Savaş Çalışmaları Enstitüsü (ISW); Tacik, Özbek ve Hazara liderlerinin ABD ve NATO’nun Afganistan’dan çekilmesinin ardından olası bir güç savaşı hazırlığıyla kendi etnik topluluklarını seferbet ettiğine dair göstergeleri inceledi. ISW’den Scott DesMarais’in analizine göre Afganistan’daki Peştunların da yakında seferber hazırlıklarına başlaması olası.
DesMarais’in analizinde ABD’nin, Taliban’la ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesi üzerine düzenlediği ikili anlaşmanın tamamlanmak üzere olduğu belirtildi. Çekilme karşılığında Taliban’ın farklı milletlerden (El Kaide ve IŞİD’i de içeren) militanların Afganistan’dan düzenlenen küresel saldırıları engelleyeceğini vadettiği iddia ediliyor.
DesMarais’in aktardığına göre Taliban anlaşmanın ardından diğer Afgan siyasi liderlerle Afganistan’ın geleceğine dair müzakere yürütecek. Anlaşmanın kesin maddeleri belirsizliğini korurken, ABD müzakerelerin Afganistan’ın yeni hükümetine odaklanacağına işaret ederek görüşmelerde mevcut Afgan hükümetine açıkça destek vermekten imtina etti. Analizde mevcut hükümete verilen desteğin durdurulmasının ABD ve NATO açısından büyük bir taviz anlamına geldiği belirtildi. Bu doğrultuda DesMarais, ABD ve Taliban arasındaki ikili anlaşmanın mevcudiyetinin ve maddelerinin tamamlanmasının Afgan hükümetini oyun dışı bırakacağına ve ciddi biçimde zayıflatacağına işaret ediyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
ISW’de yer alan analize göre siyasi ağırlığı olan Afgan liderler, Taliban’la söz verilen gelecek müzakerelerin çökmesi olasılığına karşı çoktan önlemler almaya başladı. Bu hazırlıklar Afganistan hükümeti dışındaki çeşitli güç merkezlerini kuvvetlendirerek iç savaş ihtimalini artırıyor. DesMarais’in toplulukların hazırlıklarına dair vurguladığı noktalar şu şekilde:
Tacikler
Güç mücadelesine dair en iyi hazırlığı Afgan Tacikleri yapmış durumda. Siyasi ağırlığı olanlar Tacik Cemaat-i İslami Partisi'yle ilişkili milisleri kontrol ediyor ya da yeniden seferber ediyor. Cemaat-i İslami tarihsel olarak 2001’de ABD’nin Taliban’ı devirmesine ortaklık eden Kuzey İttifakı’nın merkezini oluşturuyor.
Özbekler
Özbek savaş beyi Abdurreşid Dostum da kendi güçlerini seferber ediyor. Dostum’un Özbekleri Kuzey İttifakı’nın ikinci ayağını oluşturuyordu. Dostum, Temmuz 2019’da Cevzcan ve Saripul illerindeki karakollarda çeşitli ziyaretler gerçekleştirdi.
Hazaralar
Pek çok Şii Hazara savaş ağası da Orta Afganistan’ın dağlık bölgesinde bulunan Hazaracat’taki bağımsız milisleri kontrol ediyor. Taliban’ın tarihsel olarak hedef aldığı Hazaralar’ın Kabil’in kentsel bölgesinde de toplulukları mevcut. Hazara liderleri kendilerine karşı şiddetin devam etmesi durumunda seferberliğin artacağı uyarısında bulundu. İran da Afganistan’da Hazaraları seferber etme açısından aktif olabilir.
Tacik, Özbek ve Hazara liderleri 1990’larda Taliban tehdidiyle milislerini birleştirmiş ve Kuzey İttifakı’nı oluşturmuştu. Afgan Peştunlarının da yakın zamanda seferberlik başlatacağı düşünülüyor.
Independent Türkçe için derleyen: Esra Güngör
© The Independentturkish
