Almanya'daki bir hayvanat bahçesinde yaşayan filin, bir hortumla düzenli olarak duş alması bilim insanlarını heyecanlandırdı.

Kişisel bakımlarına önem veren filler çamurda yuvarlanmak veya kendi hortumlarıyla üzerlerine su püskürtmek gibi davranışlar sergiliyor. 

Ancak yeni bir araştırmada daha gelişmiş bir yönteme başvurduğu kaydedilen bir Asya fili, alet kullanımının yeni bir örneğini sundu.

Hayvanlar aleminde alet kullanımı görülmedik bir şey değil. Örneğin şempanze ve kargalar yiyeceklere ulaşmak için sopa kullanıyor, bazı maymunlar da taşlarla kabuklu yemişleri kırıyor.

Current Biology adlı hakemli dergide dün (8 Kasım) yayımlanan makaleye göre Berlin Hayvanat Bahçesi'ndeki Mary ise büyük bir hortumu duş başlığı olarak kullanıyor. 

Hayvanat bahçesindeki bakıcılar sabahları filleri yıkarken Mary'nin kendi kendisine duş aldığını görünce, Berlin Humboldt Üniversitesi'nden Lena Kaufmann bu davranışı takip etmeye karar vermiş.

Bakıcılar, tesisteki başka hiçbir filin sergilemediği bu davranışı Mary'ye kendilerinin öğretmediğini söylüyor. 

Kaufmann ve ekip arkadaşları, hayvanın farklı tekniklere başvurduğunu gözlemledi. Filin yanlarına su püskürtmek için hortumu ucundan kavradığı, sırtı içinse daha ortadan tuttuğu ortaya çıktı. 

Ayrıca önüne daha büyük ve ağır bir hortum konan Mary, bunun yerine kendi hortumunu kullanmaya karar verdi. Araştırmacılar bu davranışın, hedef odaklı bir alet kullanımına işaret ettiğini düşünüyor.

Hortum basit bir alet gibi görünse de Kaufmann hayvanlar için aslında "çok karmaşık" olduğunu söylüyor. Ancak filin, kendi hortumuna benzeyen bu alete karşı "sezgisel bir anlayışı" olabileceğini ekliyor.

Ekip, hayvanat bahçesinde hortumla ilgilenen tek filin Mary olmadığını da kaydetti. Anchali adlı fil, Mary duş alırken iki farklı şekilde su akışını engelliyordu. 

Anchali bir seferinde hortumu ortasından kavrayıp bükerek su akışını bozunca bilim insanları şaşkına döndü.

Bunu neden yaptığına dair ekip içinde farklı fikirler ortaya atılırken, makalenin ortak yazary Michael Brecht şöyle diyor:

Kimse onun böyle bir numara yapabilecek kadar zeki olduğunu düşünmemişti.

Daha sonra Anchali, hortumunu diğer hortumun üzerine koyarak suyun Mary'ye ulaşmasını engellemeye çalıştı. Brecht "Anchali, Mary'ye su akışını kesen ikinci bir davranış segileyince Mary'yi sabote etmeye çalıştığına epey ikna oldum" diyor.

Anchali'nin bu davranışının Mary'nin ona karşı agresif hareketler sergilemesinden kısa süre sonra ortaya çıktığını söyleyen araştırmacılar, intikam ihtimali üzerinde duruyor.

Ancak henüz yeterince test yapmadıklarından kesin bir şey söylemek için erken. 

Kaufmann, Brecht'ten farklı olarak sabotajın düşük bir ihtimal olduğunu düşünüyor. Örneğin Anchali, herkes Mary'yle ilgilenirken dikkatleri kendi üzerine çekmek istemiş olabilir.

Yine de Kaufmann bu davranışın derinine inmenin faydalı olacağını söylüyor.

Independent Türkçe, Popular Science, New York Times, Current Biology

Derleyen: Büşra Ağaç