Karbondioksitle dolu, kalın atmosferiyle Venüs, 470 derecelik yüzey sıcaklığıyla cansız, kavurucu bir gezegen gibi görünüyor. Ancak yeni bir araştırma, gezegenin jeolojik açıdan hâlâ aktif olduğunu ortaya koyuyor.
1990'ların başında Venüs'ün yüzeyini haritalayan NASA'nın Macellan görevinden gelen radar görüntülerini yeniden analiz eden bilim insanları, gezegende tektonik hareketliliğin kanıtlarını ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, gezegenin bazı bölgelerinde kabuk parçalarının okyanusta yüzen buz kütleleri gibi gibi kaydığını tespit etti.
Gözlemlerin odaklandığı ovalar, nispeten genç bölgelerdi. Bu nedenle kabuk parçalarının hareketini tetikleyen jeolojik aktivitenin çok uzun zaman önce ortaya çıkmadığı, hatta hala devam ediyor olabileceği düşünülüyor.
Daha önce bazı gökbilimciler, Venüs'ün kabuk katmanının, tıpkı Ay'ınki gibi hareketsiz, tek bir katı bloktan oluştuğunu düşünüyordu. Ancak yeni gözlemler ışığında Venüs'ün derinliklerinde jeolojik aktivitenin var olduğuna yönelik kanıtlar arttı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmanın yazarlarından, gezegenbilimci Paul Byrne ve ekibi, gezegenin büyük kısmını oluşturan Venüs ovalarından gelen görüntüleri incelediklerinde, litosferin (kayalık gezegenlerin en dış kabuğu) büyük parçalarının hareket ettiğini anladı. Bloklar birbirinden ayrılmış, birbirini itmiş, kaymış ve dönmüştü.
Uzmanlara göre tektonik plakalar, bir gezegenin dış kabuğunda "itişip kakışan" levhalardan daha fazlası. Bunlar aynı zamanda, bir gezegenin karbon döngüsünün önemli bir parçasını oluşturuyor.
Örneğin Dünya, bu tektonik sistem sayesinde şu anda üzerinde yaşayan canlılara uygun bir ortam sağlayabiliyor. Öte yandan Dünya da her zaman şimdiki karbon döngüsüne sahip değildi. Zira milyonlarca yıl önce çok daha sıcaktı.
İşte bu nedenle bilim insanları, Venüs'te tektonik aktiviteyi ortaya çıkaran bu yeni araştırmanın, Dünya'nın gençliğindeki tektonik aktivitesine dair soruları yanıtlayabileceğini düşünüyor.
Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi'nde görev alan Byrne, bunu şöyle açıklıyor:
Genç Dünya'nın iç kısmından gelen ısı akışı şimdi olduğundan üç kat fazlaydı, bu nedenle litosferi bugün Venüs'te gördüğümüze benziyor olabilir.
Independent Türkçe, CNN International, Space
Derleyen: Çağla Üren
