Çevreyi kirleten kimyasallara dair yapılan araştırmaları analiz eden bilim insanları, bunlara maruz kalmanın insanlara verdiği zararı gözler önüne serdi. Uzmanlar, bu kimyasalların insan vücuduna olumsuz etkilerini 8 maddede özetledi.

Araştırmanın yazarlarından, Columbia Üniversitesi Çevre Sağlığı Bilimleri Bölümü başkanı Dr. Andrea Baccarelli, şöyle konuştu:

Hava, su, toprak ve besinlerdeki kirletici maddelere maruz kalmanın insan sağlığına zararına dair her gün daha fazla şey öğreniyoruz. Ancak yine de söz konusu kimyasalların vücudumuza biyolojik açından verdiği zararlar hakkında az şey biliniyor. Bu makalede, nispeten az olsa bile çevrede maruz kalınan kimyasalların karışımının, ciddi hastalıklara yol açtığının anlaşılması için bir taslak sunuyoruz.

Araştırma ekibi, söz konusu kimyasallara sürekli maruz kalındığını belirtti. Bunun insan vücudunda hamilelikten yaşlılığa pek çok alanda değişikliklere yol açtığını ifade etti. Uzmanlara göre kimyasallar gen ifadesini yönetiyor, bağışıklık sistemini şekillendiriyor, fizyolojik tepkileri tetikliyor ve bir kişinin sağlık durumunu belirliyor.

EurekAlert'ün aktardığına göre, hakemli bilim dergisi Cell’de yayımlanan çalışmada kimyasalların 8 olumsuz etkisi şöyle:

-Oksidatif stres ve iltihaplanma: Antioksidan savunma kimyasallarla zarar gördüğünde iltihaplanma, hücre ölümü ve organ hasarı meydana geliyor.

-Genomik değişiklikler ve mutasyonlar: Meydana gelen bir dizi DNA hatası, kanseri ve diğer kronik hastalıkları tetikleyebiliyor.

-Epigenetik değişiklikler: Epigenetik değişikler, çocukluk dönemindeki gelişimden ve vücudun düzenli işleyişinden sorumlu protein sentezini değiştirebiliyor.

-Mitokondriyal disfonksiyon: Hücrelerde yaşanan arıza, sağlıklı gelişimi sekteye uğratarak kronik hastalıklara yol açabiliyor.

-Endokrin bozulması: Çevrede, besinlerde ve satılan ürünlerde bulunan kimyasallar, hormon dengesini bozup hastalıklara sebep olabiliyor.

-Hücreler arası iletişimde değişiklikler: Hücrelerin birbiriyle iletişim kurmasına yarayan araçlar kimyasallardan etkileniyor.

-Mikrobiyom topluluklarında değişiklikler: İnsan vücudunda yer alan bakterilerdeki ve diğer mikroorganizma popülasyonlarındaki dengesizlik, kişileri alerjilere ve enfeksiyonlara yatkın hale getirebiliyor.

-Sinir sisteminde bozulma: Havanın kirli olduğu yerlerdeki mikroskopik parçacıklar, burundaki sinirlerle beyne ulaşıp bilişi engelleyebiliyor.

Bununla birlikte uzmanlar, orman gibi doğal çevrelerde olmanın yararlı olabileceğine dikkat çekti. Doğada bulunmanın akıl sağlığı üzerindeki faydalarını vurguladı.

Ayrıca, söz konusu 8 etkinin geniş kapsamlı olmadığı belirtildi. Çalışmanın, bir çevrede maruz kalınan kimyasalların ve o bölgenin fiziksel özelliklerinin birleşiminin karmaşıklığını içermediği eklendi. Bu yüzden uzmanlar, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Independent Türkçe, EurekAlert

Derleyen: Uğurcan Yıldız