Akıllı kompost atıkları kutuları

Prof. Dr. Mustafa Öztürk Independent Türkçe için yazdı

Şehirdeki toprağa kompost eklemekle, toprağın su tutma kapasitesini artırmak, toprağın bozulmasını önlemek, şehirlerin tehlikeli sıcaklıklarla mücadele etmesine yardımcı olan ağaçların ve yeşilliklerin sağlığını artırıyor.

Ayrıca kompostla zenginleştirilen sağlıklı topraklar "altı kat daha fazla yağmur suyunu" emerek şehri sellere karşı koruyor.

Gıda atıklarından salınan karbondioksit, New York City'nin genel sera gazı emisyonlarının yüzde 20'sini temsil ediyor ve bu da onu binaların (yüzde 35) ve ulaşımın (yüzde 21) ardından en büyük üçüncü katkı kaynağı haline getiriyor.

Ortalama bir Amerikalı her gün neredeyse 5 kilogram çöp üretiyor.

New York şehrinin atıklarının yaklaşık 1/3'ü gıda atıklarından oluşuyor ve bunlar çevreye fayda sağlamak için kompostlaştırılabilir.

New York’ta yaklaşık 500 bini çocuk olmak üzere toplam 2 milyon kişi yoksul. Yani New York’ta her 4 kişiden biri yoksul.

New Yorkluların her gün yaklaşık 3,63 milyon kilogram kompostlaştırılabilir atığı kaldırıma konan akıllı gıda atığı kutusuna koyduğu, ancak kompostlaştırma eyleminin çok basit olduğunu söylüyor.

New Yorklular çok fazla çöp üretiyor. DSNY her yıl 3 milyon tonun üzerinde atığı toplamak için 2 binden fazla kamyon kullanıyor ve bunların yüzde 80'i çöp sahalarına veya çöp yakma tesislerine gönderiliyor.

Geri kalanın çoğu geri dönüştürülüyor. Toplanan atıkların yaklaşık üçte biri yiyecek artıklarından oluşuyor.

Ülke genelinde gıda atıklarının neredeyse yarısı, satın aldıkları gıdanın ortalama üçte birini çöpe atan haneler tarafından üretiliyor.

Sadece 3 ay içinde Queens'teki bir kompostlama pilot programı, yaklaşık 5,9 milyon kilogramlık mutfak ve bahçe atığını çöplüklerden uzak tuttu. Bu, 300 şehir otobüsünün ağırlığından daha fazladır. 

Gıda atıklarından kompost üreterek veya biyogaz üreterek sera gazı metan emisyonu azaltılabilir, üretilen kompost ve fermente ürün park-bahçelerde kullanılmaktadır.  

Yaş sebze ve meyve atıklarının çöpe atılmasını önlemek ve gıda atıklarından toprak iyileştirici, su tutma kapasitesini artırıcı ve karbon tutucu kompost üretmek için portakal rengi akıllı kutular şehrin muhtelif yerlerine yerleştirilmeye başlandı.

2023'ün başlarında, New York Belediyesi, 2024'ün sonuna kadar tüm New Yorklulara kaldırım kenarında kompostlama sağlama sözü verdi.

Queens ve Brooklyn'de yıl boyunca kaldırım kenarında kompostlamanın çarpıcı biçimde artmasının ardından, bu yılki Belediye Başkanının Yönetim Raporu, geri dönüşüm oranının sabit kalsa bile, şehrin 2023 mali yılında 105.000 tondan fazla organik atığın yönünü değiştirdiğini gösterdi; bu, 2022'ye göre yüzde 36 artış anlamına geliyor.

Geçen yıl DSNY, en yüksek yoğunluğun Manhattan'da olduğu 5 ilçenin köşelerine 419 Akıllı Çöp Kutusu yerleştirildi.

Brooklyn ve Queens'te ilçe çapında gönüllü kaldırım kenarı kompost toplama imkânı mevcutken, Staten Island ve Bronx'un bu baharda alması gerekiyordu, ancak kesintiler bu iki ilçenin Manhattan'ın kaldırım kenarı programının geçerli olduğu bu sonbahara kadar kompostu alamayacağı anlamına geliyor. 

Manhattan'a gelecek evrensel kaldırım kenarı kompostlama hizmetine ek olarak güneş enerjisiyle çalışan akıllı ve barkotlu kompost kutularına, konum listesi ve 'kilidi açma' işlevi bulunan NYC Compost Uygulaması ve 7/24 ulaşma imkânı var.

Güneş Enerji ile çalışan akıllı ve barkotlu kompost kutuları, gıda atıklarını koymaya geldiğinizde telefonla verilen komutla otomatik açılıyor ve gıda atığını koyduktan sonra otomatik olarak kapanıyor.

