İran'ın, Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) aylardır izleyemediği veya erişemediği bir sahada gelişmiş nükleer santrifüjleri için ekipman üretimine yeniden başladığı iddia edildi.
Wall Street Journal gazetesinin batılı diplomatlara dayandırdığı haberinde, İran'ın Viyana'da devam eden görüşmelere rağmen Tahran'ın batısındaki Karaj'daki kentinde bir montaj fabrikasında ağustos ayı sonlarından bu yana sınırlı bir ölçekte çalışmaya yeniden başladığı ileri sürüldü.
Haberde, o zamandan beri üretiminin hızlandırıldığı ve daha gelişmiş santrifüjler için bilinmeyen sayıda rotor ve körük üretimine başlandığı iddia edildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
UAEA'ın erişimi yok
Diplomatlar, İran'ın ağustos ayının sonundan bu yana önemli miktarda santrifüj parçası ürettiğini ileri sürerken, diplomatlardan biri, en az 170 gelişmiş santrifüj için parça üretildiğini iddia etti.
Ayrıca, haberde, Tahran'ın gelişmiş santrifüjler için ekipman üretimine başladığı alana UAEA'ın erişiminin olmadığı ve ajansın burayı izleyemediği öne sürüldü.
Diplomatlar, Tahran'ın yeniden nükleer silah programına yönelmesi durumda üretilen santrifüj parçalarını gizlice nakledebileceğinden endişe edildiği iddiasında bulundu.
Santrifüjler, zenginleştirilmiş uranyumu ya sivil kullanım için ya da nükleer silahlar için daha yüksek saflık seviyelerine çıkarmak için kullanılıyor.
Nükleer anlaşma müzakereleri
2015'te varılan nükleer anlaşma, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Birleşik Krallık, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya ve AB'yle İran arasında imzalanmıştı.
Anlaşmayla İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması hedeflenmişti.
ABD, Donald Trump döneminde 2018'te tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş ve İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.
ABD'de göreve gelen Joe Biden yönetimiyse Tahran'ın anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesi halinde anlaşmaya geri döneceklerini duyurmuştu.
İran anlaşmadan çekilen taraf olarak öncelikle ABD'nin anlaşmaya dönmesini ve yaptırımlarını kaldırması gerektiğini açıklamıştı.
Taraflar, Avusturya'nın başkenti Viyana'da bu yılın nisan ayında müzakerelere başlamıştı. Görüşmelerin 6. oturumu haziran ayında sonra ermişti.
Yetkililer ilerleme kaydedildiğini açıklasa da bu tarihten itibaren görüşmeler İran'daki seçim sebebiyle tıkanmıştı.
İran daha sonra Reisi ağustosta göreve başlayana kadar görüşmelerin devam etmeyeceğini açıklamıştı.
AA, Independent Türkçe
