Kamu İhale Kanunu kapsamında iş yapan müteahhit firmalara fiyat farkı ödenmesine yönelik düzenleme torba kanun kapsamında bu hafta TBMM'ye gelirken; müteahhitler düzenlemedeki unsurların yetersiz olduğunu ve bu haliyle yasalaşması halinde on binlerce firmanın zor durumda kalacağını duyurdu.

AK Parti tarafından Meclis'e sunulan Toba Kanun'daki madde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, kamuyla iş yapan müteahhitlere döviz hareketlerinden kaynaklanan maliyet artışları nedeniyle fiyat farkı ödenmesine ilişkin kararname çıkarma yetkisi veriyor. Fiyat farkı verilecek ihalelerin, TL cinsinden ve 1 Temmuz-31 Aralık 2021 tarihleri arasında yapılması şartı aranacak.

Müteahhitler teklifi yetersiz buldu

Mevcut teklifin sadece 1 Temmuz-31 Aralık 2021 arasındaki hak edişlere fiyat farkı verilmesini içerdiğini, ancak işin kalan kısmını kapsamadığına dikkat çeken müteahhitler, fiyat farkının 1 Ocak 2021 tarihi baz alınarak işin bitimine kadarki kısmı kapsaması gerektiğini belirtirken, geçici KDV indirimi dahil bir dizi çözüm daha talep etti.

İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) tarafından yapılan açıklamada, önerge teklif metninin sadece 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında yapılan hak edişlere yönelik fiyat farkı verilmesini içerdiği ve işin devamını kapsamadığına dikkat çekilerek, "TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu gündemine gelen müteahhitlik sektörünün mağduriyetlerini giderecek sözde teklif metninde maalesef sektörün mağduriyeti ve fiyat farkı taleplerinin yüzde 10'ununu bile karşılamamaktadır" denildi.

"Girdi maliyetleri yüzde 200'e yakın arttı"

Döviz kurlarındaki olağanüstü dalgalanmalar sonucu inşaat malzemelerinde fahiş fiyat artışları yaşandığı, mevcut fiyat farkı hesaplama sistemi ve TÜİK verilerinin, reel fiyat artışlarından oluşan farkları karşılamadığı vurgulanan açıklamada şöyle denildi:

Örneğin 10 milyonluk bir işin üstte verilen tarih dilimi arasında yüzde 10'luk yapılan kısmına yüzde 50'lik dahi fiyat farkı verilse totaldeki bedelin yüzde 5'ine tekabül etmekte. Dolayısıyla yüzde 200'e yakın girdi maliyetlerini yüzde 5-10 gibi bir fiyat farkı oranıyla kurtarmak mümkün değildir

TL'nin 2021 yılında dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 44 oldu. TÜİK verilerine göre 2021 yılında üretici fiyatları yüzde 79,89, tüketici fiyatları yüzde 36,08 arttı.

"Müteahhitler batar, kamu daha çok zarara uğrar"

Teklifin bu haliyle yasalaşması halinde kamu müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren 80 bine yakın firmanın 40-50 bine yakınının zor durumda kalacağı belirtilen açıklamada, "Ancak kendi öz finansman kaynaklarını tüketerek belki işleri bitirecek, kendi özkaynakları olmayan geriye 30 bin-40 bin civarı firma batmakla yüzleşerek en az 60-70 bin alt tedarikçi firmayı da mağdur ederek batmasına ve 600-700 bin kişinin de işsiz kalmasına sebep olacaktır" denildi.

Açıklamada, batan müteahhidin bitiremediği işlerin yeniden ihale edilmesi durumunda ise güncel maliyetlerle işin 2-3 katına ihale edilebileceği, bu durumda da kamunun daha büyük oranda zarar edeceğine dikkat çekildi.

Sektörün 10 maddelik talep listesini İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu paylaştı / Fotoğraf: Twitter @TelliogluTahir

10 maddelik öneri

İMKON, çözüm olarak ise, 1 Ocak 2021 tarihi baz alınarak işin bitimine kadar reel oranda fiyat farkı verilerek işlerin bitirilmesi önerisini sundu.

İMKON'un talepleri arasında ayrıca, temel inşaat malzemelerinden özellikle demir, çimento, cam, alüminyum, elektrik kablosu, mdf başta olmak üzere yüzde 200'ü geçen malzemelere geçici KDV indirimi getirilmesi; Kovid-19 gerekçesi ile artırılan stopaj vergisi ve KDV tevfikatının eski oranlara veya daha aşağı düşürülmesi; fiyat farkı ödenmesine rağmen finansal ve teknik olarak devam etmesi mümkün olmayan işler için cezasız tasfiye hakkı tanınması ve teminatların iade edilmesi; piyasada oluşan istikrarsızlık ve aksaklıklar nedeniyle işini zamanında teslim edemeyen yüklenicilere en az 90 iş günü ek süre verilmesi gibi unsurlar yer aldı.

Independent Türkçe, Reuters