Halk arasında adlandırılmalarıyla Çerkesler daha genel bir ifadeyle Kuzey Kafkasyalılar, milyonlara varan sayılarıyla Türkiye mozaiğindeki en önemli topluluklardan biri.
Çerkes ismi aslında Kuzey Kafkasya halklarından sadece biri olan Adigelere verilen isim. Ancak bu isim zamanla halk arasında bütün Kuzey Kafkasyalıları tanımlamak için kullanılmış.
Oysa Türkiye sınırları içinde Adigeler dışında Abhaz, Karaçay, Avar, Lezgi, İnguş, Ubıh, Çeçen, Avar gibi Kuzey Kafkasyalı topluluklar da varlıklarını sürdürüyorlar.
Kuzey Kafkasyalılar daha çok Samsun-Hatay arasındaki iller ile Marmara bölgesinde Düzce-Balıkesir arasındaki illerde yoğunlaşıyorlar. Tabii ki büyükşehirlerde de ciddi bir nüfusları bulunuyor.
Geleneksel olarak içe kapalı, devlete yakın
Kuzey Kafkasyalılar, 1990’ların başından itibaren pekçok diğer topluluk gibi kültürlerini yaşatabilmek için dernekleşmeye, örgütlenmeye başladı.
Ancak bu dernekler de Çerkeslerin geleneksel duruşu olan siyasete bulaşmama, içe kapalı durma ve devlete yakın durma yönündeki tavırlarını korudular.
Kafkas dernekleri yeni yönetimlerini seçiyor
Türkiye’de Kafkasyalılara ait çok sayıda dernek bulunuyor. Ancak bunlar arasında en önemlilerden biri 54 derneği bir araya getiren Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED).
17 Kasım 2019 tarihinde Ankara’da Tes-İş Sendikası toplantı salonunda yapılacak KAFFED 9. Olağan Genel Kurulu’nda yeni yönetim seçilecek.
Seçimlerde mevcut başkan Yıldız Şekerci ile KAFFED Değişim Hareketi Genel Başkan Adayı Mutlu Akkaya yarışacak.
İçe kapalı yapıdan dışa dönüklüğe doğru
Kuzey Kafkasya dernekleri ilk yıllarında kendilerini ilgilendiren konular dışında gündeme pek bulaşmamayı seçerken son yıllarda bu tutumda bir değişiklik gözlemleniyor.
Bu yeni tavır seçimde yarışacak iki tarafın söylemlerine de yansımış durumda.
Özellikle KAFFED Değişim Hareketi Türkiye’de hak mücadelesinde Kafkasyalıların daha aktif olması gerektiği düşüncesinde.
Akkaya: Türkiye demokratikleşmeden Çerkes haklarında ilerleme sağlanamaz
Independent Türkçe’nin sorularını yanıtlayan KAFFED Değişim Hareketi Genel Bsaşkan Adayı Mutlu Akkaya, bu konudaki düşüncelerini şöyle açıklıyor:
Federasyon olarak kuruluş amacımıza uygun olarak Kuzey Kafkasyalıların kültürel, sosyal sorunlarına yoğunlaşıyoruz. Bugün bir varoluş mücadelesi veriyoruz. Bu kimliğin kaybolmaması için çalışıyoruz. Ancak bunu sadece kendi içimizde mücadele ederek başaramayız. Yaşadığımız ülkedeki sorunlar bizim de sorunlarımız. Örneğin kadın, çocuk, çevre hakları da bizim temel sorunlarımız. Ülke demokratikleştikçe Çerkeslerin sorunlarının çözümü noktasında daha hızlı adımlar atılacaktır. Toplumsal sorunlarda daha aktif olunması gerektiğini düşünüyoruz.
Akkaya: Çerkes soykırımının tanınması için daha çok çabalayacağız!
Kuzey Kafkasyalıların tarihinde 21 Mayıs 1864’ün büyük önemi var. Rus çarlığı tarafından anayurtlarından Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisine sürülen yüzbinlerce Kuzey Kafkasyalı bu zorunlu göç sırasında çok büyük insan kayıplarına uğradı. Çerkesler bu olayın “Soykırım” olduğunu iddia ediyor. Akkaya, seçilmeleri halinde soykırım iddialarının uluslararası alanda da kabul edilmesi için daha çok çaba göstereceklerini ve bu yöndeki demokratik eylemlerini artıracaklarını söylüyor.
Şekerci: “Toplumdaki bir istismara sessiz kalmayacağız”
Mevcut KAFFED Başkanı Yıldız Şekerci, federasyon olarak kültürel bir dernek olduklarını ve Kuzey Kafkasyalıların sorunlarına yoğunlaştıklarını belirterek ancak buna karşın toplumsal sorunlara da duyarsız olmadıklarını belirtiyor.
Bizim geleneksel çizgilerimiz biraz daha içe kapalıydı ancak bu kapalı toplumun biraz dışına çıkacağız. Çünkü içinde yaşadığımız dünya değişiyor. Biz de bu toplumun parçasıyız. Dolayısıyla toplumun içindeki her konu bizi de etkiliyor. Toplumdaki herhangi bir istismara sessiz kalmayacağız. Bizim programımız içinde de hak savunuculuğu var. Mağdur olan herkes için duyarsız kalmayacağız ama daha çok Çerkes sorunlarına yoğunlaşacağız.
”Derneklerin içinde particilik bazında siyaset yapamayız"
Şekerci, hak mücadelesinde yer almakla birlikte federasyonun gündelik siyasete bakış açısını da şu şekilde belirleyeceklerini söylüyor:
Bizim her siyasi görüşe yakın üyelerimiz var. Bu nedenle derneklerimizin içinde particilik anlamında bir siyaset yapamayız, ancak Çerkes Halkının demokratik taleplerini dile getirmek, demokratik haklarını korumak ve savunabilmek için siyasetin dışında da kalamayız. 2011 yılında Anayasa çalışmalarının içinde olduk. Bugün bile takip ettiğimiz,8 Maddelik demokratik taleplerimiz var. Türkiye’de ve Anavatan Cumhuriyetlerimizde daha fazla demokrasi elbette taleplerimiz arasında
Şekerci: Çerkes soykırımının tanınması, TRT Çerkes, Çifte vatandaşlık önemli projelerimiz
Şekerci yeni dönem için en önemli üç hedeflerinin de şu olduğunu belirtiyor:
1864 Çerkes Soykırımı ve sürgününü başta bütün Türkiye ve dünyaya anlatmak için kamuoyu oluşturmak amacıyla bir lobi masası kurulması ve bu doğrultuda çalışmalar yapılması, TRT Çerkes'in amasız ve fakatsız bir şekilde hayata geçirilmesinin sağlaması ve anavatan ile ilişkiler yürütülürken diasporada yaşayan halka çifte vatandaşlık verilecek hukuki sürecin takipçisi olunması. Takdir edersiniz ki bu hedefler siyasetin dışında kalarak gerçekleştirilemez.
© The Independentturkish
