Bulgaristan'ın Kuzey Makedonya'daki Bulgarların baskı altında olduğu ve anayasal olarak tanınmadıkları ve ayrımcılığa uğradıkları iddiası nedeni ile uzun süredir pek iyi olmayan iki ülke ilişkileri, geçen yıl Bulgaristan'ın Kuzey Makedonya-AB üyelik müzakerelerinin başlamasını veto etmesi ile daha da kötüleşti.
Avrupa Komisyonu, ilk olarak Nisan 2018'de Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile katılım müzakerelerinin başlatılmasını tavsiye etti.
2018'in Haziran ayında, Avrupa Konseyi her iki ülkenin de ilerleme kaydettiğini kabul etti ve iki ülke ile müzakerelerin başlatılmasını tavsiye etti.
Fransa'nın itirazı ile süreç uzadı ve nihayet AB Dışişleri Bakanları, Mart 2020'de Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile üyelik müzakerelerinin başlatılması konusunda anlaştılar.
Ama Kasım 2020'de Bulgaristan, Kuzey Makedonya'nın AB üyeliğine ilişkin müzakerelerin başlamasını veto etti.
Kuzey Makedonya hükumeti, ülkedeki Bulgarları, Bulgar olarak tanımıyor; 'Slav Makedonlar' diyor ve dillerini de Makedonca olarak kabul ediyor.
Bulgaristan, Kuzey Makedonya-AB müzakerelerine koyduğu vetoyu kaldırması için, Kuzey Makedonya'da yaşayan Bulgarların varlığının anayasal olarak kabul edilmesini, üzerlerindeki baskılara son verilmesini ve bunun anayasal güvenceye alınmasını istiyor.
Bulgaristan, ayrıca iki ülkenin ortak bir tarih üzerinde anlaşması, Makedon dili konusunda ki anlaşmazlıkların çözülmesi ve Kuzey Makedonya'nın ileride Bulgaristan'dan toprak talep etmeyeceğine dair Kuzey Makedonya ile uzlaşmak ve bu konuda iki ülke arasında bir mutabakat imzalanmasını istiyor.
Bulgar öğrenciler Avrupa'da protesto gösterileri düzenliyor
Kuzey Makedonya'nın Bulgarlara yaptığı ayrımcılığı protesto etmek için Bulgar öğrenciler; Berlin, Paris ve Brüksel'deki Kuzey Makedonya Büyükelçilikleri önünde protesto gösterileri organize ettiler.
İlk gösteri 29 Kasım'da Berlin'de Kuzey Makedonya Büyükelçiliği önünde, ikinci gösteri 6 Aralık'ta Paris'te yapıldı.
Üçüncü gösteri ise 15 Aralık'ta Brüksel'deki Kuzey Makedonya Büyükelçilikleri önünce yapılacak.
Berlin'deki gösteriye katılanlardan biri de Danimarka'da yaşayan ve bilgisayar yazılımcısı olarak çalışan 32 yaşında Kostadin Krsteski'ydi.
Makedonyalı Bulgarlardan olan Kostadin Krsteski ve ailesi, Kuzey Makedonya'da yaşarken Bulgar oldukları için çok ayrımcılığa uğramışlar.
Krsteski'nin ailesi, yaşadıkları ayrımcılık sebebiyle Bulgar pasaportu alıp Kuzey Makedonya'dan Bulgaristan'a göç ederken, kendisi oradan da Danimarka'ya gitmiş.
Kuzey Makedonya'da yaşadıkları dönemde kendilerine yapılan ayrımcılığı hala unutamadığını ve o günleri hatırladıkça hala rahatsız olduğunu söyleyen Kostadin Krsteski, yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
Kuzey Makedonya'da eğer Bulgar olduğunuzu gizlerseniz, çok fazla sorun yaşamıyorsunuz. Ama Bulgar olduğunuzu söylediğiniz zaman okulda, iş yerinde ayrımcılığa uğruyorsunuz; devlet dairelerinde size iş verilmez. Her yerde size hain gözü ile bakıyorlar ve hakaret ediyorlar.
Kuzey Makedonya'da aileler çocuklarını okula yazdırdıkları zaman ailenin kökeni de soruluyor. Benim ailem beni ilkokula yazdırdığı zaman, babam, bizim Bulgar olduğumuzu söylemiş.
Bulgar olduğumuzu öğrendikleri için okulda bana, en çok da kız kardeşime sürekli hakaret edildi. Kız kardeşim bundan çok etkilendi ve daha sonra psikolojik tedavi gördü. Babam Bulgar olduğumuzu söylediği için Belediye'deki işinden atıldı. Daha sonra Bulgaristan pasaportu alıp Kuzey Makedonya'dan ayrıldık.
"Kuzey Makedonya'da yaşayan Bulgarlar ikinci sınıf insan muamelesi görüyor, devlet onlara hain gözü ile bakıyor" diyen Krsteski, "AB Kuzey Makedonya ile müzakerelere başlamadan önce Kuzey Makedonya Bulgarları eşit vatandaş olarak kabul etmeli ve bunu anayasal güvenceye almalı" diye ekliyor.
Bulgaristan Devlet Başkanı Rumen Radev, bir süre önce bu konuda yaptığı bir açıklamada, şunları söyledi:
Üsküp hükumeti, AB üyelik kriterlerini karşıladığını iddia etse de, Bulgar kökenli Kuzey Makedonya vatandaşlarının haklarının sistematik olarak ihlal edildiğine ve ayrımcılığa maruz kaldığına tanık oluyoruz, hala ders kitaplarında ve kamusal alanda Bulgaristan'a karşı nefret söylemi var. Bu sorunların çözümü, Kuzey Makedonya'nın politikalarına bağlıdır, Bulgaristan, yapıcı ve açık bir diyalog yürütmeye hazır olduğunu defalarca ifade etmiştir.
Bulgaristan ile yaşanan anlaşamzlık nedeni ile AB-Kuzey Makedonya müzakerelerinin başlamaması, Kuzey Makedonya hükumetine olan halk desteğini düşürdü.
Geçen ekim ayında Kuzey Makedonya'da yapılan yerel seçimlerde, iktidardaki Makedonya Sosyal Demokrat Birliği (SDSM) önemli ölçüde oy kaybına uğradı.
Yerel seçimlerde ana muhalefetteki merkez sağ VMRO-DPMN'ye karşı önemli bir yenilgi alan Kuzey Makedonya Başbakanı Zoran Zaev istifa edeceğini açıkladı.
Ancak daha sonra ülkede siyasi istikrar sağlanana kadar istifasını ertelediğini açıklayan Zaev, "Parlamento çoğunluğunun, özellikle de AB için olan çoğunluğun multi etnik bir toplum için istikrara kavuşmasını bekliyorum" dedi.
Makedonya Sosyal Demokrat Birliği'nin yerel seçimlerde oy kaybetmesinin önemli sebeplerinden birisi, AB ile olan müzakereleri başlatamaması olarak gösteriliyor.
Kuzey Makedonya Adalet Bakanı Bojan Marichikj'e göre, "vatandaşların Avrupa entegrasyonu ile ilgili durumdan hayal kırıklığına uğraması ve müzakerelerin zamanında başlamaması" partisinin yerel seçimlerdeki kaybına katkıda bulunan faktörlerden biriydi.
Bojan Marichikj, yaptığı açıklamada, "Hükümet ve toplum olarak Avrupa yoluna geri dönmek için çok çaba sarf ettik, reformlar açısından çok şey yaptık ama bence tüm bunlar Avrupa Birliği'nin müzakereleri başlatması için yeterli değildi" dedi.
Bulgaristan, AB'nin insan hakları temelinde Kuzey Makedonya'ya ülkede yaşayan Bulgarları tanımasını ve ayrımcılığın son bulması için baskı yapmasını isterken; Kuzey Makedonya ise AB'nin vetosunu kaldırması için Bulgaristan'a baskı yapmasını istiyor.
Kuzey Makedonyalı yetkililer, her ne kadar zaman zaman ülkedeki azınlıkların haklarının Anayasal güvenceye kavuşturulacağını söylese de, Kuzey Makedonya, Bulgaristan'ın taleplerini bugüne kadar kabul etmedi.
Bulgaristan'ın vetosunu kaldırması için iki ülke arasında çeşitli platformlarda görüşmeler yapılırken kasımda bir anlaşmaya varılması bekleniyordu ama yapılan görüşmelerden bir sonuç alınamadı.
AB, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile müzakereleri birlikte başlatmak istediği için Bulgaristan'ın vetosu yüzünden AB, Arnavutluk ile de müzakereleri başlatmıyor.
Bulgaristan'ın AB Büyükelçisi Rumen Aleksandrov 26 Kasım Perşembe günü bu konuda yaptığı açıklamada, Sofya'nın henüz vetoyu kaldırmayacağını ve koşullar göz önüne alındığında Arnavutluk-AB müzakerelerinin Kuzey Makedonya-AB müzakerelerinden ayrılması gerektiğini, AB'nin Arnavutluk ile yapacağı müzakerelerin Kuzey Makedonya'dan bağımsız olarak devam etmesi gerektiğini, söyledi.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
