Pekin yönetiminin, Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı Triton Adası'na özel radar sistemleri inşa ettiği öne sürülüyor.

Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House, Çin'in Paracel Adaları'na bağlı Triton'da gemisavar füze bataryası için fırlatma yeriyle sofistike bir radar sistemi için inşaat çalışması yürüttüğünü savunuyor. 

Vietnam'a 250 kilometre mesafedeki adaya yerleştirileceği iddia edilen SIAR radarlarının, hayalet uçakların yerini tespit etmekte kullanılabileceği öne sürülüyor. 

Çin'in, Paracel Adaları'nın güneyinde yer alan ihtilaflı Spartly Adaları'na bağlı Subi Resifi'ne de 2017'de bu radarlardan kurduğu iddia edilmişti. Aynı sistemin, kuzeydeki Hainan Adası'na yerleştirildiği de ileri sürülmüştü.

Uydu görüntülerini inceleyen Britanyalı düşünce kuruluşu, Triton'da füze taşıma araçları için bir depo binası yapıldığını da savunuyor. 

Analizde, Çin'in bu hamlelerle üç SIAR radarından oluşan bir sistem kurarak istihbarat ağını genişletmeyi hedeflediği iddia ediliyor. 

Washington merkezli düşünce kuruluşu Mitchell Havacılık ve Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nden Michael Dahm, şu yorumları paylaşıyor: 

Güney Çin Denizi'ndeki bu hamleler, Amerika'nın hayalet uçak kullanma ve başka ülkelerin hayalet uçaklarını tehdit etme kapasitesini kısıtlayarak, Washington'ın bölgedeki müttefiklerine ve ortaklarına, ABD'nin gelişmiş teknolojilerinin Çin Halk Kurtuluş Ordusu'na karşı koyamayabileceğine dair güçlü bir sinyal göndermektedir.

Chatham House'un analizinde, Triton'daki istihbarat yapılanmalarının Vietnam için de sorun oluşturacağı savunularak, "Hanoi yönetiminin bölgede fark edilmeden faaliyet gösterme kapasitesini önemli ölçüde azaltacağı" iddia edildi:

Triton'da gemileri tespit edebilen mevcut radarın yanı sıra Pekin, artık Vietnam'ın hava hareketlerini izleme ve Hanoi'nin petrol ve gaz yataklarına erişim çabaları da dahil bölgedeki manevralarını önceden haber alma potansiyeline sahip.

Pekin yönetimi iddialarla ilgili henüz açıklama yapmadı. Çin, Triton'daki inşaat çalışmalarına dair 2023'te çıkan uydu görüntüleri üzerine bölgede "uçak pisti" yapıldığını öne sürmüştü. Adada hak iddia eden Vietnam, istihkamın izinsiz yapılmasının "egemenlik ihlali" olduğunu savunmuştu.

Çinlilerin "Şişa", Vietnamlıların "Hoang Sa" adını verdiği Paracel Adaları, iki ülke arasında 1974'te yaşanan kısa süreli savaşın ardından Çin'in kontrolüne geçmişti.

Independent Türkçe, Guardian, Özgür Asya Radyosu, AA