Bilim insanları dinozorların daha önce düşünüldüğünden farklı yerlerde, Sahra Çölü ve Amazon yağmur ormanlarının olduğu bölgelerde ortaya çıkmış olabileceğini öne sürdü.

Bugüne kadar keşfedilen fosiller, süperkıta Pangea'nın güney kısmı olan Gondvana'nın en güney kesimlerinin ilk dinozorlara ev sahipliği yaptığına işaret ediyor. Gondvana, bugünkü Güney Amerika, Afrika, Hindistan ve Avustralya gibi bölgeleri kapsıyordu.

Triyas Dönemi'nde (201-252 milyon yıl önce) yeryüzünde dolaşmaya başladığı düşünülen bu hayvanların bilinen en eski kalıntıları yaklaşık 230 milyon yıl öncesine dayanıyor.

Brezilya'nın güneyi, Arjantin ve Zimbabve'de sık sık bu tarihlerden kalma dinozor fosilleri bulunduğu için ilk dinozorların Gondvana'nın güneyinde yaşadığı tahmin ediliyor.

Diğer yandan fosiller arasında keskin farklar olması, dinozorların bundan birkaç milyon yıl önce ortaya çıkıp evrimleştiğini düşündürüyor.

University College London'dan doktora öğrencisi Joel Heath ve ekibi, en eski dinozorların dağılımını gösteren bir bilgisayar modeli geliştirdi. 

İlk dinozor grupları arasındaki bilinen evrimsel ilişkileri ve onların hareketini engellemiş olabilecek çevresel koşulları da modele dahil ettiler. Ayrıca fosil kayıtlarındaki boşlukları da hesaba katan ekip, bugüne kadar dinozor kalıntısı bulunmayan yerleri "eksik bilgi" diye işaretledi. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de 23 Ocak Perşembe günü yayımlanan çalışmaya göre ilk dinozorlar muhtemelen Gondvana'nın sıcak ekvator bölgelerinde ortaya çıkmış. Bu alanlar bugünkü Amazon ormanları, Sahra Çölü ve Kongo Havzası gibi yerleri içeriyor.

Heath, "Daha önceki araştırmalar, fosillerinin ilk ortaya çıktığı yerlere dayanarak dinozorların kökeni için Güney Amerika'nın ve Afrika'nın güneyine odaklansa da fosil kayıtlarındaki önemli boşluklar (özellikle bugün Sahra Çölü ve Amazon yağmur ormanlarını içeren bölgeler) en eski dinozorların nerede yaşadığına dair yeni ipuçları sunabilir" diyor.

Bilim insanları, dinozorların muhtemelen yaklaşık 230-245 milyon yıl önce, ekvatora yakın bölgelerin aşırı sıcak ve kuru olduğu zamanlarda ortaya çıktığını düşünüyor.

Heath, bugüne kadar bu alanlarda fosil keşfedilmemesinin ve bölgenin zorlu çevresel koşullara sahip olmasının, dinozorların ekvatora yakın yerlerde ortaya çıktığı fikrinin göz ardı edilmesine neden olduğunu söylüyor:

Dinozorların bu tür koşullarda hayatta kalamayacağı düşünülüyordu.

Yeni araştırmada önerilen alanlarda çok az dinozor fosiline rastlanıyor. Bunun nedeni, çevresel koşulların fosilleri korumaya elverişli olmaması veya kalıntıların henüz ortaya çıkmaması olabilir. 

Sık ormanlar ve çöl gibi çeşitli güçlükler barındıran Amazon ve Sahra gibi bölgelerde çalışma yürütmek epey zorlu bir iş. 

Heath "Fosil kayıtlarındaki ve dinozorların evrim ağacındaki boşluklar düşünüldüğünde, burası dinozorların ortaya çıktığı yer için bir merkez noktası olabilir" ifadelerini kullanıyor.

Kısa süre önce Kuzey Yarımküre'de 230 milyon yıllık dinozor kalıntılarının tespit edilmesi, yeni araştırmanın iddiasını destekliyor. 

Bu keşiften önce dinozorların bu dönemde sadece Güney Yarımküre'de yaşadığı düşünülüyordu. 

Dinozorların 230 milyon yıl önce Pangea'nın kuzeyinde ve güneyinde yaşaması, yüksek ihtimalle ekvator bölgesine de erişimeleri olduğu anlamına geliyor. Heath "O bölgeden geçiyor olmalıydılar" diyor.

Yeni çalışmada önerilen bölgelerde fosillerin saptanması, dinozorların nerede, ne zaman ve nasıl ortaya çıktığına dair bilinenleri baştan yazabilir.

Independent Türkçe, Live Science, New Scientist, Reuters, Current Biology

Derleyen: Büşra Ağaç