Japon bilim insanları, denizde yaşayan bir salyangoz türünün başını kendi kendine koparabildiğini, daha sonra bu kafanın tamamen yeni bir vücut geliştirebildiğini keşfetti.
Latince ismi Sacoglossan olan deniz salyangozunun "ototomi" diye adlandırılan bölünmeden sonra yeni bir vücut edinme sürecini bir aydan kısa süre içinde tamamladığı ortaya çıktı.
Nara Kadın Üniversitesi'nden Araştırmacı Sayaka Mitoh, "Ototomiden hemen sonra kafanın hareket ettiğini görünce şaşırdık" diye konuştu.
Current Biology isimli hakemli bilim dergisinde yayımlanan araştırmada Mitoh ve meslektaşı Yoichi Yusa, laboratuvarda yetiştirilen ve yaban hayatından alınan deniz salyangozlarını inceledi.
Ototomi sürecine giren deniz canlıların, kalplerini, böcreklerini, bağırsak ve üreme organlarını geride bıraktığı ve boynundan itibaren vücudundan ayrıldığı görüldü.
Geride bırakılan vücutlar bir süre sonra çürümeye yüz tutarken, kafalarsa alglerle beslenmeye başlıyor ve bir hafta içinde yeni bir kalp üzerinde çalışmaya girişiyordu.
Salyangozların sindirim sisteminden ayrılmışken nasıl enerji üretebildiğiyse bir diğer önemli konuydu. Araştırmacılar, salyangozların muhtemelen yediği alglerden aldıkları hücrelerde fotosentez sonucunda oluşan enerjiyi kullandıklarını ifade etti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Salyangozların bu ototomi mekanizmasını, vücutlarını istila eden bir parazitten kurtulmak için geliştirmiş olabileceği düşünülüyor. Bu sıradışı sürecin, vücuttaki tüm doku ve organların yapısını oluşturan kök hücreler sayesinde mümkün olduğu tahmin ediliyor.
Denizyıldızlarındaki otonomi sürecine dair eğitim alan, Sidney Üniversitesi'nden Biyolog Maria Byrne, "Onları güneş enerjili sümüklüböcek diye niteliyorum" diyor.
Denizyıldızlarının bir alanı kolonileştirmek için kendilerini ikiye bölebildiğini aktaran biyolog, salyangozların tüm vücudu yeniden oluşturabilmesini "dikkate değer" bulduğunu söylüyor ve bu yeteneği kök hücrelere borçlu oldukları fikrine katılıyor.
Vücut parçalarını yenileyebilen diğer canlılar arasında kuyruklarını yeniden uzatan semenderler ve uzuvları tekrar oluşturabilen aksolotlar yer alıyor. Aksolotlar halk arasında Meksika yürüyen balığı olarak biliniyor.
Independent Türkçe, The Guardian IFL Science
Derleyen: Çağla Üren
