İsrail, Hamas'a karşı yürüttüğü savaş çerçevesinde yalnızca dört günlük olan ateşkes süresini uzatması yönünde içeriden gelen ve giderek artan bir baskıyla karşı karşıya. Ancak AFP’ye göre İsrailli askeri yetkililer, daha uzun süreli bir ateşkesin İsrail'in Hamas Hareketi’ni ortadan kaldırma çabalarını zayıflatmasından endişeliler.

Hamas, cuma ve cumartesi günleri bazıları farklı milletlerden olmak üzere 26 İsrailli rehineyi Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne teslim ederken, İsrail 78 Filistinli tutukluyu serbest bıraktı. Serbest bırakılanların tamamı kadınlardan ve çocuklardan oluşuyordu.

Hamas, geçtiğimiz iki gün içinde anlaşmada yer almayan bir adımla 15 yabancıyı da serbest bıraktı.

Katar'ın arabuluculuk yaptığı, ABD ve Mısır'ın desteklediği anlaşma, uzatılması muhtemel olan ateşkes süresi (dört gün) boyunca 150 Filistinli mahkumun serbest bırakılması karşılığında Hamas'ın elindeki 50 rehinenin serbest bırakılmasını öngörüyor.

İsrail'de Hamas'tan geri alınan rehinelerin sayısının artırılması yönünde büyük bir iç baskı söz konusu. Ancak analistlere göre ateşkesin süresinin uzatılması Hamas’ın yeniden toplanma, toparlanma, silahlanma ve savaşa geri dönme konusunda daha fazla marj alanı sağlayabilir.

Ateşkes anlaşması, ortaya çıkan insani krizle birlikte Gazze Şeridi’nin yeniden bombalanmasına verdiği destek azalacak olan uluslararası toplumun İsrail üzerindeki diplomatik baskısını da artırıyor.

King's College London’da (KCL) savunma çalışmaları profesörü olan Andreas Craig, AFP’ye yaptığı açıklamada, zamanın her zaman olduğu gibi İsrail'in ve İsrail ordusunun aleyhine işlediğini söyledi. Ateşkes ne kadar uzun sürerse uluslararası toplumun savaşın sürmesi karşısında o kadar sabırsız hale geldiğine dikkati çeken Craig, ancak İsrail ordusunun Hamas'ı ortadan kaldırma hedefine ulaşmakta kararlı olduğunu vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, cumartesi günü Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerlerini ziyaret ettiği sırada ateşkes süresinin kısa olduğunu, haftalarca sürmeyeceğini, sadece birkaç gün alacağını söyledi.

Etrafı ağır silahlı askerlerle çevrili şekilde açıklamada bulunan Gallant, “Bundan sonraki müzakereler ateş altında yürütülecek” dedi.

“Korkunç bir ikilem”

Savaşın, Hamas'ın ani saldırısının ardından patlak verdiğini söyleyen İsrailli yetkililere göre savaşta şimdiye kadar çoğu saldırının ilk gününde olmak üzere yaklaşık bin 200 İsrailli öldü.

İsrail, savaşın ilk gününden beri Gazze Şeridi'ni yoğun şekilde bombalıyor. Bombardımanlara Gazze Şeridi'nde 27 Ekim'de başlatılan kapsamlı kara harekatı eşlik ediyor. Hamas hükümetine göre bombardımanlar altı binden fazlası çocuk olmak üzere yaklaşık 15 bin Gazzelinin ölümüne neden oldu.

Tel Aviv Üniversitesi'ne bağlı Moshe Dayan Ortadoğu ve Afrika Araştırmaları Merkezi'nden araştırmacı Arik Rudnitzky, ateşkes süresinin uzatılması yönündeki asıl baskının İsrail'in içinden, rehinelerin ailelerinden geldiğini söyledi.

Tel Aviv sokaklarında cumartesi akşamı rehinelerin serbest bırakılması talebiyle on binlerce kişinin katıldığı büyük bir protesto gösterisi düzenlendi. Gösteri sırasında rehinelerin resimlerini taşıyan eylemciler, ‘Onları şimdi kurtarın!’ sloganları attılar. Pankartlardan birinde ‘Onları cehennemden çıkarın!’ yazıyordu.

İsrailli bir askeri yetkili, İsrail'in en fazla sayıda rehineyi geri almaya kararlı olduğunu, ancak ateşkes ne kadar uzun sürerse Hamas'ın ‘kendini toparlamak ve İsrail'e yeniden saldırmak’ için o kadar çok zaman kazanmasından duyduğu endişeyi dile getirdi.

Kimliğinin gizli tutulması şartıyla AFP’ye konuşan İsrailli askeri yetkili, bu durumu ‘korkunç bir ikilem’ olarak niteledi.

Siyasi irade

Diğer yandan Katar, savaşı durdurmaya yönelik müzakerelerin başlıca arabulucusu oldu. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mecid el-Ensari, AFP’ye kalıcı bir ateşkes için ‘ivmeyi sürdürülmesine’ ihtiyaç olduğunu söyledi. Ancak bunun sadece İsraillilerin ve Filistinlilerin değil, kendileriyle çalışan diğer tarafların da siyasi iradelerini ortaya koymalarıyla başarılabileceğinin altını çizdi.

ABD Başkanı Joe Biden, cuma günü, Gazze'de ilan edilen dört günlük ateşkesin uzatılması için ‘gerçek fırsatlar’ olduğunu söyledi. Biden, İsrailliler ile Filistinliler arasında barışı tesis etmek için iki devletli çözümü ‘canlandırmak’ amacıyla çalışmanın zamanının geldiğini de sözlerine ekledi.

Prof. Andreas Craig, Washington'ın, özellikle önümüzdeki yıl kasım ayında yapılması planlanan ABD başkanlık seçimleri yaklaşırken ‘aylarca aralıksız sürecek’ yoğun seçim kampanyalarına hazır olmadığına inanıyor.

Dolayısıyla Biden yönetiminin bir çıkış yolu bulması gerektiğini düşünen Prof. Craig, “Bu çatışmanın askeri çözümü yok, kazananı da yok” ifadelerini kullandı.

Hamas yetkilisi Tahir el-Nunu, Hamas Hareketi’nin yeni ateşkes anlaşmalarını ciddi şekilde müzakere etmeye hazır olduğunu açıkladı.

Rehineler, saatler süren gecikmenin ardından cumartesi günü serbest bırakıldılar. Hamas gecikmenin nedeninin İsrail'in anlaşma şartlarına uymaması olduğunu söylerken İsrail Ordu Sözcüsü Doron Spielman bunu yalanlayarak Hamas'ın ‘psikolojik savaş’ kapsamında ‘oyalama taktiği’ uyguladığını belirtti.

AFP’ye konuşan eski İsrail istihbarat yetkilisi Avi Melamed, Hamas Hareketi’nin rehine kartını mümkün olduğu kadar uzun süre kullanmak için rehineleri serbest bırakmayı erteleyeceğini ve bunun da İsrail’in en yüksek bedeli ödemesine yol açabileceğini söyledi.

Hamas, İsrail içindeki Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılar verilen desteğin azalacağını ve İsrail hükümetine yönelik uluslararası toplumdan ve içeriden gelen baskıyla savaş bittikten sonra da var olmaya devam edebileceği ve Gazze'yi yönetebileceği koşulların oluşacağını umuyor.

Ortadoğu meseleleri üzerine çalışan bağımsız araştırmacı Eva J. Koulouriotis de aynı görüşte. AFP’ye konuşan Koulouriotis’e göre Hamas açısından Gazze Şeridi'ndeki varlığının sona ermesine yol açmayacak her türlü savaş senaryosu, insani ve maddi kayıplara, Gazze'deki yıkıma ve sivil kayıplara bakılmaksızın bir zafer olarak değerlendirilecek.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın