Kanada, Federal Parlamento’nun yeni üyelerini belirlemek için bugün sandık başında.
Başbakan Justin Trudeau için bir nevi “referandum” olarak görülen genel seçimlerin, iktidardaki Liberal Parti’yle ana muhalefette yer alan Muhafazakar Parti arasında başa baş bir rekabete sahne olması bekleniyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Liberal Parti lideri Trudeau’yla Muhafazakar Parti Başkanı Andrew Scheer arasında karşılıklı suçlamaların damga vurduğu seçim süreci taraflar arasında hakaret yarışına dönüşmüştü.
CNN’in haberine göre, Kanadalı anket kuruluşu Nanos Araştırmaları’nın kurucusu Nik Nanos, kampanya söylemine seçim gününe kadar “zehirli” ve “kamu politikaları açısından bakıldığında çorak” tartışmaların hakim olduğunu söyledi.
Nanos ayrıca halktan bu seçime bir isim vermeleri istense cevabın “Tereddüt 2019” olacağını ifade etti.
En belirleyici faktörler: Sağlık hizmetleri, ekonomi, iklim krizi
Anketlerde ortaya çıkan oranlar, birçok Kanadalının oy rengini belirlemede en önemli faktörlerin sağlık hizmetleri ve ekonomi olduğunu işaret ederken, çevre ve iklim krizinin de listenin üst sıralarında yer aldığını gösteriyor.
Muhafazakar Parti’nin vergi indirimi konusunda daha agresif bir duruş sergilediğine dair algı oluşurken, diğer yandan birçok seçmen Scheer’in iklim değişikliği konusunda diğer liderlerden daha fazlasını yapmayacağına inanıyor.
Partilerin oy çoğunluğu esasına göre, bir başka deyişle en fazla oyu alanın seçimi kazandığı sistemle yapılan seçimlerde yenilenecek 338 sandalyeli parlamentoda çoğunluk hükümeti kurabilmesi için 170 sandalye kazanması gerekiyor. Ancak son anketlere göre ne Trudeua ne de Scheer bu rakamı yakalayabilir.
Dokuz yıllık Muhafazakar Parti iktidarını bitirmişti
Kamuoyu araştırma şirketi Ipsos’un 15 Ekim’de yayımladığı anket, Muhafazakar Parti’nin yüzde 32’yle ilk sırada olduğunu, onu yüzde 30’la Liberal Parti’nin takip ettiğini gösteriyor.
Anket ayrıca, Jagmeet Singh’in liderliğini yaptığı Yeni Demokrasi Partisi’nin (NDP) yüzde 20, Elizabeth May başkanlığındaki Yeşiller Partisi’nin yüzde 8 ve Kanada Halk Partisi’nin yüzde 2 oy oranına ulaşabileceğini öngörüyor.
Justin Trudeau 2015’te yönetime geldiğinde Stephen Joseph Harper liderliğinde 9 yıldır devam eden Muhafazakar Parti iktidarını sona erdirmiş, parlamentoda 184 sandalye kazanan Liberaller çoğunluk hükümeti kurmayı başarmıştı.
2006’dan 2015’e kadar iktidarda olan Muhafazakar Parti 99 sandalyede kalmış, NDP ise 44 sandalyenin sahibi olmuştu.
“Kazananın kaybettiği, kaybedenin kazandığı seçim”
Öte yandan Kanada'da diğer partilerin desteğiyle azınlık hükümeti kurulması durumundaysa karmaşık bir süreç işliyor.
Bu senaryoya göre mevcut Başbakan Trudeau’nun partisi, rakiplerinden daha az oy almış olsa bile hükümeti kurma önceliğine sahip olacak ve başka bir parti parlamentoda en çok sandalyeyi elde etse de hükümet kurma şansından mahrum kalacak.
Nik Nanos'a göre, “Muhafazakar Parti yüzde 1-2 farkla kazanmış olsa da hükümeti kuramayacak ve bu işi Liberaller yapacak. Kanada seçimlerinde kazananın kaybetmesi, kaybedenin de kazanması mümkün".
Obama kuzeydeki komşularını Trudeau’yu desteklemeye çağırdı
Bu arada ülke içinde popülaritesinin düştüğü belirtilen Trudeau’ya yakın zamanda dışarıdan önemli bir destek geldi.
Eski ABD Başkanı Barack Obama, birkaç gün önce Twitter’da yaptığı paylaşımda, “Başkan olarak Justin Trudeau’yla çalışmaktan onur duymuştum. Çok çalışkan, iklim değişikliği gibi önemli meselelere eğilen etkili bir lider. Dünyanın şimdi onun ilerici liderliğine ihtiyacı var ve kuzeydeki komşularımızın Trudeau’yu ikinci bir dönem için de destekleyeceğini umuyorum” ifadelerini kullandı.
I was proud to work with Justin Trudeau as President. He's a hard-working, effective leader who takes on big issues like climate change. The world needs his progressive leadership now, and I hope our neighbors to the north support him for another term.
— Barack Obama (@BarackObama) October 16, 2019
Kanada lideri bu sözlere, “Teşekkürler dostum. İlerleyişimizi sürdürmek için çalışıyoruz” yanıtını verdi.
Libya skandalı başını ağrıttı, kabinesi istifalarla sarsıldı
Adı son aylarda art arda skandallarla gündeme gelen Başbakan Justin Trudeau için bu seçim halk tabanında nasıl tepki aldığını gösteren bir sınav niteliği taşıyor.
Trudeau’nun dev inşaat firması SNC-Lavalin hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturmasını engellediği iddiası kamuoyunu uzun süre meşgul etti.
Kanadalı şirketin Libya’da yürüttüğü faaliyetler için 2001’den, Muammer Kaddafi’nin devrildiği 2011’e kadar yetkililere rüşvet verdiği ileri sürüldü. Trudeau’nun firma hakkında soruşturma açılmasını engellediği ve meseleyi para cezasıyla kapatacak bir karar aldırmak için Adalet Bakanı Jody Wilson-Raybould’a baskı yaptığı iddia edildi.
Skandalın büyümesi sonrası şubat ayında istifa eden Wilson-Raybould’un ardından Trudeau’nun Danışmanı Gerry Butts ve Hazine Kurulu Başkanı Jane Philpott da görevlerini bıraktı.
Tepkilerin büyümesiyle birlikte istifa etmesi istenen Trudeau ise bu çağrıları geri çevirdi.
Siyah makyajlı fotoğrafı “ırkçılık” tartışmasına yol açtı
Yolsuzluk skandalının yankıları henüz bitmemişken bu kez Trudeau’nun 29 yaşındayken çektirdiği ve Time dergisi tarafından eylül ayında paylaşılan fotoğraflar “ırkçılık” tartışmalarını beraberinde getirdi.
2001’de başına türban dolayıp, yüzünü ve ellerini makyajla kararttığı anlaşılan Trudeau yaptıklarından “derin pişmanlık duyduğunu” söyleyerek özür diledi.
Fotoğraf, siyasete atılmadan önce öğretmenlik yapan Trudeau’nun görev yaptığı West Point Grey Akademisi’nde “Arap Geceleri” temalı bir galada çekilmişti. Fotoğrafın kayıtlara geçtiği 2000-2001 eğitim öğretim yılında Trudeau’nun babası Pierre Trudeau başbakanlık koltuğunda oturuyordu.
Seçime haftalar kala yaşanan bu olayın, Trudeau’nun sandıkta en yakın rakibi olması beklenen Muhafazakar Parti lehine bir kazanç olabileceği yorumları yapıldı.
Independent Türkçe için derleyen: Elvide Demirkol
