Birleşik Krallık'ta (BK) bugün milyonlarca seçmen İngiltere'de yerel yönetimleri, İskoçya ve Galler'deyse özerk parlamento üyelerini seçmek için sandık başına gidiyor. Seçimlerin en kritik merkeziyse, bağımsızlık yanlısı oyların BK’nin geleceğini etkileyebileceği İskoçya.

The New York Times’tan Stephen Castle, yıllardır süren bağımsızlık tartışmaları ve BK’nin geleceği açısından dönüm noktası olarak görülen seçimler öncesi İskoçya'daki atmosferi fotoğraflarla haberleştirdi. Castle, Andrew Testa’nın fotoğraflarının da bölgede geleceğe dair belirsiz havayı yansıttığını ifade etti.
 

İskoçya'nın bağımsızlık yanlısı Başbakanı Nicola Sturgeon'ın seçim bilboard'u (The New York Times)

Habere göre İskoçya’da seçmenin bağımsızlık yanlısı partilere yeterli sayıda oy vermesi halinde, bölgenin BK'yle 314 yıllık birliğini sona erdirecek yeni bir referandum için süreç "önüne geçilemez" olacak. Öte yandan, İskoçların önemli bir bölümünün yıllardır süren ve ülkeyi bölen bağımsızlık tartışmalarından bıktığına da dikkat çekiliyor.
 

İskoçya ve İngiltere arasındaki Carter Bar sınır bölgesi (The New York Times)

İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon’ın lideri olduğu ve pandemi sürecindeki başarısıyla desteğini artıran bağımsızlık yanlısı İskoç Ulusal Partisi (SNP), anketlerde önde görünüyor ancak 129 sandalyeli parlamentoda çoğunluğa ulaşamama ihtimali var. Parlamento seçimlerini ülke tarihinin en önemli seçimi olarak niteleyen Sturgeon, parlamentoda çoğunluğu kazanması halinde 2023 sonuna kadar İskoçya’nın bağımsızlığı için yeniden referanduma gitme sözü vermişti.
 

Glasgow'da gösteri yapan bağımsızlık yanlıları (The New York Times)

Brexit kararı sonrası bağımsızlığa destek arttı

İskoçya'da 2014’te düzenlenen referandumda bağımsızlık talebi yüzde 55 oyla reddedilmişti. 2016’da BK’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasını öngören Brexit referandumundaysa İskoçya'daki seçmenlerin yüzde 62'si "hayır" oyu kullanmıştı.
 

İskoçya'nın kuzeydoğusundaki Orkney Adaları'nda I. Dünya Savaşı'nda batan bir geminin enkazı (The New York Times)

Brexit kararı sonrasında İskoçya’da birçok sektör ve bölge ekonomisi büyük darbe alırken, anketlerde bağımsızlığa desteğin hızla artması dikkat çekmişti.

BK Başbakanı Boris Johnson ise, İskoçya'da ikinci bir bağımsızlık referandumu düzenlemenin sorumsuzluk olacağını savunuyor.

Katalonya’dakine benzer bir kriz çıkabilir

İskoçya’da referanduma gidilmesi için BK Parlamentosu’ndan izin almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin 365 sandalyeyle çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan böyle bir iznin çıkması imkansız görülüyor.
 

İskoçya'daki balıkçı bölgelerinde halkın büyük bölümü Brexit'e "Evet" demişti ama AB'den ayrılma kararı balıkçılık sektöründe önemli pazarların kaybına ve ekonomik yıkıma yol açtı (The New York Times)

Ancak seçimlerde güçlenmeleri halinde İskoç ayrılıkçılar, tek taraflı bağımsızlık ilanı gibi alternatif yollar deneyebilir. Böyle bir seçenek, Katalonya'dakine benzer bir krize yol açabilir.
 

İskoçya-İngiltere sınırının büyük kısmı belirsiz ancak bu durum İskoçya'nın bağımsızlığı halinde değişecek (The New York Times)

İskoçya’daki yarı özerk parlamento, sağlık, eğitim, konut ve bazı vergilendirme alanlarında yasama ve yürütme yetkisine sahip.

İngiltere’de partiler için önemli sınav

İngiltere’deyse, başkent Londra dahil 13 kentin belediye başkanının belirleneceği seçimler, partiler için önemli bir sınav olarak görülüyor. Seçimin iktidardaki Muhafazakar Parti’yle ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin çekişmesine sahne olması bekleniyor.

Anketlere göre, Londra'nın ilk Müslüman Belediye Başkanı olan ve halen bu görevi yürüten İşçi Partisi’nin adayı Sadık Han'a destek verenlerin oranı yüzde 55, Johnson'ın liderliğini yaptığı Muhafazakar Parti’nin adayı Shaun Bailey'i destekleyenlerin oranıysa yüzde 35.

Independent Türkçe, The New York Times, Reuters, AA