Suriye'de son yıllarda yaşanan savaş belirli bir savaş türüne benzemiyor.

Bu savaş, fanatizme ve diğerini her ne pahasına olursa olsun ortadan kaldırma girişimine dayanan, bir ülkenin insanları arasında yaşanan iç ve dış saldırıların ve diğer başka saldırıların bir karışımı.

Bu durum Suriye toplumunu, değerlerini ve ilkelerini güçlü bir şekilde etkilemiş ve onu bugün hala mevcut olan bir kargaşa, şok ve karışıklık girdabına sürükledi.

Tahribat sadece ülkeyi ve maddi temellerini etkileyip çok sayıda cana mal olmadı aynı zamanda hakkı batıla çevirdi ve her şeyi mubah kıldı.

Öyle ki kendinizi insanların kendilerine her şeyi mübah kıldıkları bir yerde buluyorsunuz.

Bu durumda amaç, tek bir aracı değil birden fazla aracı meşrulaştırır, hayatta kalma içgüdüsü devreye girer ve "Maslow'un piramidindeki" ilk ihtiyaçlar güçlü bir şekilde mevcuttur.

Hayatta kalmaya gelince, bu en güçlü, en nüfuzlu, en pahalı, en zararlı olan ve ülkesinin ve topraklarının sınırları içinde yaşam arayanlara hükmetme ve kontrol etme becerisine sahip olan içindir.

Temelin darbe alması

Bu savaş Suriye toplumunu yıprattı ve onun en önemli ve en derin temellerini, yani bu hayatta binanın temeli olan insanı vurdu.

Savaş, toplumsal yaşamın ortaya çıkışındaki en önemli etkenleri istikrarsızlaştırdı ve güçlünün zayıfa karşı muamelesinde zayıfı güçlüye karşı savunmasız hale getirdi.

Sonuç olarak bu durum kimilerini vahşet ve fanatizmlerini göstermeye sevk ederken kimileri de bilinçaltında toplumsal yapının dengesiz olduğu bir yerde olduklarını hissettiler ve kaybettiklerini kendilerine geri verecek ortamları bulmak için başka toplumlara gitmeye karar verdiler. 

Savaştan sonra yaşanan her şeyin sosyolojik temelleri var. Bunu İbn Haldun, meşhur mukaddimesinde açıkça söylüyor.

İbn Haldun, Suriye toplumunda kaybolmaya başlayan ve çökme tehdidi altındaki, sosyal hayatın ortaya çıkmasına imkan sağlayan üç faktörden bahsetti:

Birinci faktörde iki ana husus var; yiyecek ve içecek temini.

Bu da ancak başkalarıyla münasebet kurarak, güvenlik ve emniyeti sağlayarak, her türlü saldırıya karşı kendini savunarak mümkün olabilir.

Bugün Suriyeliler artık günlük geçimlerini sağlayamıyor. Her gün yeni sürprizlere hazırlanmaya alıştılar; bu sürprizlerden en önemlisi fiyatların gelirlerine göre orantısız şekilde sürekli artması.

Bu durum güvenlik ve istikrar fikrinin yok olmasına katkıda bulundu, insanlara korku aşıladı ve bu korkunun kökleri on yıl boyunca epey derinlere kadar uzandı.

37 yaşındaki iki çocuk babası Louay bu konuda şunları söylüyor:

Stres ölçer veya yaşamdaki dengemizin boyutunu ölçecek başka bir ölçü var mı bilmiyorum. İstikrar olmadan, düzenli düşünme ve gelecek için plan yapma imkanı olmaz. İki çocuğum var ve her geçen gün ihtiyaçları ve gereksinimleri artıyor. Tabii, bir şey piyasada eksik değilse ve komşu ülkelerden temin etmemiz gerekiyorsa mümkün olan her şekilde seyahat etmeye çalışıyorum.

İşbirliği yok

İkinci faktöre gelince, "İnsanın doğuştan gelen içgüdüsü onu başkalarıyla yakınlaşma isteğine itiyor. Bunun, toplumun oluşumunda sosyal hayatın işbirlikçi bir şekilde inşa edilmesine katkı sağlayan psikolojik boyutları ve özellikleri var" dedi.

Bu durum, Suriye gerçeğiyle çelişiyor; çünkü bu toplumda işbirliği artık en üstün değer değil.

Başa çıkma yöntemleri, her bireyin, en düşük seviyede bile sorumluluğun mevcut olmadığı durumda, hayatta kalmasını ve kazanımlar elde etmesini sağlayan bencil bir temele dayalı hale geldi.

Pek çok kişi insanların ekmeği üzerinde aldatma politikası izledi. Alım gücünün düşüklüğünden ve gıda ihtiyacından yararlanarak hızlı kazançlar elde etmek ümidine düştüler.

