Dün akşam gerçekleşen tarihi fırlatılışın ardından iki NASA astronotu, Cew Dragon kapsülüyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) varacak.
2011’de mekik programını sonlandıran NASA, o zamandan beri UUİ’ye astronot göndermek için Rusya’nın Soyuz sistemini kullanıyordu. Bu nedenle kıdemli astronotlar Bob Behnken ve Doug Hurley, 9 yıl aradan sonra Florida’dan istasyona doğru yola çıkan ilk astronotlar oldu.
Ve bugün, astronotları taşıyan araç, yaklaşık 19 saatlik uçuşun ardından, UUİ’ye hizalanacak ve yörünge laboratuvarına kenetlenecek. Kenetlenmenin Türkiye saatiyle 17.29’da gerçekleşmesi bekleniyor.
Kenetlenme nasıl gerçekleşecek?
Prosedüre göre Crew Dragon’ın ucu açılacak ve kenetlenme mekanizması ortaya çıkacak. Kapsül kendini otomatik olarak kenetleyecek ama astronotlar gerektiğinde manuel olarak kontrol etmek için gemide hazır olacak.
İki astronot, kapsül istasyona kenetlendikten sonra da gemide kalmaya devam edecek. Aracın kapısı Türkiye saatiyle 19.45’te, yani kenetlenmeden 2 saat sonra açılacak. Ardından iki astronot, nisandan beri istasyonda bulunan NASA’lı meslektaşı Chris Cassidy ve Rus kozmonotlar Anatoly Ivanishin ve Ivan Vagner'e katılacak.
Space.com’a göre Behnken ve Hurley, yörüngedeki laboratuvarda bir ila dört ay çalışacak. Bu süre Crew Dragon kapsülünün dönüşe hazır olmasıyla belirlenecek.
Daha önce istasyona kenetlenme kazası yaşandı mı?
UUİ’de hiç kenetlenme kazası yaşanmadı. Çünkü araçlar, uzay istasyonuna epey yavaşça yanaşıyor; bu da hasarlı bir çarpışma ihtimalini azaltıyor. Ancak New York Times’ın haberine göre uzay araçlarının yaklaşma sistemlerinin arızalandığı birkaç örnek olmuştu.
SpaceX 2012’de ilk kez mürettebatsız kargo kapsülü Dragon’ı uzay istasyonuna göndermişti. Ancak kapsülün navigasyon sistemi, istasyon modüllerinden birindeki parazit sebebiyle problem yaşamıştı. Dünya’daki SpaceX mühendislerinin sistemi yeniden yapılandırmasının ardından Dragon, istasyonun robotik kollarından biri tarafından yakalanmıştı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
2017’de bir diğer kargo kapsülü Dragon, GPS sistemindeki arıza sebebiyle istasyona yaklaşmada başarısız olmuştu. Araç, ertesi gün istasyona başarıyla yaklaşmıştı.
2019’da da Rusya’nın mürettebatsız bir Soyuz aracı, test uçuşunda otomatik sistemi yüzünden kenetlenme problemi yaşamıştı. Ancak ikinci denemede kenetlenme işlemini başarıyla tamamlamıştı.
SpaceX’in astronotları taşıyan Crew Dragon kapsülü ise istasyona ilk test uçuşunu geçen sene mürettebatsız yapmıştı.
Kenetlenmeyi nereden izleyebilirim?
NASA, astronotların yolculuğunu hem Youtube hesabından hem de NASA TV üzerinden canlı yayımlıyor. İlginç görüntülerin ve röportajların da zaman zaman yer aldığı yayında kapsülün uzay istasyonuna kenetlenişi de izlenebilecek.
Ayrıca SpaceX de Twitter hesabından canlı yayını sürdürüyor. Şirket ayrıca, astronotların kullandığı kenetlenme simülasyonunu da sosyal medya hesaplarından paylaştı. Kullanıcılar simülasyona büyük ilgi gösterdi. İşte 30 bin kullanıcının beğendiği simülasyon:
Crew Dragon is designed to be fully autonomous, but @Astro_Doug and @AstroBehnken can take control of the spacecraft if necessary. Simulator here → https://t.co/OInzLQMEP2 pic.twitter.com/KD36sGROnC
— SpaceX (@SpaceX) May 30, 2020
Independent Türkçe, Space.com, New York Times
Derleyen: Çağla Üren