Fas, ülkedeki Yahudi tarihi ve kültürünü, müfredatının bir parçası haline getirerek Arap dünyasında bunu gerçekleştiren ilk ülke olacak.

Fas Milli Eğitim Bakanlığı, müfredatı yenileme çalışmalarının 2014’ten beri devam ettiğini, Yahudi tarihi ve kültürünün de bunun bir devamı olarak, gelecek dönemden itibaren ilkokul müfredatında yer alacağını belirtti.

İlkokul son sınıfta bulunan 11 yaşındaki çocukların dersi alacağını bildiren Fas Eğitim Bakanlığı'nın akademik programlar biriminin başkanı Fuad Şefiki'ye göre, hamle, “Fas’ın farklı kimliğini vurgulamayı” hedefliyor.

Yahudi varlığının, 18. yüzyılda Fas'ta hüküm süren Muhammed b. Abdullah’a adanmış bölümde yer alması planlanıyor. Filali hanedanından Muhammed b. Abdullah yönetimindeki Suvayr o dönem, İslam dünyasında Yahudi nüfusunun çoğunlukta olduğu tek şehirdi ve bir dönem tam 37 sinagog mevcuttu.

Şefiki, ülkede 18. yüzyılın öncesinde de Yahudi varlığı bulunduğunu, ancak güvenilir kaynakların o döneme kadar uzandığını belirtti.

France 24'ün haberine göre, buna rağmen, özellikle 1492’den sonra İspanya’daki Yahudilerin, Katolik krallar tarafından ülkeden sürülmesiyle Fas’taki Yahudi nüfusunun epey büyüdüğü belirtildi. 1940’ların sonunda Fas’ta yaklaşık 250 bin Yahudinin bulunduğun ve bunun nüfusun yaklaşık yüzde 10’una denk geldiği ifade edildi.

Daha sonra birçok Yahudi, 1948’te İsrail’in kurulmasıyla ülkeden ayrıldı. Ancak yine de şu an Fas’ta 3 bin Yahudi’nin bulunduğu tahmin edilirken bu sayı, Kuzey Afrika’daki en kalabalık Yahudi nüfusu anlamına geliyor.

Council of Jewish Communities of Morocco (Fas Yahudi Toplulukları Konseyi) Genel Sekreteri Serge Berdugo, söz konusu kararın bir tsunami etkisi yarattığını söyledi.

Yahudi tarihini ve kültürünü derslere ekleme kararı, Fas'ın 10 Aralık'ta İsrail'le ilişkilerin normalleşeceğini duyurmasından önce ihtiyatlı bir şekilde başlatılmıştı.

ABD merkezli The American Sephardi Federation (Amerikan Sefarad Federasyonu) ve Büyük Amerikan Yahudi Teşkilatları Başkanlar Konferansı (The Conference of Presidents of Major American Jewish Organizations), 12 Kasım'da Twitter'dan yaptıkları açıklamada çığır açan akademik reform için Fas ve ve Fas’taki Yahudi topluluğuyla yakından çalıştıklarını belirtmiş ve şu ifadelere yer vermişti:

Faslı öğrencilerin, Fas’ın filosemitizmi de dahil olmak üzere gururlu hoşgörü tarihlerinin tamamını öğrenmelerini sağlamak, aşırılığa karşı bir aşıdır.

Bununla birlikte, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Sudan’dan sonra Fas, İsrail'le normalleşme aşamasına geçen 4. Arap ülkesi olmuştu.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 2000’de İkinci İnfitada’nın başlangıcında Fas’ın kapattığı Tel Aviv ve Rabat’taki irtibat bürolarının yeniden açılacağını, tam diplomatik ilişkilerin olabildiğince hızlı kurulacağını söylemişti.

Independent Türkçe, France 24

Derleyen: Uğurcan Yıldız