İsrail medyası, Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakerelerinin önündeki en büyük engel olan Philadelphia (Selahaddin) Koridoru krizinin çözümü konusunda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun karşı karşıya kaldığı baskılar, Mısır'ın İsrail güçlerinin bu koridorda kalmasını reddetmesi, Arapların Kahire ile dayanışması ve arabulucuların çabalarının baltalanması uyarıları altında, Washington'un bir esir takası anlaşması imzalama taahhüdüyle aynı zamana denk gelen yeni geri adımlardan bahsediyor.

Netanyahu'nun henüz benimsemediği ya da yorumlamadığı bu olası geri adımlar, Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar tarafından kuşkuyla karşılandı. Uzmanlar, İsrail Başbakanı’nın, ABD Başkanı Joe Biden'ın geçtiğimiz mayıs ayı sonunda yaptığı ve başta ABD olmak üzere anlaşmaya garantör ülkelerin de katılması çağrısında bulunduğu üç aşamadan ilkinin ardından, başka bahaneler kullanmaması ve savaş yoluyla gerilimi artırmaya tekrar dönmemesi için geri adım atmasının mümkün olduğuna inanıyor.

Netanyahu'nun salı günü Hamas'a silah kaçırılmayacağı iddiasıyla Philadelphia Koridoru sınırında kalma ısrarına ilişkin Mısır ve Arapların tepkisine yol açan açıklamalarından birkaç saat sonra İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, üst düzey bir İsrailli yetkilinin “Arabuluculara son günlerde İsrail'in ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasında Philadelphia Koridoru’ndan çekilmeyi kabul ettiği bilgisi verildi” şeklindeki sözlerini aktardı.

Aynı zamanda İsrail Kanal 12 televizyonu, Netanyahu'nun Philadelphia Koridoru konusundaki ısrarını, İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi'nin itirazlarına rağmen, ordunun uluslararası kurumlar yerine Gazze'deki halka insani yardım dağıtımıyla ilgilenmeye hazırlanması yönündeki gizli kararıyla ilişkilendirdi. “Bu direktif ışığında, Netanyahu'nun Philadelphia Koridoru'nda İsrail askeri varlığı konusundaki ısrarı, İsrail'in Gazze'deki gerçek planı olan askeri yönetime yol açabilir” denildi.

İsrail'in varlığı ve çekilmesi arasındaki bu zıtlığa dün (Çarşamba) ‘ABD, Mısır ve Katar'ın ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması için bir uzlaşma planı formüle etmek üzere son günlerde önemli görüşmeler yaptığını’ belirten üçüncü bir yol daha eklendi.

Arabulucular planı, büyük olasılıkla Başkan Biden tarafından önümüzdeki cuma gününe kadar kamuoyuna açıklamak niyetindeler. Bu nedenle Mossad Başkanı David Barnea bu hafta Doha'ya gitti ve görüşmelerin önümüzdeki günlerde orada devam etmesi bekleniyor.

Netanyahu'nun Philadelphia Koridoru’nda kalmaktan vazgeçmesi, Tel Aviv'de esirlerin aileleri tarafından desteklenen protestolardan bu yana İsrail içindeki ilk grevde kilit bir talepti. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın, İsrail'in anlaşmanın ilk aşamasında Philadelphia Koridoru’ndan çekilmesinin ülkesi için bir güvenlik sorunu teşkil etmeyeceği yönündeki iddiası da cabası.

Muhalefetteki Resmi Kamp lideri Benny Gantz da salı günü yaptığı açıklamada, ‘Philadelphia Koridoru’nun İsrail için varoluşsal bir tehdit oluşturmadığını ve gerekirse koridordan çekilip geri dönülebileceğini’ söyleyerek, Netanyahu'yu ‘siyasi hayatta kalma’ kaygısı taşımakla suçladı.

