamak. 

Batılı yetkililer, NATO'nun sadece savunma amaçlı bir ittifak olduğu ve Rusya dahil kimseye zarar vermeyi amaçlamadığı konusunda istediği kadar yüksek sesle ısrar edebilir. Fakat Rusya böyle görmüyor. 20 yıldan uzun bir süre zarfında batı sınırlarına füze saldırısı yapabilecek kadar yakınlaşan güçlü ve iyi donanımlı askeri bir ittifak görüyor. Hatırlarsınız ki söz konusu bu sınırların geçmişte savunmasız olduğu ortaya çıkmıştı. 

Bir veya daha fazla ABD'li yetkilinin Soğuk Savaş'ın ardından NATO'nun genişlemeyeceği taahhüdünde bulunup bulunmadığını tartışabilirsiniz, gerçi kısa süre önce açılan ABD arşivleri böyle bir taahhüt verildiğine işaret ediyor. Fakat mesele şu ki Rusya ittifakın genişlediğine inanıyor ve kapısının eşiğinde kamp kuran saldırgan bir ittifak olduğunu düşündüğü için kendini çok daha az güvende hissediyor. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 2/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 3/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 4/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 5/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 6/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 7/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 8/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 9/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 10/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 11/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 12/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 13/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 14/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 15/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 16/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 17/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 18/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 19/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 20/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 21/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 22/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 23/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 24/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 25/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 26/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 27/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 28/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 29/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 30/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

Belki de Rusya'nın Ukrayna yakınlarındaki askeri konuşlandırmalarının bazıları, Batı'yı Rusya'nın nasıl hissettiğini gösterip saldırmazlık ya da en azından ateşkes konusunda resmi bir anlaşmaya varmak için daha güçlü gerekçeler sunma umuduyla ilgilidir. Rusya'nın Avrupa güvenliği konulu müzakereleri başlatma ümidiyle aralıkta ABD ve NATO'ya sunduğu belgelerin ana fikri buydu. 

15 yıl önceki Münih Güvenlik Konferansı'nda bu ümidi en dobra biçimde dile getiren kişi Putin olsa da bu sadece ona özgü değil. Bu ümit onun başkanlığından uzun süre sonra da ayakta kalacak ve bunu kabul etmek bir başlangıç olmalı. Yine de Batı'nın büyük kısmı bu kadar büyük ve görünürde güçlü bir ülkenin tehlikede hissetmesini anlaşılmaz bularak Rusya'nın güvensizlik iddialarını düşünmeden reddediyor. 

Putin'i (ve Rusya'yı) anlamadaki başarısızlığın üçüncü bir unsuru da Rusya'nın sözüm ona başarısızlıklarının Putin'e özgüymüşçesine kişiselleştirme biçiminden kaynaklanıyor. Oysa bunlar Rusya genelinde yaygın olarak paylaşılıyor. Bu, mevcut krizle özellikle alakalı çünkü saldırgan davranış "modellerine" dair bir mit var. Buna bağlı olarak Rusya, 2008'de Gürcistan savaşını başlattığı iddia edilen işgalden sorumlu tutuluyor, halbuki bir AB raporu savaşın aslında Gürcistan tarafından başlatıldığını tespit etmişti. Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhakı da bu perspektiften başka bir saldırgan toprak gaspı olarak görülüyor; Rusya'nın Sivastopol'daki sıcak su donanma üssünü kaybedileceği korkusuyla verdiği savunma amaçlı bir tepki olarak görülmüyor. Şimdiyse aynı yanlış "model" Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik niyetlerine yansıtılıyor. 

Rusya'nın askeri harekatlarına dair bu örneklerin her biri birbirinden ayrı ve farklı açıklamalara sahip. Aynısı yurtdışındaki Ruslara yönelik suikastlar ve suikast girişimleri için de söylenebilir ve muhtemelen söylenmelidir de. Aleksandr Litvinenko'nun ölümü ve Skripal ailesini zehirleme girişimi BK'de özellikle yankı uyandırmıştı. Rusya'da Navalni'yi zehirleme amacı taşıyor gibi görünen saldırıyla benzer şekilde, bunlar da aynı Rus saldırganlığı anlatısını besliyor. Halbuki her birinin kökeni birbirinden farklı biçimde belirsiz, ki olayların gerçekten Kremlin'in üstüne yıkılıp yıkılamayacağına dair belirsizlik de buna dahil.

Herhangi bir "davranış modeli" varsa bu, Batı'nın Rusya içindeki ve dışındaki her şey için otomatik olarak Kremlin'i suçlamaya başvurmasıdır, Putin'i deneyimli bir ulusal liderden ziyade sabit fikirli bir KGB ajanı olarak karikatürize eden tasvirlerdir, Putin'in güya Sovyetler Birliği'ni yeniden kurmak istemesi ve Ukrayna'yı bağımsız bir devlet olarak görmeyi reddetmesiyle ilgili (kötü tercümelerle pekiştirilen klişelere dayalı) hatalı varsayımlardır. Bunların hiçbiri doğru değil. 

Belki de şunu açıklığa kavuşturmak gerek: Putin'i ve Putin üzerinden Rusya'yı okuma konusundaki bu derin başarısızlık bariz biçimde bir Anglo-Sakson sorunu. Fransa ve Almanya hem Putin'i okumada hem de ona karşılık vermede çok daha iyi bir iş çıkardı (ki Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceği önsezisinde ısrar eden ABD-BK korosuna katılmamalarının nedeni tam da bu olabilir). Ayrıca Batı-Rusya anlaşmazlığının dördüncü unsuru olarak gördüğüm tavırdan da genelde kaçındılar: ABD ve BK yetkililerinin sıklıkla kullandığı kibirli ton. Bu uzun zamandır böyle olsa da son haftalardaki açıklamalarda özellikle göze batıyor. 

Tekrar tekrar Rusya'ya Ukrayna işgalinin kendi çıkarları için riskli olduğu uyarısında bulundular. Kusura bakmayın ama bu riskleri anlayan biri varsa o da Putin ve Ruslardır. Leningrad Kuşatması'ndan Stalingrad Muharebesi'ne, Finlandiya'daki Kış Savaşı'ndan başarısız Afganistan müdahalesine kadar Ruslar savaşın, özellikle de kış savaşlarının risklerini çok iyi biliyor. Rusya genel olarak savaşa ve bilhassa da Ukrayna'yla savaşa hiç hevesli değil. Boris Johnson dahil (ama Olaf Scholz veya Emmanuel Macron değil) Batılı liderler neden Putin'le böyle küçümseyici bir şekilde konuşuyor? 

Putin'in nereden geldiğini (yani tarihinin ve coğrafyasının bütün detaylarıyla Rusya'yı) anlamak için daha fazla çaba gösterseydik en azından normal bir iletişim kurabilirdik. Görünen o ki, özellikle de BK hâlâ Churchill'in Rusya'yı "kapalı bir kutunun içindeki muamma dolu bir bilmece" diye nitelediği ünlü vecizesinin etkisinde ve anlamak için çaba bile harcamıyor. Pek çokları Churchill'in bu bilmecenin bir anahtarı olabileceğini ve "bu anahtarın Rusların ulusal çıkarları" olduğunu söylediği yere kadar devam ettirip alıntıyı sonlandırmıyor bile.

Ben "ulusal çıkar" yerine "ulusal güvenlik" demek istiyorum. Çünkü Rusya, Ukrayna'yı gerçekten de işgal ederse, bu ne Putin'in SSCB'yi yeniden kurmak için uydurduğu beyhude bir proje ne de hoşnutsuz olduğu için Ukrayna'ya ders vermek üzere giriştiği bir harekat olacak. Aksi yöndeki birçok peşin hükme rağmen Putin ne emperyal bir geçmişe özlem duyuyor ne de kumar oynuyor. Böyle bir işgalin nedeni, Rusya Devlet Başkanı olarak Putin'in ülkesinin güvenliğinin tehdit edildiğine, hem de, hiç kuşkunuz olmasın ki bizim tarafımızdan tehdit edildiğine inanması olacaktır. 

*Mary Dejevsky'nin 16 Şubat 2022 tarihli yazısını güncelliğini kaybetmediği için yayımlıyoruz.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral