İklim krizi konusunda iyimser olmak için 5 neden

Aşırı iklim olaylarına sahne olan 2023 geride kalırken umut verici gelişmeler de yaşanıyor

1970'lerden bu yana Amazon ormanlarının yüzde 20'si yok edildi (AFP)

Dünya 2023'ü eşi benzeri görülmemiş küresel sıcaklıklar ve aşırı iklim olaylarıyla geride bırakıyor.

Dünyadaki karbon kirliliğinin yükselmeye devam ettiğine dikkat çeken bilim insanlarıysa, gelecek yılın daha da kötü olabileceğini belirtiyor.

Buna karşın iklim kriziyle mücadelede atılan önemli adımlar ve umut verici gelişmeler de var. 

ABD merkezli yayın kuruluşu CNN, iklim krizi konusunda iyimser olmak için 5 nedeni sıraladı.

1. Yenilenebilir enerjide artış

İklim kriziyle mücadele için fosil yakıtların olabilecek en hızlı şekilde terk edilmesi gereken dünyada bu yıl birçok temiz enerji merkezi oluşturuldu.

10 milyon nüfuslu Portekiz'in 31 Ekim-6 Kasım periyodunda, 6 gün boyunca sadece yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerjiyi kullanması dünyanın geri kalanı için heyecan verici bir örnek oluşturdu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Uluslararası Enerji Ajansı'nın verilerine göre 2023, yenilenebilir enerji kapasitesinde en büyük artışın görüldüğü yıl oldu.

Dünyada en çok çevre kirliliği oluşturan ülke olan Çin, yenilenebilir enerji kaynaklarını ciddi şekilde artırırken, ülkenin rüzgar ve güneş enerjisi hedefleri 5 yıl erken tamamlandı.

Haziranda yayımlanan bir rapora göre Çin'in ürettiği güneş enerjisi kapasitesi, dünyadaki diğer ülkelerin toplamından daha fazla.

Ayrıca Çin ve ABD'nin kasımda iklim konusunda işbirliği yapmaya devam edeceklerini duyurması, 2023'ün bu alanda yaşanan en önemli gelişmelerinden biri oldu.

2. Fosil yakıtları terk etmek için iklim anlaşması

Bu ay Dubai'de düzenlenen COP28 iklim zirvesi, iklim kriziyle mücadelede kilometretaşlarından biri olarak kabul edilebilecek bir anlaşmayla sonuçlandı.

Yaklaşık 200 ülke, fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda anlaşmaya varırken, 100'den fazla ülke kömür, petrol ve gaz kullanımından vazgeçilmesi gerektiği yönünde çağrı yaptı.

Anlaşma, bir COP zirvesinde tüm fosil yakıtların birden hedef alındığı ilk belge olarak kayıtlara geçti.

3. Brezilya Amazonları'nda ormansızlaşma yavaşladı

Dünyanın en büyük ormanı olan Amazon'da yıllardır devam eden ormansızlaşma süreci bu yıl durma noktasına geldi.

Brezilya'da Lula da Silva'nın devlet başkanı seçilmesinin ardından başlayan iyileşme neticesinde, ormansızlaşma oranı 12 ayda yüzde 22,3 azaldı.

Brezilya hükümetinin hedefiyse 2030'a kadar Amazon'daki ormansızlaşmayı sıfıra düşürmek.

Amazon ormanları iklim değişikliğiyle mücadelede hayati önemde. Zira bu oranlar, dünyayı ısıtan kirliği atmosferden çeken bir "karbon lavabosu" işlevi görülüyor.

Dünyadaki karbon kirliliğinin yüzde 10'unun Amazon'daki ormansızlaşmayla bağlantılı olduğu düşünülüyor.


4. Ozon tabakası iyileşiyor

Birleşmiş Milletler'e göre, ozon tabakasında incelmeye neden olan kimyasalların kullanımının bırakılmasıyla birlikte ozondaki zarar onarım sürecine girdi.

Gezegeni ultraviyole ışınlarda koruyan tabakada açılan delik, 1980'lerde bilim insanlarının çalışmalarına yansımış ve bu konuda uluslararası işbirliğine gidilmişti.

1989'da uygulamaya getiren Montreal Protokolü'yle, CFC olarak da bilinen ozona zarar veren kimyasalların kullanımı yasaklanmıştı.

Eğer bu politikalar uygulanmaya devam edilirse, ozon tabakasının 2040'te 1980'deki haline geri dönmesi bekleniyor. Kutup bölgeleri içinse bu onarım süresi biraz daha uzun. Bilim insanları Arktik'te bu tarihi 2045, Antarktika'daysa 2066 olarak belirlemiş durumda.

5. Elektrikli arabalara yoğun ilgi

2023'ün en çok konuşulan konularından biri şüphesiz elektrikli araçlardı.

Kara taşımacılığını karbonsuzlaştırmak için kilit önemdeki elektrikli araçlara geçiş sürecinde bu yıl, ABD'deki satışlar rekor seviyeye ulaşırken, Çin ve Avrupa'da da yüzbinlerce kişi elektrikle çalışan arabalara yöneldi.

Bloomberg'in haberine göre ABD'de bu yıl 1 milyon elektrikli araç satıldı. Ülkede yılın ilk yarısında yapılan tüm satışların yüzde 8'ini de elektrikli araçlar oluşturdu.

Bu oran Çin'de yüzde 19, tüm dünyadaysa yüzde 15 olarak ölçüldü.

Avrupa'da elektrikli araç satışları yılın ilk 9 ayında yüzde 47 artış gösterdi.

Uzmanlar, birçok müşterinin daha ucuz elektrikli araç modellerini beklediğini ve iki-üç yıl içinde satışların daha da artabileceğini belirtiyor.

Türkiye otomobil pazarındaysa elektrikli otomobil satışları, bu yılın 9 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 862,8 artarak 39 bin 51 adete ulaştı.


Independent Türkçe, CNN, Bloomberg HT

DAHA FAZLA HABER OKU