Libya'da bir antik kent yıkıldı

Antik Yunan Hesperidleri, milattan önce 7'nci yüzyıla kadar uzanıyor. Bingazi'deki eski eser gözlemcisi, saldırıyı bir suç olarak nitelendirdi

Bingazi’deki Hesperidler antik kenti buldozerlerin darbelerine maruz kalıyor (Sosyal medya)

Buldozerler, Libya'nın Bingazi şehrinde bulunan, 'aşağı şehir' olarak adlandırılan ve milattan önce 7'nci yüzyıla kadar uzanan Yunan kenti 'Hesperidler' arkeolojik alanı içerisinde hareket ediyor.

Eski Eserler İzleme Kurumu, "kültürel mirasa karşı suç" ve "Libya devletinin ulusal güvenliğinin ihlali" olarak nitelendirdiği bu saldırının durdurulması için defalarca çağrı yaptı.


Ceza gerektiren suç

Bingazi Eski Eserler İzleme Kurumu Başkanı, Independent Arabia'nın çağrılarına yanıt vermedi.

Eski Eserler Birimi Adli Uzmanlık Merkezi'ndeki adli uzman Abdulhafız Farac el-Masallati, "Bu konuyu konuşmak için artık çok geç, çünkü arkeolojik alanların korunmasından yetkili makam sorumludur. Yunan Hesperidler şehrinin bir bölümü, hiçbir iz olmadığı gerekçesiyle Libya'nın tanınmış spor kulüplerinden biri için zaten daha önce terk edilmişti. Bu da daha sonraki bir aşamada şehrin geri kalanının da yok edilmesine kapıyı araladı" dedi. 

Masallati, Hesperidler arkeolojik alanında şu anda yaşananları 'suç' ve 'suç teşkil eden davranış' olarak nitelendirerek, UNESCO önderliğindeki bir dizi yerel, Arap ve uluslararası örgütün milattan önce 601 civarında kurulan beş şehirden biri olduğu için defalarca Bingazi şehrine müdahaleye son verilmesi çağrısında bulunduğunu hatırlattı. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Eski eserler birimindeki adli uzman, "Şu anda yaşanan şey, bir çöplüğe dönüştüğü gerekçesiyle Yunan şehrine yönelik eksiksiz bir yok etme eylemidir" diyerek, başından beri hareket etmediği için Bingazi Eski Eserler İzleme Kurumu yaşananlardan sorumlu tuttu.

Uzman, "Bu eylemlere karşı koymaya çalışanlar, yalnızca vatandaşlar ve bir dizi sivil toplum aktivistidir" dedi. 

Abdulhafız Farac el-Masallati, Bingazi Eski Eserler İzleme Kurumu'nu bu suça karışmakla suçlamadığını da söylerken, "Bu kurum, toplumdaki kültürel mirasla ilgilenen tüm unsurlarla görüşerek ve bu tarihi mekâna müdahale eden tarafları sert bir şekilde ifşa eden güçlü bir bildiri yayınlayarak bunu durdurma yetkisine sahip olan kişidir" ifadelerini kullandı.

Masallati, bu arkeolojik alanı ortadan kaldırmanın Bingazi'nin tarihini ortadan kaldırmakla eşdeğer olduğuna dikkati çekti.

Ayrıca, Libya İngiliz Cemiyeti'nin, birinci sınıf bir tarihi şehir olması için birtakım önerileri hayata geçireceği belirtildi. Ancak mali yolsuzluk, mevcut felaketin ana suçlusu. 

Adli uzman, "Yunan Hesperidler kentinin başın gelenler, esas olarak Libya'daki karar vericilerin kültürel mirasın kültürünü ve nasıl korunacağını bilmemesinden kaynaklanıyor. Tarihsel mirası, yabancıların tarihinin bir parçasıymış gibi ele alıyorlar. Ancak kültürel mirasın tahrif edilmesi, Libya devletinin ulusal güvenliğini delen kurşun gibidir" dedi.


Geliştirmeye evet, yıkıma hayır

Madrid Medya Merkezi'nde gazeteci Muhammad es-Sarit, Bingazi halkının modern projeler ve akıllı şehirler geliştirmeyi ve inşa etmeyi reddetmediğini söylerken, Bingazi'de de başka bir şehirde de Libya kimliğinin yok edilmesine karşı durmaya devam edeceklerini vurguladı. 

Sarit, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, "Şu anda harap olan alandaki her taş, bugünkü Bingazi'nin üzerine kurulduğu ilk şehir olan Hesperidler'in Yunan uygarlığının izlerini taşıyor" ifadelerini kullandı.