Yiyecek artıklarını kompostlamak isteyen herkes, Android ve IOS'ta ücretsiz olarak indirilebilen NYC Compost uygulamasını kullanarak portakal rengi kutularının kilidini açabiliyor.

Ve akıllı telefon uygulaması her akıllı kompost kutusunun en yakın yerini belirlemek ve hatta doluluk oranları görmek mümkündür.

Doluluk oranına, boş olma durumuna göre haftalık toplama sıklığı belirlenmekte ve gerekirse kompost kutusunun yeri değiştirilmekte ve akıllı sisteme derhal işlenmektedir. 

Kompost her hafta ambalaj atığı geri dönüşümle aynı gün toplanmaktadır.
 

1.jpg
Resim 1. Komposlama kutusu yerleri

 

Kaldırım kenarında teslim almanın aksine Akıllı Gıda Atığı Kutuları günde 24 saat, haftanın yedi günü ve yılın 365 günü kullanılabilir.

Akıllı ve barkotlu gıda atığı kutuları şehir mobilyası gibidir. 

Dolmaya yaklaştığında ve arızalandığında merkeze haber veriliyor ve gereği yapılıyor.

Cadde üzerinde 5 dakikalık yürüme mesafesinde istediğiniz zaman erişebileceğiniz bir akıllı kompost kutusunun olması, tüm gıda atıklarını her saat atmanız mümkündür.

Gıda atıklarının sonunda tekrar toprak iyileştiriciye, su tutma kapasitesini artırıcıya dönüşeceği anlamına geliyor.

Gıda atığı geri dönüşüm kutuları, daha fazla gıda atıklarını alabilmesi için güneş enerjili bir sıkıştırıcıya sahiptir.

Böylece gıda atığı kutuları büyük miktarda atık depolanabiliyor. 

NYC'nin bir numaralı düşmanı farelere darbe olmuştur. Yiyecekler atıldığı anda gıda atığı kutusu kilitleniyor; bu, fare kriziyle mücadelede kritik önem taşıyor. 

Fare yiyeceklerini plastik poşetlerden çıkarıp güvenli kaplara koymak, kompostlamayı şehir çapında yaygınlaştırmanın en önemli nedenlerinden biri... Bu kutulardan birini her kullandığınızda, farelerle de savaşıyorsunuz.
 

Bu Akıllı ve barkotlu Kompost kutusu çalışma şekli; telefonunuza indirebileceğiniz bir uygulama var, uygulamayı açıyorsunuz ve o size evinizin yakınındaki farklı siteler hakkında bilgi veriyor. Bir çöp kutusuna ulaştığınızda, eğer yeterince yakınsanız, onun kilidini açmanıza olanak tanır.


Akıllı telefon uygulaması her akıllı kompost kutusunun yerini gösteriyor.

Ayrıca gıda atığı konteynırın mevcut durumunu veya dolu olup olmadığını da size bildirebiliyor.

Bir gıda atığı kutusunun kilidini açmak ve atıkları atmak için sakinlerin uygulamaya ihtiyacı olacak.

Kilidi açtıktan sonra meyve, sebze ve yumurta kabukları, kahve, çay ve kuruyemişler, kurutulmuş çiçekler, kesilmiş çiçekler ve ev bitkileri ile ekmek, tahıllar, makarna gibi organik malzemelerden kurtulabilirsiniz.

Gıda atığı kutusuna neyin atılıp atılamayacağını unutursanız, uygulamada kabul edilebilir öğeleri resimlerle listeleyen yararlı bir web sitesi sayfası var. 


Ev tipi kompostlanabilir gıda atıkları:

  • Meyve ve sebzeler, yumurta kabukları, kahve telvesi ve çay poşetleri, fındık, ekmek, pişmiş pirinç ve makarna dahil yiyecek artıkları. 
  • Yaprak ve bahçe atıkları ve ev bitkileri dahil olmak üzere bitki atıkları.
ş1.jpg
Şekil 1. Kompostlanabilir gıda atıkları

 

Gıda atığı kutusu üzerinde nelerin atılacağı nelerin atılmayacağı yazılıdır.

Kaldırım kenarı Akıllı Kompostlama kutuları için yukarıdakilere ilaveten aşağıdakilerde kompostlayabilir:

  • Et, kemik, süt ürünleri ve hazır gıdalar da dahil olmak üzere yukarıda sırlanan ev tipi kompostlanabilir atıklar,
  • Pizza kutuları veya kullanılmış kağıt tabaklar gibi kaplanmamış, gıdayla kirlenmiş kağıtlar
2.jpg
Resim 2. Kompost için gıda atığı toplama kutusu

 

Normal çöpler (hayvan atıkları ve bebek bezleri dahil) gibi gübrelenemeyen eşyalar ve geri dönüştürülebilir eşyalar asla akıllı çöp kutularına atılmamalıdır.

