İran nüfuzunu korumak için Irak'a asker mi yığıyor?

Uzmanlar, Tahran yanlısı siyasi güçlerin, krizden çıkış yolu bulmada yaşanan zorlukların bir sonucu olarak kaos ve çatışma oluşturmaya çalıştığını vurguladı

Irak’ta eylemcilerin kullandığı en önemli sloganlar arasında "İran, Irak’tan defol! Bağdat özgürdür" ifadeleri yer alıyor / Fotoğraf: AFP

Irak’ta protesto hareketinin başlamasından bu yana bu hareketlilik, Irak ile arasındaki ilişkileri baltalamayı hedefleyen bir komplo uygulandığı düşüncesiyle İran tarafından yakından takip ediliyor. İranlı yetkililer, protestocuları ve arkalarında duran organları, ABD, Suudi Arabistan ve İsrail tarafında kışkırtılmakla suçluyor.

İran’ın ülkedeki nüfuzunun büyük ölçüde reddedildiğinin bir göstergesi olarak, eylemcilerin ortaya koyduğu en önemli sloganlar arasında "İran, Irak’tan defol! Bağdat özgürdür" ifadeleri yer alıyor. Ayrıca öfkeli protestocular, Irak’ın en önemli Şii şehirleri sayılan Necef ve Kerbela’daki İran konsolosluklarını da ateşe verdiler.

ABD desteği

ABD askeri üslerine son 1,5 ayda yapılan 9 saldırının yanı sıra, Bağdat Uluslararası Havalimanı yakınlarında ABD askerlerini barındıran askeri bir üssün yakınlarına geçen hafta iki füzenin düştü. Gelişmenin ardından Washington, Orta Doğu’ya sayıları 5 bini ila 7 bini bulacak düzeyde asker görmek istediğini açıkladı. Washington, İran’a sadık silahlı grupları, söz konusu saldırıların arkasında durmakla suçluyor.

İran’ın Irak siyasi sahnesindeki nüfuzuna son verilmesi çağrısı yapan protesto dalgasının artmasından sonra Tahran, "Irak'taki stratejik yollar üzerindeki nüfuzunu kaybetme olasılığının yanı sıra, müttefiklerinin varlığını ve nüfuzunu olumsuz etkileyecek" bir tehlike hissetmeye başladı.

Gözlemciler, Tahran’ın geniş nüfuzunu korumak için, Irak’taki ABD çıkarına karşı büyük bir tırmanış yaratma olasılığı da dahil, tüm araçlarını kullanmak istediğini belirtti. İran’a bağlı güçlerin hala, çok sayıda güç ve nüfuz anahtarına sahip olduğunu söyleyen kaynaklar, Tahran’ın Irak’taki nüfuzunu sürdürmekte ısrar edeceğini ve ülkeyi yıkıma götüreceğini ifade etti.

İran ısrarı

Politikacılar ise Irak arenasındaki geniş nüfuzunu korumak için İran’ın, tüm araçlarını kullanacağına inanıyor. İran’ın, Irak’taki gücün gerçek sahibinin kendisi olduğunu göstermek istediğine dikkati çeken politikacılar, gelecek başbakanın kendi hegemonyası dışından olmaması için mücadele vereceğini vurguladı.

Öte yandan Iraklı bağımsız politikacı Neccah Semisem, "Irak, şu an bir ifritin pençeleri arasında duruyor. Bunun asıl nedeni ise Irak’ın iç işlerine yönelik bölgesel müdahalelerdir. Bu müdahalelerin başında, kendisine bağlı parti ve milisler aracılığıyla Irak’ın siyasi durumuna üstünlük taslayan İran müdahalesi geliyor" dedi.

Semisem, "İran, Irak’ı kaybetmek istemiyor. Nüfuzunu korumak için de tüm araçlarını kullanacak. Irak, ABD ile ilan edilen İran çatışmasına sahne oldu" ifadelerini kullandı.

