Suudi Arabistan, Osmanlı müfredatında hangi değişikliklere gitti?

Suudi Arabistan Eğitim Bakanlığı, Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili ortaokul tarih kitaplarında yer alan bilgilerde değişikliğe gitti.

Daha önce kitaplarda yer alan bilgilerin yerine “daha güvenilir kaynaklara dayanılarak” yapıldığı belirtilen değişiklikte, Osmanlı İmparatorluğu’nun nasıl yıkıldığı ve ardından Arap ülkelerinin bağımsızlık süreçleri anlatılıyor.

Osmanlı İmparatorluğu, “istilacı güçler” olarak tanımlanıyor.

Suudi köşe yazarı Emced Taha, yapılan değişiklikler sonrası oluşan konu başlıklarını madde madde sıraladı. Suudi Eğitim Bakanlığının yayınladığı Arap Yarımadası’nda Osmanlı Devleti’nin rolü başlığıyla verilen içerik şöyle:

• Birinci ve ikinci Suudi Arabistan devleti savaşı ve Osmanlının yerel liderleri Kral Abdulaziz’e karşı kışkırtması
• Deriye, Zehran ve Asir şehirlerinin yıkılması
• Suudi Arabistan devletinin son imamı Abdullah bin Ali Suud’un İstanbul’da işkence edilerek öldürülmesi
• El-Ahsa ve Asir’deki tüccarlara baskı yapılması. Tüccarların birçok kez Osmanlı Sultanı’na şikayette bulunmasına rağmen cevap alamaması.
• Müfredatta Osmanlı’nın müttefiki Almanya ile birlikte I. Dünya Savaşı’nda savaşması için Medine halkını göçe zorladığı ve çocukları ailelerinden ayırarak suç işlediği bilgisi geçiyor.
• Ayrıca Hz. Muhammed’e ait kutsal emanetlere el konularak İstanbul’a götürüldüğü belirtiliyor.

Osmanlı yönetimi altındaki Arap topraklarının 15 devlete bölündüğü söylenen müfredatta, her devletin bir vali tarafından yönetildiği, halktan ve tarım ürünlerinden vergi alındığı, bu vergilerin tümünün Osmanlı hazinesine gönderildiği ve Arap devletlerine çok az bir miktar bırakıldığı yazıyor.

Osmanlı yönetimi, Arap devletleri üzerinde siyasi egemenlik kurmak ve Arap yarımadasında birlik ve bütünlüğü engellemekle suçlanıyor.

Suudilerin “kahramanca” mücadelesinin Arap yarımadasındaki Osmanlı varlığını zayıflattığı, ve imparatorluğun 1923’te yıkıldığı bilgisi yer aldı.

1815 Asir ve Zehran Savaşı'nı anlatan görsel / Fotoğraf: Suudi Arabistan Eğitim Bakanlığı

Tarih kitabının altıncı konusunda, 1813 tarihli Turbe Savaşı’na yer veriliyor. Mustafa Bey komutasındaki Osmanlı güçlerinin Turbe kentine geldiği, ancak Suudilerin direnişi karşısında yüzlerce kayıpla geri döndüğü belirtiliyor.

1813-1815 yılları arasında yaşanan Asir ve Vadi Zehran savaşlarına da yer veren kitapta, Muhammed Ali, Abidin Bey ve Ahmet Tosun komutasındaki Osmanlı kuvvetleriyle Tami bin Şuayb ve Bahruş bin Alas komutasındaki Suudi güçlerinin çatışmasına yer veriliyor.

Bu savaşta Osmanlı kuvvetlerinin Suudi Arabistan’ın güney bölgelerini “işgal” etmek istediği, ancak “Suudi savaşçıların sert direnişiyle” karşılaştığı anlatılıyor. Savaşın sonunda ise Suudilerin savaşı kazanarak birçok Osmanlı askerini öldürdüğü ve esir aldığı belirtiliyor.

Independent Türkçe