2025 yılına kadar şehir çapında uygulanması planlanan program, sakinlerin yiyecek artıklarını ve bahçe atıklarını çöplerden ayırmasını gerektiriyor.

Sıfır atık, gıda atıklarının kaynakta ayrı toplanması ve kompost üretilmesiyle başlar. Aksi gıda atıkları tüm diğer atıkları kirletir ve kalitesiz hale getirir ve geri dönüşümünü engeller.

Gıda atığı bidonlarında toplanan atıklar, belli takvimleme süresi için kompostlama işlemi ve faydalı bir kaynağa dönüştürdüğü kompostlama veya anaerobik çürütme tesislerine götürülüyor.

New York'taki zorunlu kaldırım kenarı kompostlama programı, yakın zamanda Brooklyn'i de kapsayacak şekilde genişliyor.

2024 yılının sonlarında tüm şehrin programa dahil olması ve cezaların 2025 baharında yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Haziran 2023'te belediye meclisi, Sıfır Atık Yasasını kabul ederek Ekim 2024'ten itibaren tüm NYC sakinleri için kompostlamayı zorunlu hale getirdi - o zaman Manhattan kaldırım kenarında gıda atıklarını ayrı toplayan son ilçe olacak.

Manhattan'ın 2024 yılının Ekim ayında evrensel toplama işlemine başlaması planlanıyor.

Hem kompostlaştırma hem de anaerobik sindirim veya AD, gıda atıklarını parçalamak için mikroorganizmaları kullanır.

Kompostlama bunu oksijen varlığında yapar ve (tahmin ettiğiniz gibi) kompost oluşturur; anaerobik çürütme (AD) bunu oksijen olmadan yapar ve sindirim ürünü ve metan adı verilen katı ve sıvı organik artık madde üretir.

Anaerobik çürütmenin sonunda kalan katıların kompost haline getirilmesi ve toprağa eklenmesi yönündeki iyi bir uygulamadır ve AD savunucularının sıklıkla vurguladığı bir uygulamadır.
 

ş2.jpg
Şekil 2. Kompost sahasına kabul edilen gıda atıkları

 

Anaerobik çürütme, kompost sahalarının kabul etmediği süt ürünlerini, etleri ve yağları kabul edebiliyor.

Artık Sıfır Atık paketi, tüm mahallelerde toplama kutularının bulunacağını garanti ediyor ve Sanitasyon Bakanlığı'nın (DSNY) "sakinleri program hakkında bilgilendirmek" ve onlara "organik atıkların nasıl ayrıştırılacağını öğretmek için" sosyal yardım ve eğitim materyalleri sunmasını gerektiriyor.

Yiyecek maddelerini teslim almak için ayırmayan konut sahipleri, "kamu cezası" veya henüz belirlenmemiş bir para cezasıyla karşı karşıya kalacak.

Gıda atıkların hangi bölgede hangi gün ve hangi saatlerde toplanacağı önceden takvim hazırlanarak kamuoyu ile paylaşılmaktadır. 

Çöp depolama alanlarına sıfır gıda atığı gönderilmesi planlanmaktadır. 

Gıda atıklarından üretilen kompost toprak için "siyah altın"dır.
 

3.jpg
Resim 3. Kompost, Ambalaj Atığı ve Çöp Konteynırı Bir Arada

 

 

Kaynaklar:

https://www.theguardian.com/environment/2023/aug/30/composting-anaerobic-digestion-food-waste-effective
https://evgrieve.com/2023/06/the-arrival-of-smart-composting-bins-in.html
https://hellgatenyc.com/the-struggle-to-find-an-empty-dsny-compost-smart-bin-is-real
https://apps.apple.com/us/app/nyc-compost/id1596363693
https://www.nytimes.com/2023/12/01/nyregion/community-composting-budget-cuts.html
https://brooklynsolarworks.com/blog/how-start-composting-nyc/
https://www.nyc.gov/office-of-the-mayor/news/005-24/from-trash-treasure-ahead-citywide-curbside-composting-adams-administration-expands-staten#/0
https://www.silive.com/news/2023/02/a-blow-to-nycs-no-1-enemy-rats-new-smart-compost-bins-coming-to-10-staten-island-locations.html
https://www.bnnbloomberg.ca/nyc-s-community-composting-cuts-are-putting-its-curbside-plan-at-risk-1.2027779
https://www.nyc.gov/office-of-the-mayor/news/084-23/mayor-adams-roadmap-nation-s-largest-compost-collection-program-including-achieving#/0
https://www.nyc.gov/content/getstuffdone/pages/curbside-composting
https://citylimits.org/2023/06/08/nyc-makes-it-mandatory-for-residential-buildings-to-recycle-food-waste/

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU