Tüketici güven endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeler ve gelecek dönem beklentilerini belirliyor. 

Bunun dışında yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçmeyi amaçlıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu'na göre (TÜİK) tüketici güven endeksi Ekim'de 74,6'ya yükseldi. 

Bir başka deyişle yükseliş ekim ayında da sürdü.
 

Ipsos Tüketici Güven Endeksi'nin yayımladığı veriler ise ortaya farklı bir tablo koyuyor.

Kuruma göre Türkiye 29 ülke içinde 34,5 ile son sırada yer alıyor. 

Açlık sınırı 13 bin TL

Türkiye'de sağlıklı ve dengeli beslenmenin maliyeti günlük 430 TL'yi geçmiş durumda.

Açlık sınırı 13 bin TL'ye yaklaşmış durumda.

Günlük harcamalarda Ekim 2023’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu oluşturuyor. 

Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Ekim 2023 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı raporunda eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 44 bin 718 liraya ulaşmış durumda.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in "Türkiye'de açlık sorunu var mı?" sorusunu yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Iışıkhan ise asgari ücretin 11 bin 402 lira olduğunu belirtip "Bu kapsamda, ülkemizde aşırı yoksulluk ve açlık sınırı içinde yaşayan kişi bulunmamaktadır" yanıtı veriyor.

TÜİK, üçüncü çeyrekte işsizliğin bir önceki çeyreğe göre 0,5 puanla gerilediğini söylese de, rakamlar Türkiye'de işsizliğin halen 3 milyonun üzerinde olduğunu ortaya koyuyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın reel sektör, finansal sektör temsilcileri ve profesyonellerinden oluşan 69 katılımcıyla gerçekleştirdiği Kasım ayı piyasa katılımcıları anketinde 12 ay sonrasına yönelik enflasyon beklentisi ise yüzde 45,28'den yüzde 43,94'e gerilemiş durumda.

Resmi veriler böyle. 

Peki Ipsos ne diyor? 

Ipsos’un Dünya’nın Endişeleri Araştırması’na göre enflasyon en büyük endişe olmaya devam ediyor, enflasyona dair en yüksek endişe seviyesi Arjantin’de. 

Türkiye ise ilk beş ülke arasında yer alıyor. 
 

Türkiye'nin en önemli sorunu hala ekonomi ve toplum yakın zamanda bir düzelme beklentisi içinde gözükmüyor. 

Hane geliri, alım gücü gibi parametrelerde olumsuzluk sürüyor, fiyat artışlarının devam etmesi nedeniyle "Hane gelirimiz azaldı" diyenlerin oranında yukarı yönlü bir hareket söz konusu. 

Döviz kurları, işsizlik oranı, kişisel yaşam standardı seviyesi, kişisel harcamaların önümüzdeki dönemdeki seyrine yönelik beklentilerde karamsar tablo sürüyor.

Ipsos Türkiye CEO'su Sidar Gedik'e göre toplumun ekonominin gidişatına bakışı da küçük olumlu hareketlere rağmen önceki aylara benzer şekilde olumsuz olmaya devam ediyor. 

Ipsos’un tüketici güveni sıralamasında Türkiye Ekim ayında Eylül’e kıyasla 2,5 puanlık bir yükseliş grafiği içinde olsa da ekim ayını da 29 ülke içinde en son sırada kapattı. 

Bu Türkiye'nin söz konusu araştırmayı en son sırada tamamladığı üst üste üçüncü ay oldu. 

Dünya en çok neden endişe ediyor? 

Ipsos’un Dünya’nın Endişeleri Araştırması’nda yöneltilen sorulardan biri de bu.

Anket katılımcılarına "En çok endişe duyulan üç konu nedir?" sorusuna verilen yanıtlar arasında birinci sırada yüzde 39'luk oranla enflasyon geliyor.
 

Enflasyonu, suç (yüzde 31), yolsuzluk ve sosyal eşitsizlik (yüzde 31), işsizlik (yüzde 26) ve finansal/siyasi yolsuzluk (yüzde 25) takip ediyor. 

Enlasyon konusunda en endişeli ülke yüzde 69'luk oranla Arjantin. 

Arjantin'i, Singapur, Polonya, Kanada ve Türkiye izliyor.
 

Enflasyon Türkiye için yüzde 55 oranında rahatsız edici görünüyor. 

En az endişeli ülke ise yüzde 20'lik oranla savaş halindeki İsrail. 

Türkiye'nin en önemli sorunu ne? 

Ipsos'un Gündeme Dair Araştırması'nda yer alan bu soruya verilen yanıtlarda ağırlık yine ekonomide.

Göçmenlere dair hissedilen sorunlar yüzde 5 seviyesinde seyrederken bu oran ekonomide yüzde 87'ye kadar yükseliyor.
 

Yani Türkiye'nin neredeyse tamamına yakını ekonomik gelişmeleri birincil problem olarak görüyor. 

Aynı araştırmaya göre Türkiye'nin Ağustos 2022'de ekonomiye yönelik endişesinin yüzde yüzde 89 oranında olduğu hatırlandığında ekonomiye dair güvensizlik mevcudiyetini devam ettiriyor. 

Sadece birincil sorun olarak ekonominin yüzde 46 seviyesine indiği gözlemleniyor.

Bu süreçte Türkiye toplumunun ortak endişe önceliğinin deprem ve doğal afetlere döndüğünü anımsatmak gerekiyor. 

Ipsos'un aynı çalışmasında Türkiye ekonomisinden memnun olanların oranı yalnızca yüzde 3 seviyesinde kalıyor.
 

Ocak 2021'de bu oran yüzde 21 seviyesindeydi, aynı yıl ekonomi kötü diyenlerin oranı yüzde 58'i buluyordu. 

Yaklaşık son üç sene içinde "Ekonomi kötü" diyenlerin sayısı arttı, istatistiklere ekim 2023 itibarıyla yüzde 76 olarak yansıdı. 

Bir başka deyişle mayıs 2023 seçimlerinin ardından ekonomi yönetiminin değiştiği ve yeniden rasyonel politikaları dönüldüğü Türkiye'de "Ekonomi kötü" diyenlerin oranında 12 puanlık bir artış gözlemlendi.

Döviz kuru beklentisi, alım gücü...

Ipsos'un Gündeme Dair Araştırması'na göre Türkiye'de toplum döviz kurunun artacağı ile ilgili beklentisi de yükselerek devam ediyor. 

Ocak 2021'de yüzde 61'lik bir kesim dövizin kesinlikle artacağını düşürken ekim 2023'te aynı yönde düşünenlerin oranı yüzde 68'i bulmuş durumda. 
 

Bu oran bu yılın temmuz ayındaki beklentinin dört puan gerisinde. 

Kısacası Türk Lirası'nın Dolar ve Euro karşısında değer kaybedeceğini düşününler hala çoğunlukta. 

Aynı araştırma Türkiye'de alım gücündeki düşüş eğiliminin geçen aya göre 1 puan artışla yüzde 76 seviyesini çıktığını ortaya koyuyor. 

Türkiye'de yalnızca yüzde 4'lük azılıkta kalan bir kesim alım gücünün arttığını savunuyor.