Deloitte Türkiye, “Küresel Covid-19 Salgınının Türkiye’de Farklı Kategorilere Etkileri” başlıklı bir araştırma gerçekleştirdi.
Küresel salgın haline gelen Kovid-19’un Türkiye’deki farklı kategorilere etkilerinin, tüketici etkileşimi üzerinden analiz edilmesi amaçlandı.
Ocak ortasından mart sonuna kadar geçen 2,5 aylık süreçte 42 kategorinin incelendiği çalışmada, dijital ortamdaki etkileşim verileri üzerindeki değişimler hesaplanırken, internet trafik verileri, sosyal medya etkileşimleri, arama motoru sonuçları ve sektör temsilcileri ile yapılan görüşmeler baz alındı.
Pozitif etkilenen kategoriler: Uzaktan eğitim ve çalışma, sağlık destek ürünleri, ulusal market zincileri, hobi, internet TV
Araştırmaya göre süreçten olumlu anlamda en çok etkilenen kategoriler, uzaktan eğitim ve çalışma, sağlık destek ürünleri, ulusal market zincirleri ve örgü, el işi gibi hobi siteleri oldu.
Çalışanlar ve öğrenciler, uzaktan eğitim ve çalışmaya çok hızlı uyum sağladı.
Tüketicilerin de e-ticarete hızlı bir şekilde yönelmesiyle bu alanda hazırlıklı ve deneyimli firmalar hızlı bir şekilde ayrıştı.
Ulusal market zincileri de tüketici etkileşiminden olumlu etkilendi. Ev-içi hızlı tüketim ürünlerinde özellikle daha uzun süreli, stoklanabilir ve büyük paketli / hacimli tüketim ürünlerine talep hızlı şekilde arttı.
Sağlık alanında eldiven-maske gibi önleyici ürünlere ek olarak bal, vitamin ve aktar ürünleri gibi destekleyici sağlık ürünlerinde yüksek talep artışı görüldü.
Netflix ve BluTv gibi yeni nesil internet televizyon platformları olarak bilinen İnternet Tv, çocuk-bebek ürünleri ile kıyafet-ayakkabı, başta Tv kanalları olmak üzere medya, evcil hayvan ürünleri satan siteler ve oyun kategorileri de yine pozitif etkileşimdeki alanlar arasında yer aldı.
Tüketicilerin ofis ve iş hayatından uzaklaşmaları ve evde daha fazla vakit geçirmeleri nedeniyle hobilerine daha fazla vakit ayırdığı, evcil hayvanları ve çocukları için daha fazla alışveriş yapıp, daha fazla haber izleyip, daha fazla oyun oynadıkları ve kitap okudukları gözlemlendi.
Dolayısıyla kişisel bakım ve kozmetik, iç giyim, kitap, indirim marketleri, benzin, ev gereçleri/ yapı malzemeleri, sosyal medya ve elektronik de pozitif etkilenen kategorilerden oldu.
Negatif etkilenen kategoriler: Kültür-sinema, otel-konaklama, sağlık, ev hizmetleri, spor medyası, oto kiralama, mücevher ve takı, bahis
Bu süreçte tüketici etkileşimi bakımından salgından en olumsuz etkilenen kategorilerin (Yüzde 50’den fazla etkileşim kaybı yaşanan alanlar) başında ise kültür-sinema ve eğlence geldi.
Hastanelerdeki randevu taleplerinde azalma yaşanması nedeniyle sağlık alanı da en yüksek etkileşim düşüşü görülen alanlardan oldu. Bu negatif ayrışma, kamuda daha kuvvetli oldu.
Ev temizliği, nakliye ve tamirat gibi hizmetler veren platformların da etkileşimleri, bireylerin hastalık bulaşma riskini azaltmak ve tasarruf yapmak isteği gerekçesiyle düşüş gösterdi.
İstihdam içerisinde yüksek payı olan ama toparlanma hızı görece daha düşük olan ulaşım ve otel-konaklama hizmetleri gibi kategorilerdeki sert etkileşim düşüşü yaşadı.
Maçların ertelenmesi ve liglerin devam etmemesi nedeniyle spor medyası ve bahis alanları da olumsuz etkilendi.
Oto kiralama, diğer ulaşım alanları ile mücevher ve takıda negatif etkilenen kategoriler arasında yer aldı.
Bankacılık, eğitim kurumları, kargo, pazaryerleri, kamu mobilya, spor alışveriş, emlak satışı yapan siteler, otomobil satış siteleri, uluslararası pazar yerlerinin yurtdışı sitelerinden yapılan ithalat (yurtdışı pazar yerleri), yemek sipariş, havayolu, cinsel sağlık, kariyer ve diğer kurumsal hizmetler ise negatif etkilenen kategorilerden oldu.
Dışarıdan yemek siparişi ve temizlik hizmetleri yerine tüketicilerin yemeği ve temizliği kendileri yapmayı tercih ettikleri görüldü. Hijyen kaygıları ve vakit değerlendirmek amacıyla evde yemek yapmanın bu düşüşe neden olduğu düşünüldü. Sipariş sitelerinin aksine yemek tarif sitelerinin etkileşimlerinde yüksek artış gözlemlendi.
Olumlu uygulamalar
Salgın süreci öncesinde ve sırasında gözlemlenen olumlu uygulamalar da oldu.
Deloitte Türkiye'nin araştırmasında, kurumsal hizmet ve ürün satışı yapan firmaların evden çalışmanın artması ve ticaretin yavaşlamasıyla bu dönemde tüketici ürün ve hizmetlerine yönelerek (tüketiciye pivot), trendi tersine çevirdikleri görüldü.
Ayrıca agresif indirimler, hijyenik teslimat, müşteri desteği ve erken dijitalleşme yatırımları da gözlemlenen olumlu uygulamalar arasında yer aldı.
Dijital dönüşüme uyum sağlayabilmek
Dijital dönüşüm gerçekleştiren ya da bu sürece hazırlıklı olan şirketlerin genel anlamda tüketici etkileşimleri olumlu oldu. Süreç içerisinde ticari sektörden son tüketiciye dönen, ev içi tüketime odaklanan, daha büyük hacimli ürünleri hızlı ve hijyenik bir şekilde teslim eden firmalar pozitif bir şekilde ayrıştı. Kurumlar, ücretsiz içerikler (webinar, blog yazıları, canlı soru-cevap vb.) ile tüketici ile iletişimlerini korumaya çalışırken, dijital dönüşüme daha erken yatırım yapmış firmalar da bu hamlenin olumlu etkilerini gördü.
Independent Türkçe, Deloitte Türkiye