Tilly adlı bir deniz kaplumbağası, ada ülkesi Tonga'ya doğru giderken 15 Ocak'ta meydana gelen yanardağ patlamasından bir gün önce U dönüşü yaparak yolunu değiştirdi.
Bunun üzerine bilim insanları, "deniz kaplumbağası yanardağ patlamasını önceden sezdi mi" sorusunun peşine düştü.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Cairns Kaplumbağa Rehabilitasyon Merkezi'nden (Cairns Turtle Rehabilitation Center-CTRC) Jennifer Gilbert, Tilly'nin patlamayı önceden bildiğinin söylenemeyeceğini belirtti. Ancak Gilbert'e göre kaplumbağanın U dönüşü "kesinlikle tesadüf gibi görünmüyor."
Tilly ve Sammy adlı kaplumbağalar ölmek üzereyken bulunmuş ve CTRC'ye getirilerek birkaç yıl boyunca burada gözetim altında tutulmuştu.
Üzerlerine takip cihazı yerleştirilen ikili Avustralya yakınlarındaki sulara kasımda salındı.
Sammy'nin cihazı 10 gün sonra çevrimdışı olurken Tilly'nin 78 gün boyunca yaklaşık 3 bin 200 kilometre yüzdüğü görüldü.
Kampumbağa 14 Ocak'ta aniden yolunu değiştirerek aksi yönde seyahat etmeye başladı.
Bundan bir gün sonra Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesinde "Yaklaşık 10 megaton TNT'ye" eşdeğer volkanik patlama gerçekleşti.
Kaplumbağa, Avustralya'daki Büyük Set Resifi'ne doğru giderken yolunu bir kez daha değiştirdi. Bununla aynı zamanlarda Queensland eyaletinin kuzeyinde küçük bir deprem meydana geldi.
Konu hakkında gözleme dayalı bir makale yazacağını söyleyen Gilbert, "Kaplumbağalar ve sismik algılama üzerine daha önce hiçbir şey yapılmadı" diye konuştu:
Tilly belli ki bir şeyler hissediyordu. Titreşimler meydana gelmiş olmalı. Hayvan arkasını dönüp Queensland'e doğru ilerlemeye başladı.
Gilbert balina, yunus ve fok gibi hayvanların sismik aktiviteyi önceden tespit etme becerilerine dair çalışmalar yapıldığına dikkat çekerek Tilly'nin dönüş yolculuğunda yanında başka bir canlının olabileceği ihtimaline de işaret etti.
6 kişi yaşamını yitirdi
Yaklaşık 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın 65 kilometre kuzeyindeki yanardağ, 15 Ocak'ta kül, buhar ve gaz püskürtmeye başlamıştı. Patlamanın ardından Tonga'nın yanı sıra Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya için tsunami uyarısı verilmişti. Büyük dalgalar Tonga'daki hemen hemen tüm adaları vurmuştu.
Patlama ve tsunamide 6 kişi hayatını kaybetmişti.
Independent Türkçe, IFLScience, ABC News, Mirror, AA
Derleyen: Uğurcan Yıldız
