Haiti'de çetelere liderlik eden Jimmy Cherizier, dün yaptığı açıklamada Başbakan Ariel Henry'nin istifa etmemesi durumunda başkent Port-au-Prince'deki çatışmaların bir iç savaşa ve soykırıma dönüşeceği tehdidinde bulundu.

Henry geçen hafta uluslararası müdahale gücü kurulmasıyla ilgili görüşmelerde bulunmak için Kenya'ya gitmişti. Haiti liderinin Port-au-Prince'teki havalimanının saldırı altında olması ve komşu Dominik Cumhuriyeti'nin kendisine iniş izni vermemesi nedeniyle ülkeye dönemediği belirtildi.

Haiti'deki çeteler geçen hafta Ariel Henry hükümetini devirmek için silahlı isyan başlatmış ve başkentin birçok bölgesinde polis ekipleriyle çatışmaya girmişti. Kentteki cezaevini de basan isyancılar yüzlerce tutukluyu serbest bırakmıştı.

Başbakan Henry'nin ülkeye dönemediği iddialarıyla ilgili bir açıklama yapan komşu Porto Riko'daki bir hükümet sözcüsü, Haiti liderinin uçağının kısa süreliğine Porto Riko'ya indiğini söyledi.

Sözcü Sheila Anglero, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Hâlâ Porto Riko'da olup olmadığını bilmiyorum" diye konuştu.

Barbekü lakabıyla da bilinen eski polis memuru Cherizier ise şunları söyledi:

Ariel Henry istifa etmezse ve uluslararası toplum onu desteklemeye devam ederse iç savaşa doğru gideceğiz. O da bir soykırıma yol açacak. Haiti hepimiz için ya bir cehennem ya da cennet olacak. Büyük otellerde yaşayan küçük bir zengin grubunun, işçi mahallelerinde yaşayanların kaderine karar vermesi imkansız.

Haiti'de Devlet Başkanı Jovonel Moise'nin 2021'de öldürülmesinin ardından iktidarı devralan Henry'nin geçen şubatta görevi bırakması gerekiyordu ancak ülkedeki güvenlik durumunu gerekçe gösteren Haiti lideri yeni seçim yapılana kadar görevde kalmak için muhalefetle anlaştı.

Moise tarafından ölmeden kısa bir süre önce atanan Henry, seçimle gelen bir başbakan olmadığı için meşruiyeti sorgulanıyor. 2016'dan bu yana seçim yapılmayan ülkede Moise'nin ölümünün ardından yeni bir cumhurbaşkanı da atanmadı. 

Haiti'de geçen haftadan bu yana devam eden çatışmalar dün gece başkentteki polis akademisine kadar uzandı. Akademide eğitim gören 800 öğrencinin silahlı grupların saldırısına uğradığı, takviye kuvvetlerin gelmesiyle saldırının püskürtüldüğü belirtildi.

Öte yandan başkentteki havalimanı çevresinde yoğunlaşan çatışmalar nedeniyle ülkeden çıkışlarda da sorun yaşanıyor.

250 Kübalı yolcunun havaalanında mahsur kaldığı ifade edilirken, AFP'ye konuşan yolculardan biri, "Uçağa binmek üzereyken, uçakta bir mermi deliği olduğunu fark ettiler" dedi.

2022'de abluka uygulayan çeteler, Haiti'yi yakıt kıtlığına sürükleyerek felç etmişti (Reuters)

Haiti uluslararası yardım arıyor

G9 Ailesi ve Müttefikleri isimli bir çeteler ittifakına liderlik eden 49 yaşındaki Cherizier, 1960'lar ve 1970'lerde Haiti'yi demir yumrukla yöneten Francois "Papa Doc" Duvalier'i ilham kaynağı olarak görüyor. 

Haiti'yi yönetenleri "siyasi elitler" olarak gören Cherizier, kendisiniyse devrimci diye niteliyor.

Cherizier'in kendini savunma ihtiyacı hissettiği konulardan biri de "Barbekü" lakabını alışıyla ilgili. AP haber ajansına 2019 yılında verdiği bir röportajda, annesinin sokaklarda tavuk sattığı için bu lakabı aldığını söyleyen Cherizier, insanları ateşe verdiği suçlamalarını reddetti.

Ancak ABD ve Birleşmiş Milletler'e göre Cherizier, Haiti'de gerçekleşen birçok katliamdan ve insanlık suçundan sorumlu. Ülkenin en güçlü çete lideri olarak görülen Cherizier, sosyal medya yoluyla önemli bir etki alanına ulaşmış olsa da Washington ve BM tarafından yaptırım uygulanan kişiler arasında.

Geçmişte çetelerin "zarar verici eylemler" gerçekleştirdiğini kabul eden Cherizier, "Toplumun onları affetmesi ve birleşerek yeni Haiti'yi düşünmesi gerektiğine inanıyorum" dedi.

Haitili yetkililerse, ülkede giderek kötüleşen güvenlik şartları nedeniyle aylardır uluslararası yardım talep ediyor. 

Ancak oluşturulması planlanan Birleşmiş Milletler destekli çok uluslu polis gücüyle ilgili henüz somut adımlar atılmış değil.

Independent Türkçe, AFP, AP, BBC

Derleyen: Barış Kaygusuz