Çözüm

Başbakanlık pozisyonuna bağımsız bir aday gösterme olasılığına da değinen Neccah Semisem, "İran, başbakanın kendi safları dışından gelmemesini sağlamak için mücadele verecek" dedi. Semisem ayrıca, İran’ın Irak yönetiminin gerçek hakimi olduğuna dikkati çekti.

Iraklı politikacı, "Tahran, bu büyük etkiyi korumak için tüm araçlarını kullanacak. Onlara bağlı güçlerin sahip oldukları silahlar, hükümetin silahlarına eşit. Milislerin entegrasyonu çerçevesinde kurumlara getirilen personeller aracılığıyla askeri kuruluşlarda da büyük bir nüfuzu var. Bu personellere, en hassas yerlerde liderlik pozisyonları verildi" dedi.

Semisem, "Tahran yanlısı güçlerin bir çözüm getirecek bir başbakanı kabul etmeme ısrarı, Irak’ta bir yıkıma neden olacak" açıklamasında bulundu.

Zorluklar, çatışmaya neden oluyor

Öte yandan uzmanlar, Tahran yanlısı siyasi güçlerin, krizden çıkış yolu bulmada yaşanan zorlukların bir sonucu olarak kaos ve çatışma oluşturmaya çalıştığını vurguladı. Uzmanlar, bu tarafların hezimetinin, yolsuzluk ve terörü de ortadan kaldıracağını belirtti.

Stratejik uzman Ahmed eş-Şerifi ise yaptığı açıklamada, "Tüm veriler, siyasi uyumsuzluk halinin kötüleşmesinin ve çözüm bulmada zorluk yaşanmasının, çıkarların kesişmesiyle sonuçlanacağını gösteriyor" dedi.

Şerifi, "Siyasi güçlerin ulaşmaya çalıştığı değişim, ya iktidardaki gücü sürdürmek için kaos durumu yaratma, ya da siyasi partilerin tanık olduğu krizden çıkış yolu bulmak için yeni bir çözüm dayatma çerçevesindedir" diyerek, bu tarafların kaybetmesinin, yolsuzluk ve terörü de ortadan kaldıracağını belirtti.

Ahmed eş-Şerifi, "Eylemcilerin ısrarı, ABD çıkarına karşı tırmanışa gitme de dahil olmak üzere, İran’ın ve ona bağlı güçlerin alacağı bir dizi önleme yol açacak. Çünkü bu protesto hareketi, uluslararası toplum aracılığıyla da destekleniyor" dedi.

Stratejik uzman, "Otoriteler, son derece önemli birer faktördür. Çünkü bunlar, silahlı gruplara nispeten etki ediyor. Eğer bazı gruplar, varlıklarını savunma aşamasına ulaşırsa, o zaman hiçbir şeye boyun eğmeyecekler" dedi.

Son kart

İran’ın ABD çıkarlarına karşı tırmanışının, Irak’taki nüfuzunu sürdürmek için kullandığı baskı yollarından biri olduğunu söyleyen gözlemciler, Tahran’ın Irak üzerindeki hegemonyasını devam ettirmek için hala birçok yola sahip olduğunu ifade etti.

Öte yandan Siyaset Bilimi Profesörü Yasin el-Bakri, "İran’ın ABD çıkarları karşısındaki tavrı, son kart değil. Ama kullanabileceği kartlardan biri" dedi.

Bakri, "İran, havalimanındaki bir üssü vurmaya çalışmak da dahil, bazı tedbirler aldı. Bu, çatışma sürecinin ve karşılıklı mesaj göndermenin bir parçası" ifadelerini kullandı.

Tahran’ın elinde hala başka kartların olduğunu belirten Yasin el-Bakri, "Tam bir çatışma üretmek ve durumu alevlendirmek için henüz çok erken. İran’a bağlı güçlerin hala güç ve nüfuz için birçok anahtarı var" dedi.

Bakri ayrıca, "Bir sonraki başbakan Tahran’dan uzak olsa da İran’ın nüfuzuna son veremeyecek" diyerek, İran’a sadık grupların ülkenin hala önemli eklemlerini kontrol ettiğine dikkati çekti.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin

independentarabia.com/node/79351

DAHA FAZLA HABER OKU