Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılı dünya basınında farklı açılardan incelendi.
Analizlerde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Atatürk'ün mirasına ve değerlerine yaklaşımıyla 100. yıl kutlamalarının atmosferi değerlendirildi.
Guardian: "Türkiye, dünyadaki yerini bulmaya çalışıyor"
Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana yaşanan bazı önemli olayların ve kişilerin fotoğraflarıyla bir haber hazırladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yazıda Cumhuriyetin ilanı, Atatürk'ün ölümü, 1960 ve 1980 darbeleri ve 1999'daki Gölcük depreminin yanı sıra 2003'te Ak Parti'nin iktidara gelişi, 2013'teki Gezi protestoları, 2016'daki darbe girişimi ve Erdoğan'ın mayısta düzenlenen seçimleri kazanması gibi olaylara yer verildi.
Haberde, Atatürk'ün "Türkiye'yi Avrupa egemenliğinin pençesinden kurtardığı ve bir zamanlar kıtalara yayılan çok kültürlü bir İslam imparatorluğunu, bir Anadolu cumhuriyeti olarak yeniden yapılandırdığı" belirtildi.
Yazıda, şu ifadelere de yer verildi:
100 yaşına girerken Türkiye'nin cumhuriyet dönemi, liderlerinin ülkeyi bir yandan yeniden tanımlamaya, diğer yandan da tarihin yaralarını sarıp uluslarının dünyadaki yerini bulmaya çalışmasının öyküsüdür.
Kathimerini: "Erdoğan, 'Selanik'i bizden aldılar' dedi"
Yunan gazetesi Kathimerini, Erdoğan'ın cumartesi günü düzenlenen Büyük Filistin Mitingi'ndeki konuşmasında yaptığı Selanik göndermesini öne çıkardı.
"Erdoğan: Selanik'i bizden aldılar" başlıklı haberde, cumhurbaşkanının Selanik, Musul ve Halep'i anavatanın parçası saydığına dikkat çekildi.
Erdoğan, mitingde şunları söylemişti:
Tıpkı Edirne neyse Üsküp'ün, Kırklareli neyse Selanik'in, Mardin neyse Musul'un, Gaziantep neyse Halep'in o olduğu gibi Gazze de vatan topraklarının ayrılmaz sandığımız bir parçasıydı. Nereden nereye geldik?
To Vima: "Erdoğan, Türkiye'nin kurucusuymuş gibi davranıyor"
Yunanistan'ın önde gelen gazetelerinden To Vima ise 100. yıl kutlamalarına ilişkin, "Erdoğan sanki Türkiye'nin kurucusuymuş gibi davranıyor" başlıklı bir analiz yayımladı.
Haberde, Erdoğan'ın "Atatürk'ü kamusal alandan ve ülkenin kolektif bilinçaltından silmeye çalıştığı fakat bunu başaramadığı" öne sürüldü.
Analizde, cumhurbaşkanının kendisini "siyasal İslam'ın lideri" olarak konumlandırdığı ve Atatürk'ün mirasını gölgede bırakmaya çalıştığı iddia edildi.
AP: "Gösterişsiz kutlamalar hayal kırıklığı yarattı"
ABD merkezli haber ajansı AP'nin haberindeyse Gazze'deki savaş nedeniyle Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılı için yapılan kutlamaların "sönük" geçtiğine dikkat çekilerek, şu yorumlar yapıldı:
Gösterişsiz kutlamalar, köklerini Türkiye'nin İslami hareketinden alan Erdoğan hükümetinin, laik cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün mirasını baltalamaya çalıştığını düşünen Türkiye'deki pek çok kişi arasında hayal kırıklığına neden oldu.
Haberde, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in 25 Ekim'deki açıklamasında, "Bugün maalesef 100 yıl sonra bile halen ülkemizde cumhuriyetimizle sorunu olanlar var" diyerek, AK Parti'nin 28 Ekim'de Gazze'ye destek için düzenlediği Büyük Filistin Mitingi'ni eleştirdiği de hatırlatıldı.
Ajans, Erdoğan'ın Atatürk'ün mirasına dair yaklaşımı için de şu değerlendirmeyi yaptı:
Toplumun tüm kesimleri Atatürk'ün reformlarını benimsemedi. Erdoğan ve destek aldığı dini tabanı, Türkiye'nin Osmanlı mirasından ve İslami geçmişinden gurur duyuyor. Erdoğan, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir subayı olarak Atatürk'ün askeri başarılarına saygı duyuyor ancak cumhuriyet dönemini nadiren övüyor.
Deutsche Welle: "Erdoğan, Atatürk'ün vizyonu için tehdit"
Alman devletine ait Deutsche Welle'nin haberinde, Atatürk'ün cumhuriyeti kurarken benimsediği değerlerle mevcut iktidarın ideolojisinin çatışma halinde olduğuna işaret edilerek, şu yorum paylaşıldı:
Bir asır önce Atatürk laik değerlere dayalı Türkiye Cumhuriyeti'ni kurdu. Günümüzdeyse pek çok kişi, onun vizyonunun muhafazakar Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından tehdit edildiğinden endişeleniyor.
Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yüzyılı için iktidarın kullandığı "Türkiye Yüzyılı" ifadesinin, Erdoğan'ın mayıstaki seçimler için düzenlediği kampanyanın da ana sloganı olduğu hatırlatıldı.
Haberde, Alman sivil toplum kuruluşu Özgürlük için Friedrich Naumann Vakfı'ndan Beate Apelt'in görüşlerine de yer verildi. Apelt, Erdoğan ve Atatürk'ün portrelerinin yan yana sergilendiğine işaret ederek, bunun "Atatürk'ün cumhuriyeti kurmasına rağmen aslında bu büyük yüzyıl projesini ilerleten kişinin Erdoğan olduğu mesajını verdiğini" savundu.
Tehran Times: Reisi, Erdoğan'ı 100. yıl vesilesiyle kutladı
İran'da İngilizce yayın yapan haber sitesi Tehran Times, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl dönümü vesilesiyle Erdoğan'ı tebrik ettiğini yazdı.
Reisi, yayımladığı mesajda şu ifadeleri kullandı:
İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki işbirliği ve karşılıklı anlayışın, iki millete hayırlar ve değerli kazanımlar, bölgeye ve dünyaya da barış, istikrar ve refah getireceğine inanıyorum.
Haberde, İran ve Türkiye'nin birçok bölgesel konuda birlikte hareket ettiğine dikkat çekilerek, iki ülkenin de Gazze'deki savaşta benzer bir tutum sergileyip ateşkes talebinde bulunduğu hatırlatıldı.
NHK: "Erdoğan, Türkiye'yi 'kimsesizlerin kimsesi' yaptı"
Japonya'nın kamu yayımcısı NHK'nin haberinde, Erdoğan'ın cumartesi günkü mitingle Gazze'ye destek verirken, pazar günü yayımladığı mesajda da Türkiye'yi "kimsesizlerin kimsesi" diye nitelediği öne çıkarıldı.
Haberde, cumhuriyetin kuruluşuna ilişkin, "Bir asır önce, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında yabancı ülkeler bölgeyi paylaşırken, Atatürk liderliğindeki güçler onları geri püskürttü ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti" dendi.
Independent Türkçe, Guardian, AP, Tehran Times, NHK, To Vima, Kathimerini, Deutsche Welle