Pandemi nedeniyle 24 Mart 2020 tarihinde kısa çalışma ödeneği, 17 Nisan 2020'de işten çıkarma yasağı ilan edildi.
Kısa çalışma ödeneği, işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin uygulaması 30 Haziran 2021 Çarşamba günü itibariyle son buldu.
Kimi uzmanlar yasağın kalkmasıyla büyük bir işten çıkarma dalgasının olacağını öne sürerken, kimileri de bunun aksini dile getiriyor.
Yasağın kalkmasının ardından 1 Temmuz itibariyle sosyal medyada bazı kişiler, bireysel veya toplu halde işten çıkarıldıklarına dair iddialar paylaştı.
Hatta bazı paylaşımlarda Türk Hava Yolları'ndan (THY) 2 bin 500 kişinin işten çıkarıldığı öne sürüldü.
Kurum adına Twitter hesabından THY Basın Müşaviri Yahya Üstün ise çıkarılan kişi sayısının 24 olduğunu iddia etti.
DİSK, işten çıkarma yasağının sürmesini talep etmişti
İşten çıkarılma yasağının kaldırılmasının ardından DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ile sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun ilk izlenimlerini Independent Türkçe ile paylaştı.
Her iki isim de geçen aylarda ve günlerde yaptıkları açıklamalarda önlem alınmaması halinde işten çıkarma yasağının kaldırılması ile büyük çapta işten çıkarmaların olacağını öne sürmüştü.
Hatta Çerkezoğlu, geçen hafta yaptığı basın açıklamasında pandemi koşullarının devam ettiğini belirterek işten çıkarma yasağının sürdürülmesini ve kısa çalışma ödeneğinin yaygınlaştırılmasını talep etti.
"Sendikasız işyerlerinde ciddi işten çıkarmalar başladı"
Sosyal medyada dün iddia edilen işten çıkarılma iddialarının hatırlattığımız Çerkezoğlu, sendikalarına bu yönde çok sayıda bilgi geldiğini, bunları teyit ettirmeye çalıştıklarını kaydetti.
Sendikasız ve örgütsüz işyerlerinde çok ciddi işten çıkarmaların başladığını ileri süren Çerkezoğlu, "Net tabloyu çıkarmak için çalışmalara başladık" dedi.
"Önümüzdeki hafta içi hem bu konuda hem de önerilerimiz noktasında bir açıklama yapacağız" diyen Çerkezoğlu, "Bu beklediğimiz bir durumdu. Bundan dolayı işten çıkarma yasağının istisnalar kaldırılarak sürdürülmesini, kısa çalışma ödeneğinin devamını istiyorduk. Zorunlu ücretsiz izin uygulamasına ise biz de karşıyız. Önlem alınmaması durumunda işten çıkarmalar artarak devam edecektir" diye konuştu.
Bazı firmalar, ücretsiz izni sürdürmeyi düşünüyor
Sosyal güvenlik ve çalışma hayatı uzmanı Özgür Erdursun ise 1 Temmuz itibariyle gerek işten çıkarılan gerekse de işveren firmalardan çok telefonlar aldığını kaydederek, şöyle konuştu:
Net bir bilgilendirme yapılmadığı için insanlar da bundan sonraki süreçte ne olacağını bilmiyor. Bir kısım işveren çalışanlarını işten çıkarmak yerine ücretsiz izne devam edip edemeyeceklerini merak ediyorlar. Bu durumda zorunlu olarak değil, normal zamanlarda da uygulanan işçinin de onayını alarak ücretsiz izne çıkarmayı planlayan şirketler var. Altı iş günü içerisinde işçiye bildirimde bulunuyorlar. İşçinin de onayı halinde belirlenen süre içinde işçi, ücretsiz izne çıkıyor.
Ücretsiz izin uygulamasına en çok özel eğitim kurumları ilgili
Karşılıklı anlaşma esasına dayalı ücretsiz izin uygulamasının en çok eğitim kurumlarınca araştırıldığını aktaran Erdursun, "Bu kurumlar yazın tatilde maaş ve sigorta primi ödemek istemiyor. İşten çıkarsalar eylülde yeni eğitim yılında yeniden elaman almak zorundalar. Gelecek yıl ne olacağını da görmek istiyorlar O nedenle ücretsiz izin uygulamasını en çok devam ettirmek isteyenler özel eğitim kurumları" ifadelerini kullandı.
Ücretsiz izne çıkarılanlar işsizlik maaşı da alamayacak
Peki işten çıkarma halinde kimler işsizlik maaşından faydalanabilecek?
Kısa çalışmada ve ücretsiz izinde geçen süre işsizlik maaşını etkiler mi?
Erdursun, bu sorulara da şöyle cevap verdi.
Kısa çalışma ödeneği 24 Mart, ücretsiz izin aylığı 17 Nisan 2020'de başladı. Zaten kısa çalışma ödeneğini hak edemeyenler ücretsiz izne çıktı. Ücretsiz izne çıkarılan kişilerin bundan sonraki süreçte işsizlik maaşı alma hakkı yok zaten.
24 Mart 2020 öncesi son üç yılda 600 prim günü olmayan işsizlik maaşı alamaz
Erdursun, kısa çalışma ödeneğinden faydalanıp bundan sonraki süreçte işsiz kalacaklarla ilgili şöyle konuştu:
İşsiz kalan kişiler 24 Mart 2020 tarihi itibariyle son üç yılda 600 prim günleri varsa işsizlik maaşı alacaklar yoksa alamayacaklar İşsizlik maaşı 6 - 8 veya 10 ay sürecek. İşsizlik maaşı alamayanların yapabilecekleri tek şey hızlıca iş bulmak. Herhangi bir destek veya teşvik olmayacak. İşverenler açısından sigorta prim destekleri olacak ama o pek memnun etmeyecek.
İlk veriler bir ay, net tablo üç ay sonra anlaşılacak
Erdursun, temmuz ayında yaşanan işten çıkarmalara dair ilk verilerin ancak bir ay sonra Sosyal Güvenlik Kurumu'ndaki (SGK) işten çıkan veya işe giren kişilere dair verilerin açıklanmasıyla anlaşılacağını belirti.
Erdursun, ancak net bilgilerin ise üç ay sonra Türk İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıklayacağı aylara göre işsizlik oranlarıyla belli olacağını sözlerine ekledi.
© The Independentturkish
