Siyah, yapışkan ve milyonlarca yıllık ham petrol tartışmalardan hiç uzak olmadı. Fakat bileşen parçalarının hayat kurtaran kalp pillerinden her gün kullandığımız tuvalet malzemelerine kadar her şeyin içinde olduğu göz önüne alındığında petrol (en azından şimdilik) kullanmamayı göze alamayacağımız değerli bir kaynak.
Şimdi, adı petrolle özdeşleşmiş bir ülke, söz konusu sürecin çevreye olan etkisini büyük ölçüde azaltabileceği umuduyla, petrol üretiminden kaynaklanan atığı daha da faydalı kaynaklara dönüştürmeye dair geçişin itici gücü oluyor.
Suudi Arabistan, Venezuela'nın ardından dünyadaki ikinci en büyük ham petrol rezervlerine sahip ülke. Ülke aynı zamanda (ABD Enerji Bilgi İdaresi'nin verdiği son verilere göre) 2020'de hemen ABD'nin ardından en büyük ikinci petrol üreticisiydi ve bu rakamın içinde ham petrol, diğer tüm petrol sıvıları ve biyoyakıtlar olsa da günlük 11 milyon varilin biraz üzerinde petrol üretimi vardı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ekonomisi büyük ölçüde petrol endüstrisine bağlı olmasına rağmen Suudi Arabistan, iddialı 2030 Vizyonu planının bir parçası olarak elektriğinin yüzde 50'sini doğalgazdan ve yenilenebilir kaynaklardan üretmeyi taahhüt etti. Suudi Yeşil Girişimi kapsamındaki 2030 Vizyonu, karbon yutan mangrov ormanlarının dikilmesi de dahil çeşitli girişimler yoluyla karbon emisyonlarını küresel katkıların yüzde 4'ünden fazla azaltmayı hedefliyor.
Suudi Arabistan karbon ayak izini daha da azaltmak için karbondioksiti kullanışlı ve satılabilir ürünlere dönüştüren karbon yakalama, kullanma ve depolama (CCUS) projelerine yatırım yapıyor.
Enerji tasarruflu polioller oluşturma
CCUS projelerinin çoğu şu anda Avrupa ve ABD'de yürütülmekte ve Ortadoğu, Avustralya, Çin, Güney Kore ve Yeni Zelanda da arayı kapatmak için çalışıyor.
Suudi Arabistan Krallığı'nın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco, şu anda ülkedeki CCUS projelerinin arkasındaki ana yatırımcı konumunda. Saudi Aramco, en büyük karbon yakalama ve kullanma tesislerinden birini inşa eden petrokimya şirketi Sabic'te yüzde 70 hisseye sahip.
2016'da Aramco, yakalanan karbondioksiti endüstriyel sınıf poliollere dönüştürebilen bir petrokimya operasyonu olan Converge teknolojisini satın almıştı. Bu kimyasal bileşikler, ev aletleri için kaplamalar ve ambalajların yanı sıra tüketici sınıfı ve endüstriyel yapıştırıcıların üretilmesinde kullanılabilir. Elde edilen ürünlerin otomotiv ve medikal endüstrilerinde de uygulamaları alanları var.
Converge'ün teknolojisi, "makul reaksiyon koşullarında" artırılmış yapışma ve çekme kuvvetine sahip polioller oluşturabiliyor. Yani bu işlem, petrokimya endüstrisindeki başka yerlerde görülen yüksek enerjili ve yüksek salımlı işlemler yerine oda sıcaklığının hemen üzerinde gerçekleşiyor.
Aynı zamanda artırılmış güçleri sayesinde polioller daha dayanıklı ve ürün haline getirilip günlük hayatta kullanıldıklarında daha iyi yapışma özellikleri sunar.
Hareketli karbon yakalama
Aramco, binek otomobiller ve kamyonlar için yakalama, depolama ve taşıma çözümleri üzerinde de çalışıyor. Araçların egzoz sistemlerinden karbondioksit yakalamasının mümkün olduğunu ve daha sonra yeni malzemelere ya da enerjiye dönüştürülmek üzere bu karbondioksitin geri dönüşüm tesislerine götürülebileceğini zaten gösterdiler. Bu işlem, mobil karbon yakalama (MCC) olarak biliniyor.
Bu teknolojinin dağıtılması henüz emekleme aşamasında olsa da sonuçlar şimdiden umut verici. Aramco, 2019'un sonunda egzoz borusundan karbondioksitin yüzde 40'ını yakalayabilen bir kamyonun tanıtımını yaptı.
Emisyonları azaltmak için karbondioksiti yeniden kullanmak
Enerji üretimi aşamasında da karbon yakalama ve geri dönüşüm gerçekleşiyor.
Aramco, Suudi Arabistan'ın doğusundaki Hawiyah gaz tesisinde her gün 1 milyon metreküpten fazla karbondioksit yakalıyor: Bu, 440 olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek bir miktar.
Bu karbondioksit, borularla 85 kilometre kuzeye, Aramco'nun Uthmaniyah petrol sahasına taşınıyor. Orada, rezervuardaki basıncın korunmasını sağlamak ve petrol geri kazanımını iyileştirmek için kullanılıyor. Bu da petrol üretim işlemindeki karbon salımlarını azaltıyor ve faaliyet giderlerini düşürüyor.
İçecek endüstrisinde karbon
Karbondioksit geri dönüşümünde enerji endüstrisinin dışında da adımlar atılmaya başlandı.
Gaz üreticisi Gulf Cryo Saudi, benzersiz bir ortaklığın parçası olarak Suudi içecek şirketi Sibco'nun kazanlarından çıkan salımları yakalıyor ve temizliyor. Ortaya çıkan meşrubat sınıfı karbondioksit daha sonra Sibco'nun içeceklere karbondioksit eklemek için kullanılırken karbon ayak izini de azaltıyor. Her gün 96 metrik ton kadar karbondioksit bu şekilde geri dönüştürülecek.
CCUS projelerinin zorlukları
Yine de CCUS projelerinin zorlukları da var.
2015 yılında CCUS projelerine yatırım yapmaya başlamasına rağmen Suudi Arabistan için bu sektör, ABD gibi yaklaşımı erken benimseyenlerle karşılaştırıldığında hala nispeten emekleme aşamasında. Yatırım şu anda sınırlı fakat bu geri dönüştürülmüş gazlardan yapılan ürünler için pazarda önemli bir büyüme olursa bu durum değişebilir.
Suudi Yeşil Girişimi'nin bir parçası olarak Krallık'ta daha sürdürülebilir çözümlere doğru yönelim göz önüne alındığında, yatırımdaki artık çok uzak olmayabilir. Zaten somut bir yol haritası da var.
Aramco'nun kurucu üyesi olduğu, endüstrinin iklim değişikliğine tepkisini ele almayı amaçlayan ve CEO'ların liderliğinde bir grup olan Petrol ve Gaz İklim Girişimi, 2021 raporunda, Suudi Arabistan'da sera gazı geri dönüşümü için daha fazla özel sektör desteği olması gerektiği önerisinde bulundu.
Özellikle petrokimya, arıtma, çimento, gübre ve enerji sektörleri, ihracat amacıyla sentetik yakıtlar yapmak için geri dönüştürülmüş sera gazlarını kullanabilir. Bu sürecin bir kısmı, Krallık genelinde, özellikle ülkenin endüstri ağırlıklı doğusunda, emisyonların depolanabileceği ve ürünlere dönüştürülebileceği merkezler inşa etmeyi içerebilir.
Krallık'ın bölgesel komşularıyla daha fazla işbirliği kurması, mevcut teknolojinin yaygınlaştırılmasına, yeni teknolojinin geliştirilmesine ve Suudi Arabistan'ın düşük karbon ihracatını artırmaya yardımcı olabilir.
Geçen yıl G20 başkanlığı sırasında Suudi Arabistan, "azalt, yeniden kullan, geri dönüştür, kaldır" mantrasını yineleyerek dairesel karbon ekonomisi stratejisini dünya sahnesinde savunmuştu. Kral Selman bin Abdülaziz o zaman şunları söylemişti:
Gezegeni korumak kritik öneme sahip. Ekonomik büyüme nedeniyle salımlarda yaşanan artışla birlikte, iddialı iklim hedeflerine ulaşmak için sürdürülebilir, pragmatik ve uygun maliyetli yaklaşımlara öncülük etmeliyiz.
Karbondioksit geri dönüşümü, bu döngüsel ekonomi ilkesinin eyleme dönüşmüş harika bir örneği. Yeterince büyütülürse ve ülkenin diğer birçok yeşil girişimiyle birlikte çalışırsa, karbondioksit geri dönüşümü Suudi Arabistan'ın iddialı iklim hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabilir.
Suudi Yeşil Girişimi, Suudi Arabistan'ın iklim değişikliğiyle mücadele amaçlı yekpare devlet yaklaşımıdır
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/climate-change/sgi
Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken
© The Independent
