El Kaide lideri Usame bin Ladin tarafından yönetilen, 19 saldırganın kaçırdıkları 4 uçakla ABD’de yaptığı intihar saldırılarının üzerinden tam 18 yıl geçti.
11 Eylül'ün üzerinden bu kadar zaman geçmesine karşın terör saldırılarıyla ilgili komplo teorileri hala konuşulmaya devam ediyor.
Saldırganlar kaçırdıkları üç yolcu uçağıyla Amerika Birleşik Devletleri’nin New York kentindeki Dünya Ticaret Merkezi kulelerine ve Washington’da ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) binasına intihar saldırısı yapmış, kaçırılan dördüncü yolcu uçağıysa içindeki yolcu ve mürettebatla birlikte Pensilvanya eyaletinin Shanksville kenti yakınında yere çakılmıştı.
Dördüncü uçağın yolcular ve mürettebatın kokpitin kontrolünü ele alma girişiminde bulunması üzerine bilinmeyen hedefine varamadan saldırganlarca düşürüldüğü tahmin ediliyor.
ABD topraklarında yapılan ‘en ölümcül terör saldırısı’ olarak tarihe geçen ve yaklaşık 3 bin kişinin ölümüne, 6 binden fazlasının yaralanmasına yol açan 11 Eylül saldırılarının üzerinden 18 yıl geçse de hala çok sayıda insan saldırılar hakkındaki özellikle internette dolaşımda olan komplo teorilerine inanabiliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Hatta Kaliforniya eyaletindeki Chapman Üniversitesi’nin 2016 tarihli bir çalışması ABD vatandaşlarının yarısından fazlasının ABD hükümetinin 11 Eylül saldırıları ile ilgili bilgileri gizlediğine inandığını ortaya koymuştu.
Saldırının ardından hazırlanan resmi raporun bazı bölümleri yıllarca sansürlense ve bazı bölümler hala kamuya açıklanmasa da bu durum saldırılar hakkındaki komplo teorilerini doğrulamıyor.
Psikoloji bilimi insanların komplo teorilerine inanmalarının ruhsal nedenleri olduğunu söylüyor.
Komplo teorileriyle ilgili çalışmalarıyla bilinen Britanyalı yazar Jovan Byford, hem teoriyi yalanlayan bulgular, hem teoriyi doğrulayan bulguların yokluğunun teorinin doğruluğuna dair kanıt olarak yorumlandığını söylüyor.
Kimi araştırmalarsa komplo teorilerine inananların şiddeti destekleme oranının yüksek olabileceğini vurguluyor.
Ne olursa olsun, dünyanın akışını değiştiren bu saldırı hala içinde bazı soruları barındırıyor.
Independent Türkçe, yıllardır konuşulan o soruları yanıtlarıyla birlikte derledi.
SORU 1: İsrail, Dünya Ticaret Merkezinde çalışan Yahudileri o gün uyardı mı?
KOMPLO TEORİSİ: Saldırıyı ABD’nin Arap ülkeleri ile savaşmasını isteyen İsrail yaptı. Bu teoriyi savunanlar saldırı günü Dünya Ticaret Merkezi’nde çalışan 4 bin Yahudi’nin İsrail gizli servisi Mossad tarafından işe gitmemeleri yönünde uyarıldığını iddia etmişti.
YANIT: İddiaya konu olan rakam İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın saldırıların olduğu bölgelerde yaklaşık 4 bin Yahudinin olabileceği konusunda kendilerine bilgi geldiği açıklamasından alınıp bağlamından kopartılmış. Hatta İran’ın eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, 2010’da yaptığı bir konuşmada bu komplo teorisini gerçekmiş gibi aktarmıştı. Oysaki 11 Eylül saldırılarından ölenlerden yüzde 10’unun Yahudi olduğu belirtiliyor. Aralarında birkaç İsrail vatandaşı da yer alıyordu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
SORU 2: Neden Pensilvanya’daki kaza yeri o kadar küçüktü ve uçağın enkazı görünmüyordu?
KOMPLO TEORİSİ: United Havayollarına ait 93 sefer sayılı uçak bir füze ile vuruldu ve havada parçalanan uçağın enkazı bu yüzden geniş bir alana yayıldı.
YANIT: Uçağın enkazını gösteren fotoğraflar bulunuyor. Ayrıca yolcuların saldırganlara isyan ettiği ve saldırganların bunun üzerine kasıtlı olarak düşürdüğünü kanıtlayan kokpit ses kayıtlarına ulaşıldı. Enkazın ağır parçalarının geniş bir alana yayıldığı yönündeki ilk teoriler yanlış çıktı. Aslında uçağın hafif parçaları rüzgâr nedeniyle yaklaşık 2 kilometrelik bir alana sürüklenmişti. ABD ordusun yolcu uçağının vurulması yönünde bir emir vermedi.
SORU 3: Dünyanın en güçlü hava kuvvetlerine sahip olduğu belirtilen ABD kaçırılan 4 uçağa neden müdahale edemedi?
KOMPLO TEORİSİ: Komplo teorisi: Dönemin ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney orduya uçaklara müdahale edilmemesi emri verdi.
YANIT: Saldırılar oldukça nadir gerçekleşen eş zamanlı çoklu uçak kaçırma eylemi ile yapıldı. Hava trafik kontrol radarının uçakları takip edebilmesi için uçaklarda bulunan “transponder” adlı cihazlar kapatılmış ya da değiştirilmişti. Kaçırılma, telsiz arızası gibi acil durumlarda pilotlar transponder üzerinden farklı kodlar kullanarak hava trafik kontrol merkezine bilgi veriyor. Dahası aynı gün ABD Hava Savunma Komutanlığı’nda rutin bir askeri eğitim tatbikatı yapılıyordu. Hava trafik kontrolörü Colin Scoggings orduyla sürekli irtibat halindeydi ve ordunun herhangi bir tepkisizliğini fark etmedi. Orduyla Federal Havacılık Kurulu (FAA) arasında iletişim kopukluğu vardı. Ordudaki ekipmanlar da yetersizdi ve bir Soğuk Savaş dönemindeki tehditlere önlem olarak okyanus üzerinden gelecek saldırılara karşı hazırlıklıydı.
SORU 4: İkiz kuleler nasıl oluyor da birkaç katında bir-iki saat süren bir yangının ardından bu kadar çabuk kendi içine doğru yıkıldı?
KOMPLO TEORİSİ: İkiz kuleler kontrollü patlama yöntemiyle yıkıldı. Teoriyi savunanlar 10 saniye süren çökmeyi kulelerin birinde 56 dakika, diğerinde de 102 dakika süren yangınla kıyaslıyor. Ayrıca çökme öncesi duyulan patlama seslerine ve alt katlardaki şiddetli enkaz püskürmelerine dikkat çekiyor.
YANIT: Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün yaptığı kapsamlı soruşturmaya göre uçaklar kulelerin destek kolonlarına zarar verdi ve yangından koruyacak ekipmanları devreden çıkardı.Uçaklardaki 37 bin litreden fazla jet yakıtı birçok kata yayılarak yangınları başlattı. 1000 santigrat dereceye ulaşan sıcaklık katların çökmesine ve çevredeki kolonların bükülmesine yol açtı. Bu da patlamaya benzer seslere neden oldu. Kontrollü yıkım neredeyse her zaman aşağı katlardan yukarıya doğru yapılıyor ancak İkiz Kuleler’deki çökme tepeden başladı. Ayrıca kulelerin enkazında yapılan ayrıntılı aramalara rağmen patlayıcı maddeye veya kontrollü patlamadan önce muhakkak yapıldığı gibi kolon ya da duvarların kesildiğine dair bulguya rastlanmadı.
SORU 5: Nasıl oluyor da amatör bir pilot bir yolcu uçağına karmaşık bir manevra yaptırabiliyor ve dünyanın en güçlü ordusunun merkezine çarptırabiliyor? Ayrıca bunu olası bir uçak kaçırma haberinin çıkmasından 78 dakika sonra takip edilmeden nasıl başarabiliyor?
KOMPLO TEORİSİ: Boeing 757 tipi yolcu uçağı Pentagon binasına çarpmadı. Bunun yerine bir füze, küçük bir uçak ya da insansız hava aracıyla saldırı yapıldı. Ancak saldırıda Amerikan Havayolları’na ait 77 sefer sayılı uçuşundaki yolcu uçağının kullanıldığını doğrulayan kanıtların artması üzerine bu kez komplo teorisyenleri uçağın karmaşık manevrasını öne sürerek saldırının El Kaide üyeleri tarafından değil Pentagon’un kendisi tarafından yapıldığını iddia etmeye başladı.
YANIT: Karakutular dahil uçağın enkazına ulaşıldı ve FBI tarafından kataloglandı. Enkazı gösteren fotoğraf ve videolara ulaşılabiliyor. Uçaktaki yolcu ve mürettebatın cansız bedenlerine ulaşıldı ve kimlikleri DNA incelemeleri ile doğrulandı. Ayrıca uçağın Pentagon’a saldırdığı anı gören görgü tanıkları bulunuyor.
SORU 6: Uçakların çarpmadığı bir gökdelen nasıl oluyor da bu kadar hızlı ve simetrik şekilde yıkıldı?
KOMPLO TEORİSİ: Dünya Ticaret merkezi kompleksine bağlı 7 numaralı gökdelen hem patlayıcı hem de yanıcı maddeler kullanılarak kontrollü şekilde yıkıldı.
YANIT: Bu teori kısmen binanın çökmesinden endişe eden bina sahibi Larry Silverstein’in bir TV söyleşisinde sarf ettiği "Çekin" (Pull it) sözlerine dayanıyor. Bu Silverstein’in güya binanın patlatılması için verdiği emir gibi yoprumlandı. Ancak Silverstein, itfaiyecileri geri çekmekten söz ediyordu. Resmi söyleme güvenmeyen bazı bilim insanları olay yerinden aldıkları dört ayrı toz örneğini incelediklerini ve ısıtıldığında şiddetli patlamaya yol açan alaşımlar bulduklarını öne sürmüştü. Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'nün soruşturması, binanın denetim altına alınamayan ve yedi saat süren yangınlar yüzünden çöktüğü sonucuna vardı.
Independent Türkçe için derleyen: Keremcan Karabatak