Bazıları bazı gıdaların içeriğinde değişiklik yaparak gıdaların içine zararlı madde eklediler.

Bazı tüccarlar son kullanma tarihi geçmiş ürünleri stokladılar ve dış ambalajlarını yeni bir son kullanma tarihi ile yeniden bastılar, ilaç alanında da bunlar oldu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 2/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 3/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 4/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 5/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 6/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 8/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 9/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 10/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 11/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 12/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 13/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 14/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 15/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 16/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 17/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 18/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 19/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 20/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 21/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 22/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 23/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 24/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 25/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 26/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 27/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 28/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 30/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

Bu tüccarlar için insanların sağlığının hiçbir değeri yok.

Bu cümle son kullanma tarihi geçmiş malzemelerin bulunması nedeniyle dükkanı bir süreliğine kapatılan Müunir'e ait.

Münir konuyla ilgili şunları söyledi:

Distribütörlerden alışveriş yapıyorum ve gıda ambalajlarının üzerinde yazanlara itibar ediyorum. Ama tarihin sahte olduğunu nasıl bilebilirim? Tek geçim kaynağım olan dükkânımı yeniden açmak için büyük bir meblağ ödedim, peki bazı tüccarlar bunu bize niye yapar?!.

Bozuk ortam

Tahribat, korunması gereken temel altyapı olarak kabul edilen eğitim sektörüne de ulaştı. Yeni nesiller, her ülkenin ilerleme ve kalkınma umududur.

Ancak dolandırıcılık bu sektöre sızmış ve kapılarını çalmıştır. Öğretmenin statüsü de prestijini yitirdi ve okullar, sanki iki taraf arasında ilan edilmemiş bir savaşmış gibi, her biri kendi varlığını ve sözünü empoze etmek istercesine, öğrencilerin olduğu kadar öğretmenlerin de kendilerini kanıtlayacakları bir yer haline geldi.

Bir süre önce Humus'un batısındaki bir okulun müdürlerinden biri, bazı öğrencilerin kendisinden memnun olmaması nedeniyle görevden alındı. Öğrenciler müdürle sorunu olan birine gittiler.

Bu kişi birkaç kişiyle birlikte, "yanlış" olduğu söylenen raporları yetkili makamlara sundu. Üstelik 10 milyon Suriye lirasını bulan rüşvet de ödedi. 

Peki insan bu "çarpık" sosyal ortamda nasıl rahat eder, istikrar olmayan, güvensiz bir ortamda nasıl işbirliği yapar?

Herhangi bir yerde bir cinayetin işlendiğini ve bu suçun sebebinin artık ailesine bakamayan bir babanın verdiği bir karar olabileceğini duymak artık pek de dikkat çekici bir haber değil.

Başkaları uyuşturucuya ve fuhuşa başvururken, bu kişiler düzgün bir yaşam için en ufak bir umut ışığı bile bırakmayan koşullar altında ailelerinin ve kendilerinin canına kıyıyorlar.

 
Kalmak için bir neden!

İbn Haldun'a göre üçüncü faktör, insanın münasebet kuracağı belirli bir grubu seçme arzusudur ve bu, insanın özgür iradesinden kaynaklanmaktadır, aksi takdirde sosyal hayat bir dizi saldırılar ve karışıklıklar silsilesine dönüşür.

Bu durum, Suriye toplumunda açıkça görülüyor. Suriyeliler, ait oldukları toprakların uçsuz bucaksız alanlarında kendilerine bir grup bulmaya ve hangi araç ve yöntemle olursa olsun bu toprakların sınırları içinde yaşamaya çabalıyorlar.

Bu da birçok kişinin belirli topraklara giderken hayatlarına mal olacak deneyimler yaşamasına neden oluyor.

Bu deneyimleri en iyi anlatanların Suriyeliler olduğu düşünülüyor. Ülkeyi terk etmek istemesine ve sınırdaki kaçakçılardan birine yüklü miktarda para ödemesine rağmen seyahat edemeyen Muhammed şunları söyledi:

Kaçakçıya Türkiye'ye gitmek için para ödedim, buluşacağımız yere geldiğimde o gelmedi, 12 saat orada kaldım. Aramayı denedim ama cevap vermedi.

Muhammed, defalarca Suriye dışına çıkma girişiminde bulunmasının nedenini şöyle anlatıyor:

Burada kalmak için tek bir neden istiyorum. İletişim Mühendisliği Fakültesinden mezun oldum ve beş yıldır iş bulamadım ve insan olarak değerimin olduğunu düşünmüyorum. Sanki topluma yükmüşüm gibi hissediyorum. Bu yaşıma kadar varsa hala babamdan harçlık alıyorum. Kendimi güvende hissetmiyorum. Artık her şey mubah hale geldi.

Independent Arabia