Gazeteci, "Tunus ve Mısır gibi dışarıdaki imajlarını desteklemek için kültürel miraslarını kullanan komşu ülkelere benzer şekilde bu arkeolojik alanın, uzmanlar tarafından restore edilmesi ve turizm alanına yatırım yapılması gerekiyordu. Ama Libya'da buldozerler, onu yok ediyor" şeklinde konuştu. 

Gazeteci Muhammad es-Sarit, "Ülkeler, kendi kimliklerini arıyorlar. Katar Devleti, 2022'in son aylarında FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yaptığı sırada gelenek ve göreneklerini tanıtmak için kullandığı 'Ukaz Panayırı' ve 'Vakif Panayırı'nın tarihi izlerini taşıyan şehirler ve pazarlar inşa etti" dedi.

Sarit, arkeolojik ve kültürel anıtları mavi bir çitle (genellikle yıkım işareti olarak kullanılan bir çit) saran, kimliği belirsiz yeniden yapılanma şirketleri nedeniyle kimliği kaybolan Bingazi'de Libyalıların neler olup bittiğine dair bilgi edinme çağrısında bulundu.
 


Ayrıca bu şirketlerin, söz konusu alan içerisine içine buldozerler yerleştirdiğini ve ulusal kimliği yok etmek için yorulmadan çalıştığını vurguladı. 

Gazeteci, yabancı ülkelerin Bingazi'nin kültürel mirasının soyulmasına karıştığı şüphesiyle ilgili olarak ise "Çok olası bir sorun" dedi.

Ayrıca Hesperidler anti kentinin dış ülkelerin dış politikalarının hedeflerine engeller koyduğuna dikkati çekti. 

Aynı gazeteci, özellikle proje hacminin çok büyük olması nedeniyle, yeniden yapılanma şirketlerinin önemli ihaleler elde edebileceği göz önüne alındığında konunun, Libya'daki bir dizi etkili kişi için karlı ve faydacı olacağını öne sürdü.

Öyle ki Yunan antik kentine yakın alanlarda daire başına 100 bin Libya dinarından (20 bin ABD doları) fazla kar elde ediliyor.

Ayrıca Bingazi'de Eski Eserleri Koruma Dairesi veya Eski Şehir Koruma Kurumu gibi bir devlet kurumu da bulunmuyor. Bu da antik kentin veya başka bir antik anıtın yok edilmesine izin veriyor.


Yolsuzluk anlaşması

Libya Siyasi Kalkınma Örgütü Başkanı Cemal el-Falah, Bingazi şehrinin kimliğinin yok edilmesinin arkasında siyaset tarafından desteklenen yozlaşmış bir mali anlaşmanın kokusunun olduğunu belirtti.

Falah, "Bingazi antik kenti ve tarihi eserleri hakkında olup bitenler, şehirdeki nüfuz sahibi bir kabile hareketinin işlediği bir suçtur. Onlar, bu tarihi ve kültürel mirasın öneminin farkındadır. Hesperidler antik kentinin ve diğer antik anıtların bu şekilde yıkılması, yeniden yapılanma bahanesiyle ticari projeler inşa etmeyi amaçlayan bir mali yolsuzluk anlaşmasının arkasındadır. Bu bölge, denize baktığı için Bingazi şehrinin en iyi bölgelerinden biri olarak kabul ediliyor" dedi.

Falah, siyasi bir örgütün başı olarak konuyu araştırdığını ve eski bir çatışmaya dayalı olarak Bingazi antik kentine duyarlı bazı kabilelerin olduğunu doğrulayan bilgiler edindiğini söyledi.

Sabratha arkeolojik alanına benzer şekilde, Muammer Kaddafi rejiminin 2011'de devrilmesinden bu yana silahlı gruplar arasındaki çatışmalar nedeniyle bir dizi arkeolojik ve turistik alan yıkılıp yağmalandı. 

Libya'da evrensel değerleri nedeniyle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) listesinde yer alan çok sayıda arkeolojik ve turistik alan bulunuyor.

Bunların arasında Roma tiyatrolarıyla ünlü Leptis Magna ve Sabratha harabeleri, Cezayir sınırına yakın güney çölün derinliklerinde yer alan Acacus Dağları'nın yanı sıra, siyasi nedenlerle mali destekten yoksun ve ülkenin başına bela olan bölünmeden mustarip olan diğer arkeolojik sit alanları ve tarihi anıtlar yer alıyor. 

 

 

Independent Arabia

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU