Bilim insanları, kara deliklerin henüz oluşum aşamasındayken altın ve gümüş gibi ağıt elementleri üretebileceğini keşfetti.

GSI Helmholtz Ağır İyon Araştırmaları Merkezi'nden astrofizikçiler, Japonya ve Belçika'dan meslektaşlarıyla işbirliği içinde yürüttükleri araştırmada ağır elementlerin sentezini görmek için bilgisayar simülasyonları gerçekleştirdi.

Bu elementlerin oluşumu için yüksek enerji gerektiren koşulların ortaya çıkması gerektiğini vurgulayan araştırmacılar, kara deliklerin söz konusu uygun ortamı yaratabileceği sonucuna vardı.

Simülasyonlar kara deliklerin kütle çekim kuvvetine kapılarak gök cisminin etrafını çeviren, sıcak ve yoğun maddelerden oluşan yığılma diskine işaret ediyordu.

Bu diskler, protonların nötronlara dönüşümünü hızlandırarak yoğun nötron oluşumunu kolaylaştırıyordu. Araştırmacılar, fazla sayıda nötron varlığının, bu ağır elementlerin oluşumunun temel gereksinimi olduğunu kaydetti.

Kısacası kara delikler, oluştukları esnada etrafındaki alandan çektiği toz ve gazı altın, gümüş ve uranyum gibi elementlere dönüştürebiliyordu.

Kraliyet Astronomi Derneği'nin çıkardığı hakemli bilimsel dergi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society'de yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Oliver Just, "Farklı özelliklere sahip yığılma disklerinde nötron ve protonların dönüşüm oranlarını ilk kez ayrıntılı simülasyonlarla sistematik biçimde araştırdık" diye konuştu:

Belirli koşullar sağlandığı sürece bu disklerin nötronlar açısından çok zengin olabildiğini tespit ettik.

Araştırmacılar kara deliklerde altın üretimini engelleyebilecek bazı koşullar da tespit etti.

Örneğin diskin kütlesinin çok yüksek olması, ters reaksiyona sebebiyet veriyor ve nötronların yeniden protonlara dönüştürülmesiyle sonuçlanıyordu.

Kütlesi Güneş'in yüzde 1 ila 10'una denk gelen disklerde ağır elementlerin en verimli şekilde üretildiğini belirten Just, sözlerini şöyle sürdürdü:

Belirleyici faktör diskin toplam kütlesidir.

Independent Türkçe, Science Alert, News 18

Derleyen: Çağla Üren