Arap Kalkınma ve Stratejik Araştırmalar Vakfı Başkanı Samir Ragıb ise Netanyahu'nun Philadelphia Koridoru’na bağlı kalmaktan vazgeçeceğinden şüphe duyduğunu belirterek şunları söyledi:

İsrail'in pozisyonu bir gecede Netanyahu'nun bu koridordan çekilmeme ısrarından Biden'ın önerisinin ikinci aşamasında bunu uygulama olasılığından bahsetmeye dönüştü… Bu çok garip.

Ragıb sözlerini şöyle sürdürdü:

Elbette Netanyahu manipülatif ve kaçamak cevaplar veriyor, ancak bunu yapsaydı bir anlaşmaya varabilirdik. Hamas, anlaşmaya bağlılığını sağlamak için büyük ülkelerden garanti talep edecektir. Aksi takdirde çözüm ya da ateşkes olmayacak.

Ragıb, diğerlerinin yanı sıra İsrail'in müttefiki olduğu için ABD'nin de garantör ülkelerden biri olması gerektiğini, özellikle de Netanyahu'nun tekrarlanan açıklamalarıyla Mısır ve Katar'la rekabet yarattığını öne sürdü.

“Bu geri adımın inandırıcı olup olmadığını önümüzdeki günler belirleyecek” diyen İsrail meseleleri konusunda uzman Mısırlı akademisyen Ahmed Fuad Enver, Netanyahu'nun ertelemeciliği ile tanındığını ve son açıklamalarının ‘müzakereleri bozmak istediğinin’ kanıtı olduğunu vurguladı.

Enver, Netanyahu'nun Hamas'a Mısır üzerinden silah girişi yapıldığına dair açıklama ve iddialarını reddeden ve arabuluculuğu baltalamaya yönelik her türlü girişimin sonuçlarına dair uyarılar içeren son açıklamasına paralel olarak, ‘Mısır'ın bir anlaşmaya varmak için çabalarının yorulmadan devam edeceğine’ inanıyor.

Mısır, salı günü ‘söz konusu açıklamaları ve İsrailli yetkililerin bu konudaki tüm iddialarını tamamen reddettiğini’ açıkladı. Ayrıca ‘İsrail hükümetini durumu daha da kötüleştiren ve bölgede daha fazla gerilime yol açan bu tür açıklamaların sonuçlarından sorumlu’ tuttu.

Netanyahu'nun sözleri, Arap dünyasında geniş çaplı bir tepkiyle karşılandı. Şarku’l Avsat’ın  edindiği bilgiye göre Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, ‘İsrail'in Philadelphia Koridoru ile ilgili açıklamalarını şiddetle kınadığını ve reddettiğini’ ifade ederek, ‘İsrail'in bu iddiaları karşısında Mısır'la dayanışma içinde olduğunu ve Mısır'ın yanında durduğunu’ vurguladı.

Suudi Arabistan, ‘bu provokatif açıklamaların Mısır, Katar ve ABD'nin kalıcı bir ateşkese ulaşmak için yürüttüğü arabuluculuk çabalarını baltalayacağı ve bölgenin tanık olduğu tehlikeli gerilimi arttıracağı’ uyarısında bulundu.

İsrail'in açıklamaları Dünya İslam Birliği (Rabıta), Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), Katar, Kuveyt ve Umman tarafından da reddedildi ve Mısır ile tam dayanışma içinde olunduğu vurgulandı.

Diğer yandan ABD Dışişleri Bakanlığı, ‘görüşmelerde geçen hafta ilerleme kaydedildiğini’ açıkladı ve ‘Gazze Şeridi'nde ateşkes konusunda bir anlaşmaya varma zamanının geldiğini’ vurguladı.

‘Arap ve İslam dünyasının, özellikle de Suudi Arabistan'ın Mısır'la dayanışmasının etkili olacağına ve dünyaya Netanyahu'nun anlaşmanın önündeki engel olduğu mesajını vereceğine’ inanan Enver, “Bu, İsrail’in Kahire'ye yönelik suçlamalarının yanlış olduğunu ve Suudi Arabistan’ın bölgede gerilimin artmasını istemediğini gösterecektir” değerlendirmesinde bulundu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın