ABD Başkanı Joe Biden tarafından duyurulan Gazze'de ateşkese varılması ve rehinelerin serbest bırakılması önerisine yönelik uluslararası toplumdan ve Ortadoğu'dan gelen çağrılar ve baskılar artarken ne İsrail ne de Hamas bu konudaki tutumlarını net olarak açıkladı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Washington’ın Hamas'ın öneriye yanıt vermesini beklediğini söyledi.
Düzenlediği basın toplantısında, Hamas’ın, Katarlı arabulucular aracılığıyla yanıtını vermesini beklediklerini belirten Sullivan, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’ün Gazze'de ateşkes önerisi konusunda Katarlı arabulucularla görüşmek üzere Doha'yı ziyaret edeceğini belirtti.
Şarku’l Avsat’ın Haber sitesi Axios’dan aktardığına göre Burns ve Biden'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Brett McGurk, esir takası anlaşması ve Gazze'de ateşkes için baskı yapmak üzere Ortadoğu'ya gidecekler.
Kaynaklar, Burns ve McGurk'ün gezisinin, ABD'nin İsrail ve Hamas arasında bir atılım gerçekleştirmeyi ve anlaşmaya varmayı amaçlayan geniş çaplı hamlesinin parçası olduğunu belirttiler.
Mısır devlet televizyonu ve resmi Kahire Haber Kanalı dün kaynaklara dayandırdığı haberinde Mısır, Katar ve ABD’nin güvenlik yetkililerinin bugün Doha'da bir araya gelerek Gazze'de ateşkes müzakerelerinin yeniden canlandırılmasını görüşeceklerini bildirdi.
Katar tarafından dün yapılan açıklamada ise Biden'ın, üç aşamalı ateşkes teklifini yansıtan İsrail'in ateşkes teklifinin Hamas'a iletildiği ve şimdi topun tarafların sahasında olduğu belirtildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dün akşam İsrail Savaş Kabinesinin toplandığını açıkladı, ancak daha fazla detay vermedi. Hamas ortadan kaldırılmadan kalıcı bir barış olamayacağını yineleyen Netanyahu, ABD destekli ateşkes önerisi konusunda ülkesinde derin siyasi bölünmelerle karşı karşıya.
Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Hamas'a planı kabul etmesi çağrısında bulunarak, rehinelerin salıverilmesini ve Gazze'deki Filistinlilerin çektiği acılara son verilmesini istedi.
“Ucu açık müzakereler”
Hamas liderlerinden Usame Hamdan, dün yaptığı açıklamada, İsrail'i zaman sınırı olmaksızın ucu açık müzakereler peşinde koşmakla suçladı. Hamdan açıklamasında, ateşkesi garanti etmeyen bir anlaşmanın kabul edilemeyeceğini vurguladı.
Hamdan, Beyrut'ta düzenlediği basın toplantısında İsrail'in arabulucuların Hamas tarafından 6 Mayıs’ta sunulan önerisine verdiği yanıtın ‘sonu ve zaman sınırı olmaksızın ucu açık müzakereler’ şeklinde olduğunu söyledi.
Bu açıklamalar yapılırken İsrail ile Hamas arasında arabuluculuk yapan Katar, ABD Başkanı Joe Biden'ın geçtiğimiz hafta açıkladığı Gazze’de ateşkes teklifine ilişkin ‘net bir tutum’ ortaya koyulmasını beklediğini belirtti.
ABD, Mısır ve Katar'ın arabuluculuğunda yürütülen müzakereler sonucunda 2023 yılının kasım ayı sonlarında varılan, Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında İsrailli rehinelerin salıverilmesini öngören ve bir hafta süren ateşkesten bu yana müzakereler durmuş durumda.
Müzakereler, İsrail'in mayıs ayı başlarında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrinde kara saldırılarına başlamasıyla durma noktasına gelmişti. ABD Başkanı Biden, müzakereleri yeniden canlandırmak amacıyla geçtiğimiz cuma günü bir öneride bulundu. Biden, bunun İsrail'in savaşı üç aşamada sona erdirme önerisi olduğunu söyledi. Söz konusu öneri, kalıcı bir ateşkese varılması, rehinelerin serbest bırakılması, İsrail ordusunun geri çekilmesi ve Gazze Şeridi'nin geniş çaplı yeniden inşasının başlatılması aşamalarından oluşuyordu.
Biden’ın önerisinin ‘müzakerelerin her iki taraf da kabul edene kadar süresiz olarak devam etmesini’ öngördüğüne dikkati çeken Hamdan, ancak Hamas’ın ‘kalıcı bir ateşkesi, Gazze Şeridi'nden kapsamlı bir çekilmeyi ve buna bağlı olarak ciddi ve gerçek bir takas anlaşmasını güvence altına almayan, garanti etmeyen ve teyit etmeyen’ hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğini söyledi.
Net tutum
Hamdan, basın toplantısındaki açıklamasında “Arabulucuların İsrail'den kalıcı bir ateşkes ve kapsamlı bir geri çekilme konularında net bir tutum sergilemesini istemelerini talep ediyoruz” dedi.
Arabulucuların daha önceki girişimleri, Hamas'ın yapılacak her türlü anlaşmada kalıcı ateşkesin yer almasını şart koşması ve İsrail’in Filistinli silahlı gruplara yönelik askeri operasyonlarına devam etmesine izin verilmesi gerektiğini savunması nedeniyle başarısız olmuştu.
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, yaptığı açıklamada, ABD tarafından duyurulan son ateşkes teklifine yönelik İsrail'in tüm hükümeti temsil edecek net bir tutumuunu göremediklerini söyledi. Ensari, “İsrailli bakanlar tarafından yapılan çelişkili açıklamaları okuduk ve duyduk. Bu da İsrail hükümetinde masadaki teklife yönelik ortak bir tutum olduğuna dair güvensizlik oluşturuyor” ifadelerini kullandı. Ensari, Hamas'ın da tutumunu henüz netleştirmediğini belirtti.
Saldırılar devam ediyor
İsrail savaş uçakları ve topçu birlikleri Gazze Şeridi'ni kuzeyden güneye bombaladı. İngiltere merkezli uluslararası insani yardım kuruluşu Oxfam, İsrail ordusunun bir milyon kişiyi kaçmak zorunda bıraktığı Refah’ın kuzeyinde bulunan Mevasi bölgesindeki ‘korkunç’ koşullar konusunda uyardı.
İsrail'in Hamas’a karşı yürüttüğü savaşın son aşaması olduğunu söylediği, kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nin Mısır sınırında yer alan Refah şehrine yönelik kara harekâtının başlamasının üzerinden bir ayı aşkın bir süre geçerken, Gazze Şeridi genelinde çatışmalar halen devam ediyor.
İsrail, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Gazze şehrini ve orta kesimlerindeki Bureyc Mülteci Kampı’nı hedef aldı. İsrail ordusu dün akşam Bureyc’te ‘terörist mevzileri’ olduğunu söylediği noktaların bombalandığını duyurdu.
İsrail’in dünkü saldırılarında ikisi polis en az 19 ölü
Filistin sağlık görevlileri, İsrail'in dün Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerine düzenlediği bombardıman ve hava saldırılarında, aralarında Refah’ta faaliyet gösteren bir insani yardım kuruluşunun çalışanlarını korumakla görevli iki polisin de bulunduğu en az 19 kişinin öldüğünü açıkladılar.
Sağlık görevlileri, ölenlerden 17'sinin Bureyc ve Megazi mülteci kampları ile Gazze'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah’a düzenlenen hava saldırılarında hayatlarını kaybettiklerini bildirdiler. Bölge sakinleri dün akşam İsrail tanklarının Nuseyrat Mülteci Kampı’nın hemen doğusundaki bir bölgeyi bombaladığını ifade etti.
Bir sohbet uygulaması aracılığıyla Reuters'a konuşan bazı bölge sakinleri, İsrail'in yeniden başlattığı saldırının paniğe neden olduğunu, Megazi Mülteci Kampı’nda yaşayan ailelerin tanklar tarafından açılan ateşten kaçmak için sağa-sola koşuşturduğunu ve dört merminin tıbbi bir merkezin yakınlarına düştüğünü söylediler.
İsrailli şirketin İsveç'teki merkezinin önünde şüpheli paket
Öte yandan İsveç Polisi tarafından dün yapılan açıklamada, askeri teknoloji alanında faaliyet gösteren İsrailli bir şirketin Göteborg'daki merkezinin önünde içinde patlayıcı olduğundan şüphelenilen paketin, şirketin hedef alındığını gösterdiği belirtildi.
İnsansız hava aracı (İHA) sistemleri üretimi ile tanınan Elbit Systems'in İsveç'in ikinci büyük kentindeki merkezinin önünde pazartesi günü ‘şüpheli paket’ bulunduğu belirtildi.
Polis bölgeyi birkaç saatliğine kordon altına alırken, patlayıcı uzmanları olay yerine çağrıldı ve paketten şüpheli cisim çıkarıldı.
Polis Sözcüsü August Brandt, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, “Elbette saldırının söz konusu şirkete yönelik olabileceği ihtimalini de değerlendiriyoruz” diyerek polisin hiçbir şeyi göz ardı etmediğini belirtti.
Olayla ilgili herhangi bir gözaltı yapılmadığını ve cismin halen incelendiğini belirten Brandt, polisin ‘insanları tehlikeye atan imha girişimi’ hakkında soruşturma açtığını bildirdi.
İsrail ve Hamas arasındaki savaşın patlak vermesinden bu yana İsrail’in İsveç'teki çıkarlarını hedef aldığı düşünülen çeşitli olaylar rapor edildi.
İsveç İstihbarat Teşkilatı (SEPO) tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamada, İran'ın İsveç'teki suç çetelerinin İsrail'e ve İsrail’in İsveç'teki çıkarlarına karşı ‘şiddet eylemleri’ gerçekleştirmeleri için üyeler edindiği iddia edilmiş, İran ise bu iddiayı reddetmişti.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
